Tháng 4/2022, một bữa tiệc xa hoa được tổ chức ở khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, thành phố Palm Beach, bang Florida để chúc mừng đám cưới của Zach Witkoff, con trai ông trùm bất động sản Steve Witkoff.

Cựu tổng thống Donald Trump cùng phu nhân Melania đã ở lại tới cuối bữa tiệc để chúc mừng đám cưới. Thống đốc Florida Ron DeSantis, các doanh nhân nổi tiếng như Barry Sternlicht và cả ngôi sao bóng chày Alex Rodriguez cũng góp mặt.

Tỷ phú Elon Musk có thể là chiến hữu mới nổi của ông Trump kể từ khi ra sức ủng hộ chiến dịch tranh cử của ứng viên Cộng hòa hồi tháng 7, nhưng Steve Witkoff từ lâu được biết đến là một trong những người bạn thân thiết và trung thành nhất của ông.

Và giờ, khi ông Trump đã là Tổng thống đắc cử, Witkoff từ một doanh nhân bất động sản sẽ trở thành đặc phái viên về Trung Đông của chính quyền mới. Đây là vị trí mà ông Trump từng trao cho con rể Jared Kushner trong nhiệm kỳ đầu tiên.

Ông Steve Witkoff tại cuộc vận động tranh cử của ông Trump ở Butler, bang Pennsylvania ngày 5/10. Ảnh: AP

Steve Witkoff sinh ngày 15/3/1957 trong một gia đình Do Thái ở New York và cha ông là nhà sản xuất áo khoác nữ. Ngày đi học, ông làm thêm tại công ty luật bất động sản Dreyer & Traub, nơi ông Trump là khách hàng.

Sau khi lấy bằng tiến sĩ luật tại Đại học Hofstra, ông hợp tác với luật sư Laurence Gluck của Dreyer & Traub để thành lập công ty Stellar Management, mua lại các tòa nhà giá rẻ ở Washington Heights thuộc quận Manhattan của New York. Sự nghiệp đầu tư bất động sản của ông bắt đầu từ đó và ngày càng mở rộng. Cuối những năm 1990, ông thành lập tập đoàn Witkoff và trở thành trùm bất động sản có tiếng ở Mỹ.

Giống như ông Trump, Witkoff đã tích lũy tài sản tại thành phố New York và sau đó đưa con cái vào con đường kinh doanh, trước khi ông chuyển đến Nam Florida. Ông cũng là người mê golf.

Những người trong giới bất động sản mô tả ông trùm 67 tuổi là người thông minh, dễ gần và là nhà đàm phán tài năng.

"Phong cách đàm phán của ông ấy không bao giờ mang tính đối đầu", Don Peebles, doanh nhân nổi tiếng từng tham dự tiệc cưới con trai Witkoff, nhớ lại những vụ làm ăn của họ cách đây nhiều năm. "Witkoff không phải kiểu người đàm phán muốn hai bên sứt đầu mẻ trán trước khi đạt được thỏa thuận".

Quyết định bổ nhiệm Witkoff cho thấy ông Trump dường như xem "lò lửa" Trung Đông hiện nay như một cuộc khủng hoảng phức tạp cần đến kỹ năng "dập lửa" của một nhà đàm phán bất động sản, theo giới quan sát. Witkoff bày tỏ đồng tình với quan điểm khi coi vấn đề này là "cuộc giao dịch bất động sản lớn".

Theo những người thân quen, Witkoff không có chuyên môn về quan hệ đối ngoại, nhưng ông đã xây dựng được nhiều mối quan hệ kinh doanh trong khu vực và là người ủng hộ nhiệt thành cho Israel.

Năm ngoái, Witkoff bán khách sạn Park Lane ở Manhattan cho Quỹ Đầu tư Qatar với giá 623 triệu USD. Quỹ Đầu tư của Abu Dhabi cũng làm ăn với trùm bất động sản Mỹ.

"Ông ấy ý thức được về những gì mình biết và không biết", Marty Edelman, luật sư bất động sản của Paul Hastings, mô tả người bạn của mình có thể "hiểu cả khối rubik và những người đang xoay nó".

Steve Witkoff (thứ ba từ trái sang) cùng với ông Donald Trump và Eric Trump tại sân golf ở Bedminster, bang New Jersey. Ảnh: Reuters

Những nguồn tin am hiểu về quyết định của ông Trump cho rằng việc chọn người có quan hệ gần gũi với gia đình đồng nghĩa ông Witkoff có thể tham vấn cách tiếp cận của Kushner về vấn đề Trung Đông.

Kushner cho biết sẽ tham gia về vấn đề Trung Đông ngay cả khi không còn đảm nhận vai trò chính thức ở Nhà Trắng. "Tôi sẽ cho họ lời khuyên, giúp đỡ họ theo bất kỳ cách nào họ cần", anh nói trong cuộc phỏng vấn gần đây với WSJ.

Witkoff dự định thảo luận, hợp tác và nghe tư vấn từ Kushner, người mà ông tin tưởng "hiểu biết rõ" về khu vực, theo nguồn tin thân cận.

Nhiều chuyên gia chính sách đối ngoại từng bất ngờ trước quyết định bổ nhiệm Kushner của ông Trump trong nhiệm kỳ đầu. Tuy nhiên, con rể tổng thống đã thúc đẩy ký kết Hiệp định Abraham về bình thường hóa quan hệ giữa một số quốc gia Arab và Israel.

Kushner cũng thiết lập được mối quan hệ làm ăn với khu vực sau khi rời nhiệm sở. Anh đã nhận được khoản đầu tư 2 tỷ USD từ Arab Saudi cho quỹ đầu tư tư nhân mới của mình. Kushner cũng giành thêm các khoản đầu tư khác từ Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Qatar.

Một số người đặt câu hỏi liệu một tỷ phú như Witkoff có thể hiểu rõ lịch sử Trung Đông và tình hình phức tạp của khu vực hay không. Nhưng giới quan sát cho rằng một trong những ưu thế lớn nhất của Witkoff khi đảm nhận vai trò đặc phái viên Trung Đông là những ý kiến của ông chắc chắn sẽ được ông Trump lắng nghe.

Hai người gặp nhau lần đầu vào năm 1986 khi Witkoff làm việc ở Dreyer & Traub. Witkoff từng kể tình bạn của họ bắt đầu từ cuộc gặp tình cờ ở cửa hàng đồ ăn nhanh. Ông Trump khi đó không có tiền mặt, "nên tôi đã gọi giúp ông ấy chiếc sandwich giăm bông và phô mai Thụy Sĩ".

Alex, con trai của Witkoff, chia sẻ ông Trump chính là "nguồn cảm hứng lớn" thúc đẩy cha anh chuyển từ nghề luật sư sang đầu tư bất động sản.

Mối quan hệ giữa hai người ngày càng trở nên thân thiết. Witkoff cho hay khi con trai ông là Andrew qua đời vì dùng quá liều opioid năm 2011, ông Trump đã "mang lại niềm an ủi thực sự trong giờ phút đen tối ấy".

Khi phát biểu tại Đại hội Toàn quốc đảng Cộng hòa hồi tháng 7, Witkoff mô tả ông Trump là "người đàn ông tốt bụng và giàu lòng trắc ẩn nhất mà tôi từng gặp trong đời".

Witkoff cũng đã hỗ trợ ông Trump trong phiên tòa làm giả hồ sơ kinh doanh ở New York đầu năm nay. Ông là người đầu tiên làm chứng để bảo vệ bạn mình vào thời điểm nhiều người ủng hộ và nhà tài trợ xa lánh ông Trump.

Witkoff đã đồng hành cùng ông Trump suốt chiến dịch tranh cử và ở lại Mar-a-Lago trong tuần trước ngày bầu cử. Witkoff cũng là một trong những người gây quỹ lớn nhất cho ông Trump và giúp ứng viên Cộng hòa tiếp cận thêm những nhà tài trợ Do Thái khác như Miriam Adelson, người đã đóng góp 100 triệu USD.

Vào đêm ông Trump chiến thắng, Witkoff cùng các thành viên gia đình và bạn bè thân thiết của Tổng thống đắc cử xuất hiện trên sân khấu.

Trong tuyên bố bổ nhiệm tuần trước, ông Trump nói trùm bất động sản Witkoff "đã mang lại sự phát triển mạnh mẽ và thịnh vượng cho các dự án và cộng đồng mà ông tham gia". Tổng thống đắc cử nhấn mạnh "Steve sẽ là tiếng nói không ngừng nghỉ cho hòa bình và khiến tất cả chúng ta tự hào".