Thị trường pin xe điện (EV) toàn cầu dự kiến sẽ tăng từ 17 tỷ USD lên hơn 95 tỷ USD trong giai đoạn 2019-2028.

Với nhu cầu phát thải carbon trong lĩnh vực giao thông vận tải ngày càng tăng, các nhà sản xuất pin xe điện càng có động lực để mở rộng hoạt động.

Sự thống trị của Trung Quốc

Bất chấp những nỗ lực của Mỹ và châu Âu nhằm tăng cường hoạt động sản xuất pin điện trong nước, thị trường này vẫn do công ty châu Á thống trị.

Hiện tại, các công ty Trung Quốc chiếm 56% thị phần pin xe điện toàn cầu, theo sau là các doanh nghiệp Hàn Quốc (26%) và Nhật Bản (10%).

Top 10 nhà sản xuất pin xe điện hàng đầu thế giới năm 2022.

Dẫn đầu thế giới là công ty CATL của Trung Quốc với thị phần tăng từ 32% năm 2021 lên 34% năm 2022. Một phần ba pin xe điện trên thế giới đều đến từ công ty Trung Quốc. Kể từ năm 2011, khi được tách ra từ mảng sản xuất pin điện thoại của TDK, chuyên cung cấp cho Apple và các công ty khác, CATL đã phát triển nhanh chóng. Công ty hiện cung cấp pin xe điện cho nhiều hãng xe lớn như Tesla, Peugeot, Hyundai, Honda, BMW, Toyota, Volkswagen và Volvo.

Xu hướng thúc đẩy lĩnh vực xe điện và chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng sạch để giảm phát thải carbon của Trung Quốc nói riêng và trên toàn thế giới nói chung được kỳ vọng sẽ thúc đẩy cơ hội tăng trưởng lớn hơn nữa cho CATL.

Tuy nhiên, một yếu tố đang đe dọa thực sự đối với CATL có thể là đột phá trong công nghệ pin. Trong khi các công ty Trung Quốc có lợi thế về công nghệ pin lithium-ion đã phổ biến, thì các đối thủ nước ngoài đã tập trung phát triển thế hệ pin mới là pin thể rắn. Pin này hiệu suất cao hơn và an toàn hơn nhưng đòi hỏi sự đổi mới toàn bộ quy trình sản xuất hiện tại.

Mặc dù phải đối mặt với sự giám sát nghiêm ngặt sau vụ thu hồi pin xe điện ở Hoa Kỳ, LG Energy Solution vẫn là nhà sản xuất pin lớn thứ hai thế giới, chiếm 14% thị phần. Năm 2021, nhà cung cấp Hàn Quốc đã đồng ý bồi hoàn cho General Motors 1,9 tỷ USD để chi trả cho 143.000 chiếc Chevy Bolt EV bị thu hồi do lỗi pin có thể gây ra cháy nổ.

Thị phần các nhà sản xuất pin xe điện năm 2022.

BYD chiếm vị trí thứ ba sau khi thâu tóm Panasonic, giúp tăng gần gấp đôi thị phần so với năm ngoái. Công ty được ỷ phú Warren Buffett hậu thuẫn là nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới tính theo vốn hóa thị trường, và sản xuất pin bán tại các thị trường lớn trên thế giới. Các số liệu bán hàng gần đây cho thấy BYD sẽ vượt qua cả LG Energy Solution về thị phần trong những tháng hoặc năm tới.

Không chỉ vì nỗi lo đánh mất thị phần, một số nhà phân tích còn lo ngại rằng việc Trung Quốc thống trị mảng kinh doanh pin xe điện sẽ đặt các nhà sản xuất ô tô lâu đời khác vào tình thế bất lợi, khi họ muốn bước chân vào thị trường xe điện đang bùng nổ như hiện nay.

"Tình trạng các nhà sản xuất pin Trung Quốc thống trị thị trường sẽ không có lợi cho các nhà sản xuất ô tô tới từ Nhật, Mỹ, châu Âu và Hàn Quốc." Takaki Nakanishi, CEO của viện nghiên cứu Nakanishi Research Insitute, cho biết. "Nói chung, việc các nhà sản xuất ô tô phải phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường duy nhất để tìm mua linh kiện là rất rủi ro."

Thời đại của pin

Xe điện vẫn tiếp tục phát triển, trong khi xe động cơ đốt trong (ICE) sẽ biến mất dần trong những thập kỷ tới. Gần đây, General Motors đã thông báo rằng họ đặt mục tiêu ngừng bán xe động cơ đốt trong vào năm 2035, trong khi Audi có kế hoạch ngừng sản xuất các mẫu xe này vào năm 2033.

Ảnh: AFP

Bên cạnh xe điện, công nghệ pin đóng vai trò quan trọng cho quá trình chuyển đổi năng. Khi thế giới chuyển đổi sang xe điện, các công ty cũng chạy đua để bảo vệ và củng cố vị thế của mình trong chuỗi cung ứng pin, từ việc khai thác khoáng sản đến sản xuất.

Ngoài ra, theo các chuyên gia trong ngành ô tô, Trung Quốc đang trở thành “đầu tàu” cho các quốc gia châu Á trong lĩnh vực tái chế pin xe điện đã hết hạn. Nước này đang triển khai một số công nghệ giúp giải quyết các vấn đề về môi trường trong khâu xử lý pin. Công suất xử lý pin đã qua sử dụng tối đa ở Trung Quốc được cho là lớn hơn châu Âu và Mỹ. Hiện các “ông lớn” sản xuất ô tô toàn cầu, bao gồm cả Tesla, đang sử dụng công nghệ mà các nhà sản xuất pin lớn nhất Trung Quốc cung cấp.