"Cho đến khi họ thực hiện đúng lời hứa, chúng ta vẫn giữ nguyên lập trường", Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 1/10 tuyên bố trước quốc hội, nhắc lại thỏa thuận với Thụy Điển và Phần Lan.

Ông đã nhiều lần dọa ngăn hai nước Bắc Âu tham gia NATO nếu không hợp tác với Thổ Nhĩ Kỳ trong vấn đề người Kurd. Trong thỏa thuận hồi tháng 6, hai nước Bắc Âu đồng ý hợp tác dẫn độ và chia sẻ thông tin "chống khủng bố" với Thổ Nhĩ Kỳ, đổi lại Ankara sẽ phê duyệt đề xuất mời hai nước gia nhập NATO.

Tổng thống Erdogan cùng giới lãnh đạo tại Ankara nhiều lần cáo buộc Thụy Điển và Phần Lan là nơi nương náu của các phần tử cực đoan lưu vong và ủng hộ phong trào ly khai của người Kurd tại Thổ Nhĩ Kỳ.

"Chính phủ đang theo dõi sát sao xem liệu Thụy Điển và Phần Lan có giữ lời hay không. Quyết định cuối cùng sẽ do quốc hội đưa ra", ông nói.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO ở Madrid, Tây Ban Nga hôm 30/6. Ảnh: Reuters.

Hai nước Bắc Âu từ bỏ truyền thống trung lập quân sự sau khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine. Chính phủ hai nước chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO vào tháng 5, với kỳ vọng sẽ được khối quân sự phương Tây phê duyệt nhanh chóng.

28/30 nước thành viên NATO đã đồng ý để hai nước Bắc Âu gia nhập. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary vẫn trì hoãn phê duyệt.

Thụy Điển hôm 29/9 đã cấp phép nối lại xuất khẩu vũ khí cho Thổ Nhĩ Kỳ, trong nỗ lực lấy lòng đồng minh quân sự tiềm năng. Ngoài điều kiện hợp tác dẫn độ và chia sẻ thông tin "chống khủng bố", Ankara còn yêu cầu các nước Bắc Âu chấm dứt nhiều lệnh trừng phạt có hiệu lực từ năm 2019 liên quan đến chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ ở đông bắc Syria.

7 thập kỷ NATO đông tiến ở châu Âu. Đồ họa: Statista.