Các xác ướp này được tìm thấy chủ yếu trong thập niên 90 của thế kỷ trước. Theo CNN, chúng được bảo tồn một cách đáng kinh ngạc, dù khoảng 4.000 năm đã trôi qua. Nhờ khí hậu khô của vùng sa mạc, các đặc điểm trên mặt và màu tóc của xác ướp còn khá nguyên vẹn.

Trong nhiều năm qua, các nhà khoa học tranh cãi về nguồn gốc của những xác ướp này. Theo dữ liệu khảo cổ, họ có dung mạo khá giống người phương Tây hiện đại, mặc đồ làm từ nỉ, len và có thực đơn bao gồm phô mai, bột mì và hạt kê. Do đó, nhiều người nhận định đây là nhóm dân du mục di cư từ thảo nguyên Tây Á hoặc nông dân đến từ Trung Á.

Nghĩa trang cổ đại giữa lòng sa mạc tại Tân Cương, Trung Quốc, nơi phát hiện các xác ướp. Ảnh: South China Morning Post.

Tuy vậy, một nghiên cứu mới được đăng trên tạp chí khoa học Nature của các nhà khoa học Trung Quốc, châu Âu và Mỹ rút ra kết luận khác. Qua phân tích ADN và giải trình tự gene của 13 xác ướp, nhóm nghiên cứu kết luận đây là hậu duệ của nhóm người đã sinh sống tại đây từ kỷ băng hà.

“Từ khi được phát hiện, các xác ướp này đã khiến cả giới khoa học và công chúng hứng thú. Bên cạnh việc được bảo tồn một cách tuyệt hảo, chúng được tìm thấy trong hoàn cảnh rất đặc biệt và thể hiện các nhân tố văn hóa đa dạng”, bà Christina Warinner, phó giáo sư nhân học tại Đại học Harvard, đồng tác giả của bài báo, nói với CNN.

“Chúng tôi tìm ra những bằng chứng rõ rệt cho thấy các xác ướp trên thuộc về một nhóm người cô lập về di truyền”, bà Warinner nói. “Trái ngược với sự cô lập này, họ tiếp nhận các ý tưởng và công nghệ của những người hàng xóm là dân du mục và nông dân một cách cởi mở, cũng như phát triển một số nhân tố đặc sắc của riêng mình”.