"Trung Quốc đã huy động vận tải cơ để chuyển các nguồn lực quân sự thông thường trong những ngày qua, nhằm thực hiện kế hoạch hợp tác song phương. Động thái này không nhằm vào bên thứ ba và không liên quan đến các diễn biến hiện nay", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên nói trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh hôm qua.

Quan chức Trung Quốc không xác nhận, nhưng cũng không phủ nhận thông tin nước này đang bàn giao các tổ hợp phòng không FK-3 cho Serbia.

Global Times, tờ báo thuộc People's Daily, cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc, trước đó cho biết các vận tải cơ Y-20 đang chuyển những hệ thống FK-3 đến Serbia.

Vận tải cơ Y-20 Trung Quốc hạ cánh xuống Belgrade, Serbia, hôm 9/4. Ảnh: Twitter/BoardingPassRO.

FK-3 là phiên bản xuất khẩu của hệ thống phòng không tầm xa HQ-22 do Trung Quốc sản xuất. Mỗi tổ hợp gồm ba xe phóng đạn, một đài radar, một đài chỉ huy và nhiều phương tiện hỗ trợ kỹ thuật. Các chuyên gia quân sự Trung Quốc cho biết Serbia đã đặt mua ba hệ thống FK-3 và cần khoảng 12 vận tải cơ chiến lược Y-20 để chuyển giao toàn bộ khí tài.

Những bức ảnh lan truyền trên mạng xã hội hôm 10/4 cho thấy các vận tải cơ Y-20 Trung Quốc hạ cánh xuống sân bay Nikola Tesla ở thủ đô Belgrade của Serbia trước đó một ngày. Dữ liệu do Flightradar24 và ADSBexchange cung cấp cho thấy nhóm phi cơ Trung Quốc đã bay qua không phận hai nước thành viên NATO là Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria.

Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic tuần trước thông báo sẽ giới thiệu "niềm tự hào mới nhất" của quân đội vào ngày 12 hoặc 13/4. Ông cho biết Trung Quốc và Serbia thống nhất về thương vụ tên lửa phòng không FK-3 từ năm 2019, song không xác nhận liệu các tổ hợp này đã tới Serbia hay chưa.

Nhóm máy bay Y-20 Trung Quốc bay qua không phận Thổ Nhĩ Kỳ và Bulgaria ngày 9/4. Đồ họa: ADSBexchange.

Hệ thống HQ-22 nguyên bản có thể bắn trúng mục tiêu từ khoảng cách 170 km và độ cao tối đa 27 km. HQ-22 thường được so sánh với hệ thống Patriot Mỹ và S-300 Nga, dù tổ hợp này có tầm bắn ngắn hơn so với các biến thể S-300 hiện đại. Serbia sẽ là quốc gia châu Âu đầu tiên vận hành tên lửa phòng không Trung Quốc khi vận hành hệ thống FK-3.

Giới chức Mỹ năm 2020 cảnh báo Serbia về thương vụ tên lửa phòng không FK-3, yêu cầu nước này điều chỉnh thiết bị quân sự theo chuẩn phương Tây nếu muốn gia nhập Liên minh châu Âu (EU) hoặc NATO.