Tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc lao dốc xuống mức tương đương hồi năm 1990. Theo Bloomberg, đó là cái giá mà chính quyền Bắc Kinh sẵn sàng trả để giảm phụ thuộc vào lĩnh vực bất động sản.

Trung Quốc sẽ tiếp tục siết chặt kiểm soát đối với lĩnh vực bất động sản trong năm 2022, thậm chí hơn thế nữa. Các ngân hàng như Goldman Sachs Group Inc., Nomura Holdings Inc. và Barclays Plc đã đồng loạt cắt giảm dự báo tăng trưởng của nền kinh tế thứ 2 thế giới.

Theo giới quan sát, chính quyền Bắc Kinh đã rất nghiêm túc khi tuyên bố rằng khác với các đợt suy thoái trước đây, họ sẽ ngừng sử dụng ngành công nghiệp bất động sản để kích thích nền kinh tế.

Bất động sản và các lĩnh vực liên quan chiếm tới 30% GDP của Trung Quốc. Ảnh: Reuters.

Cái giá đắt

Các quan chức Bắc Kinh cho rằng nguồn cung nhà ở dư thừa là mối đe dọa lớn đối với sự ổn định kinh tế. Họ cũng muốn đẩy mạnh đầu tư vào những lĩnh vực như sản xuất công nghệ cao, thay vì nhà đất.

"Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng lĩnh vực bất động sản đã phình quá to", nhà kinh tế Chen Long tại công ty tư vấn Plenum (có trụ sở tại Bắc Kinh) bình luận.

Ông Rob Subbaraman - nhà kinh tế trưởng của Nomura - dự báo tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc sẽ giảm từ 7,1% trong năm nay xuống 4,3% vào năm 2022. "Điều đó có thể làm giảm tăng trưởng GDP thế giới khoảng 0,5 điểm phần trăm", ông bình luận.

"Bắc Kinh sẵn sàng hy sinh tăng trưởng ngắn hạn để có được sự ổn định lâu dài hơn", ông Subbaraman nhận xét.

Tiêu dùng sụt giảm là một lực cản khác đối với nền kinh tế Trung Quốc. Với chiến lược "Zero-Covid" (đưa số ca nhiễm mới về 0) của chính quyền Bắc Kinh, các hạn chế nghiêm ngặt đã khiến người tiêu dùng e ngại, nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa.

"Nếu Trung Quốc tiếp tục theo đuổi chiến lược 'Zero-Covid', hoặc lĩnh vực bất động sản giảm sâu hơn, tăng trưởng GDP năm 2022 có thể giảm xuống 4%", ông Tao Wang - nhà kinh tế trưởng tại UBS AG - cảnh báo.

Theo nhà kinh tế Mark Williams tại Capital Economics, ước tính có tới 30 triệu bất động sản chưa có người mua tại Trung Quốc, tương đương với nơi ở của khoảng 80 triệu người, gần bằng dân số Đức.

Trên hết, khoảng 100 triệu căn hộ được khách hàng mua nhưng không ở, theo ước tính của Capital Economics. Tại Trung Quốc, những dự án này thường được gọi là "thị trấn ma".

Bất động sản và các lĩnh vực liên quan chiếm tới 30% GDP của Trung Quốc. Trong nhiều thập kỷ, ngành công nghiệp này đã giúp duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này.

Các hoạt động xây dựng đã góp phần vào sự phục hồi nhanh chóng của Trung Quốc sau đại dịch. Nhưng lĩnh vực bất động sản bắt đầu chao đảo sau khi Bắc Kinh thắt chặt việc cho vay. Những nhà phát triển nợ nần như China Evergrande trượt tới bờ vực sụp đổ.

Phần lớn nguồn tiền của các nhà phát triển bất động sản đến từ việc bán trước căn hộ cho khách hàng. Khi hoạt động cho vay thế chấp bị thắt chặt, sự bi quan lan tràn khắp thị trường, doanh số bán nhà giảm mạnh.

Không khoan nhượng

Theo chuyên gia Rosealea Yao của Gavekal Dragonomics, thông báo mới của Bắc Kinh về việc thử nghiệm đánh thuế bất động sản có thể ảnh hưởng nặng nề hơn nữa tới tâm lý người mua nhà.

Do đó, các nhà kinh tế dự báo số lượng nhà ở mới sẽ sụt giảm 10% trong năm tới. Tuy nhiên, Bắc Kinh vẫn lo ngại rủi ro bất ổn xã hội, nếu những tập đoàn nợ nần không thể sớm hoàn thành các dự án nhà ở và bàn giao cho khách hàng.

Vì thế, các quan chức sẽ thúc đẩy hoàn thành những dự án dở dang. Điều đó có nghĩa là tổng đầu tư vào bất động sản có khả năng vẫn tăng trong năm tới, bất chấp doanh số bán nhà sụt giảm.

Morgan Stanley dự báo ​​tăng trưởng đầu tư bất động sản 2% trong năm tới, giảm mạnh so với tỷ lệ trước đại dịch (8%). Trong khi đó, UBS dự báo mức giảm 5%.

Theo số liệu mới được Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố, giá nhà tại Trung Quốc tiếp tục phát đi những tín hiệu tiêu cực.

Nhu cầu mua nhà lao dốc khi Trung Quốc siết chặt kiểm soát lĩnh vực bất động sản nước này. Ảnh: Reuters.

Cụ thể, giá nhà mới ở các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải trong tháng 10 tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái, lao dốc 0,3 điểm phần trăm so với tháng trước. Tính toán của Reuters chỉ ra giá giảm 0,2% so với tháng trước, mức lớn nhất kể từ tháng 2/2015.

Theo phân tích của Goldman Sachs, giá nhà tại 70 thành phố của Trung Quốc sụt 0,8% so với tháng trước đó. "Giá nhà ở các thành phố cấp 1 và cấp 2 vẫn tiếp tục tăng, nhưng giá tại những thành phố cấp thấp hơn đều sụt giảm", ngân hàng đầu tư này nhận định.

Theo nhà kinh tế Logan Wright của Rhodium Group, nếu Bắc Kinh mạnh tay xử lý tình trạng mất cân bằng trên thị trường bất động sản, họ sẽ yêu cầu các hoạt động xây dựng chậm lại trong nhiều năm. "Điều này chắc chắn làm tăng trưởng kinh tế giảm tốc do sự phụ thuộc vào lĩnh vực bất động sản”, ông nói thêm.