"Việc tôi rời khỏi Syria không có kế hoạch từ trước và cũng không diễn ra trong những giờ phút cuối cùng của cuộc chiến như một số tin đồn", ông Bashar al-Assad cho biết trong một tuyên bố trên Telegram ngày 16/12, khẳng định ông vẫn ở lại thủ đô Damascus thực hiện nhiệm vụ của một tổng thống tới sáng sớm 8/12.

Đây là lần đầu tiên ông Assad lên tiếng kể từ khi bị phe nổi dậy lật đổ vào ngày 8/12 và phải rời khỏi Syria tới Nga xin tị nạn.

Ông cho biết khi quân nổi dậy tiến vào thủ đô, ông đã di chuyển tới căn cứ quân sự Nga ở Latakia để cùng các đồng minh giám sát chiến dịch. Khi tình hình chiến sự xấu đi và căn cứ quân sự Nga cũng bị drone tập kích dữ dội, phía Moskva đã yêu cầu chỉ huy cơ sở này "lập tức sơ tán toàn bộ về Nga vào tối 8/12", ông Assad nói.

Ông Assad sau đó được đưa tới Moskva, nơi vợ con ông đang chờ sẵn. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cấp quy chế tị nạn trên cơ sở nhân đạo cho gia đình ông Assad.

Nga, quốc gia ủng hộ ông Assad, cùng ngày cho biết số phận các căn cứ quân sự nước này ở Syria vẫn chưa được định đoạt và Điện Kremlin đang liên lạc với lực lượng đang kiểm soát Syria. Nga có căn cứ hải quân Tartus và căn cứ không quân Hmeymim ở đây.

Trước đó Nga đã sơ tán một số nhân viên ngoại giao khỏi Syria. Vài ngày trước, hình ảnh vệ tinh do công ty Maxar công bố cho thấy quân nhân Nga dường như đang đóng gói các thiết bị ở căn cứ không quân Hmeymim. Các nguồn thạo tin cho biết khả năng Nga rút quân hoàn toàn khỏi Syria là rất cao.

Ông Bashar al-Assad phát biểu trên truyền hình Syria hồi tháng 2/2023. Ảnh: Reuters

Liên minh đối lập do nhóm Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dẫn đầu ngày 8/12 tiến vào thủ đô Damascus, lật đổ chính quyền của tổng thống Assad.

AFP trước đó dẫn nguồn tin từ 5 cựu quan chức Syria cho biết vài giờ trước khi HTS chiếm thủ đô Damascus và lật đổ chính quyền, ông Assad đã rời khỏi đất nước. Theo các quan chức này, vào đêm trước đó, ông Assad còn yêu cầu cố vấn chuẩn bị trước một bài phát biểu trước khi di chuyển từ sân bay Damascus tới căn cứ của Nga ở Latakia. Tuy nhiên, bài phát biểu này chưa được đọc.

HTS đã chọn ông Mohammad al-Bashir làm thủ tướng lâm thời, chịu trách nhiệm lãnh đạo chính phủ chuyển tiếp cho đến ngày 1/3/2025. Các quan chức chính quyền ông Assad cũng cam kết phối hợp với chính quyền mới.