Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 9/2 cho biết Anh muốn giải quyết các vấn đề liên quan thỏa thuận thương mại hậu Brexit với vùng lãnh thổ Bắc Ireland càng sớm càng tốt và sẽ nỗ lực "trên tinh thần xây dựng" với Liên minh châu Âu (EU).

Người phát ngôn cho biết: "Anh muốn kéo dài các biện pháp hiện nay, song cam kết phối hợp trên tinh thần xây dựng và thiết thực với EU nhằm giải quyết các vấn đề càng sớm càng tốt."

Theo kế hoạch, Chánh Văn phòng Nội các Anh Michael Gove, người phụ trách triển khai thỏa thuận thương mại hậu Brexit, sẽ gặp Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Maros Sefcovic vào ngày 11/2 tới nhằm giải quyết các vấn đề vướng mắc.

Tuần trước, ông Gove đã gửi thư cho ông Sefcovic đề xuất một số thay đổi đối với Nghị định thư Bắc Ireland, bao gồm việc kéo dài thời kỳ ưu tiên cho các hoạt động đi lại của một số mặt hàng hàng đông lạnh từ Anh vào tỉnh này.

Đầu tuần này, Ngoại trưởng Ireland Simon Coveney cho biết Dublin để ngỏ khả năng kéo dài "trong thời gian ít nhất" các biện pháp miễn thuế cho hoạt động vận chuyển một số hàng hóa, nhưng vẫn chưa rõ liệu tuần này có đạt thỏa thuận về việc này hay không.

Anh chính thức cắt đứt mọi ràng buộc thành viên với EU từ ngày 1/1/2021 nhưng riêng vùng lãnh thổ Bắc Ireland vẫn tiếp tục tuân thủ các quy định của thị trường chung EU và liên minh thuế quan để tránh phải thiết lập hệ thống cơ sở vật chất biên giới giữa vùng này và Cộng hòa Ireland (một thành viên của EU).

Anh và EU đã ký Nghị định thư Bắc Ireland, theo đó EU cử các nhân viên hải quan tới vùng Bắc Ireland, làm việc tại các cảng giữa vùng này và phần còn lại của lục địa Anh, tiến hành kiểm tra hàng hóa đi qua các cảng, đảm bảo những hàng hóa này khi vào Bắc Ireland sẽ đảm bảo các tiêu chuẩn của thị trường EU.

Nhiều quan chức vùng Bắc Ireland không ủng hộ Nghị định thư vì lo ngại vùng này bị chia cắt với các phần còn lại của Anh trong khi quá trình triển khai Nghị định thư cũng gây ra tình trạng tắc nghẽn hàng hóa lưu thông giữa lục địa Anh và Bắc Ireland.

Căng thẳng gia tăng sau khi ngày 2/2 EC buộc phải rút các nhân viên ở 2 cảng của Bắc Ireland về do lo ngại an ninh khi xuất hiện những lời đe dọa nhằm vào các nhân viên làm việc tại cảng.

Hôm 3/2, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho rằng động thái của EU làm gia tăng căng thẳng và cam kết với các nghị sỹ nước này rằng sẽ dùng mọi cách để đảm bảo giao thương giữa vùng Bắc Ireland và phần còn lại của Anh diễn ra thông suốt.

Thủ tướng Anh cũng không loại trừ khả năng sẽ kích hoạt điều khoản 16 của Nghị định thư, cho phép một trong 2 bên đơn phương tạm dừng một phần thỏa thuận trong những tình huống đăc biệt, đồng thời yêu cầu phía EU "hành động khẩn trương"./.