"Chúng tôi sẵn sàng cân nhắc khả năng khôi phục thỏa thuận ngũ cốc. Chúng tôi sẽ thực hiện ngay khi các thỏa thuận về gỡ hạn chế xuất khẩu với nông sản Nga được thực hiện đầy đủ", Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại cuộc họp báo chung với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan ở Sochi hôm nay.

Ông chủ Điện Kremlin đề cập Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen mà Nga, Ukraine, với Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian đàm phán, ký tại Istanbul tháng 7/2022. Sáng kiến cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu ngô, lúa mì và các loại nông sản bằng đường biển. Đổi lại, phân bón và ngũ cốc Nga sẽ được nới lỏng các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Nga ngày 17/7 rút khỏi sáng kiến, cho rằng những điều khoản liên quan Moskva trong thỏa thuận không được thực thi. Tổng thống Putin cáo buộc phương Tây thu lợi từ thỏa thuận, khi 70% ngũ cốc xuất khẩu của Ukraine có điểm đến là những quốc gia thu nhập cao thay vì các nước nghèo khó ở châu Phi.

Tổng thống Nga Vladimir Putin tại cuộc họp báo ở Sochi ngày 4/9. Ảnh: AFP

Ông Putin hôm nay cho biết Nga đang sắp đạt thỏa thuận giúp cung cấp miễn phí ngũ cốc cho 6 quốc gia châu Phi, thực hiện cam kết đưa ra trước đó. Việc vận chuyển ngũ cốc "sẽ bắt đầu trong vài tuần tới". 6 quốc gia gồm Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somalia, Cộng hòa Trung Phi và Eritrea, lên đến 50.000 tấn mỗi nước.

Ông chủ Điện Kremlin cũng bác cáo buộc từ phương Tây cho rằng Nga rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen làm dấy lên khủng hoảng lương thực.

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ mong muốn các bên liên quan quay trở lại thỏa thuận và dùng nó làm nền tảng cho đàm phán hòa bình. "Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng chúng ta sẽ tìm được giải pháp đáp ứng những kỳ vọng trong thời gian ngắn", ông Erdogan nói.

Theo ông Erdogan, kỳ vọng của Nga đều đã được các bên biết rõ và những thiếu sót cần bị loại bỏ. Ông thêm rằng Thổ Nhĩ Kỳ và Liên Hợp Quốc đang nghiên cứu một gói đề xuất để xoa dịu lo ngại từ Nga.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres ngày 31/8 nói ông đã gửi "một gói đề xuất cụ thể" đến Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhằm khôi phục sáng kiến.

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại cuộc họp báo chung tại Sochi ngày 4/9. Ảnh: AFP