Người di cư tập trung tại cây cầu ở biên giới Mỹ-Mexico. (Ảnh: AP)

Ngày 10/10, hàng trăm người di cư Trung Mỹ đã phong tỏa cửa khẩu giữa thành phố Matamoros của Mexico và thành phố Brownsville thuộc bang Texas của Mỹ, nhằm yêu cầu giới chức Washington cho họ được nộp đơn xin tị nạn.

Những người di cư đã "cắm trại" qua đêm trên cây cầu Gateway nối giữa hai thành phố biên giới của Mexico và Mỹ, buộc giới chức hai bên phải đóng cửa cây cầu này trong vòng hơn 9 giờ đồng hồ. Thị trưởng thành phố Matamoros, ông Mario Alberto Lopez Hernadez cho biết hoạt động giao thông chỉ được nối lại sau khi những người di cư đồng ý rời khỏi khu vực cầu biên giới theo một thỏa thuận do giới chức địa phương làm trung gian.

Cơ quan Bảo vệ biên giới và Hải quan Mỹ cũng xác nhận việc tạm thời ngừng hoạt động tại cây cầu trên, sau khi một nhóm khoảng 250-300 người di cư không có giấy thông hành đã tụ tập trên cầu và gây rối. Trước đó, hàng trăm người di cư đã ăn ngủ nhiều tuần tại khu vực cuối cây cầu Gateway bên phía Mexico - nơi được coi là điểm nóng bạo lực của nhiều băng nhóm tội phạm nhằm tranh giành kiểm soát các đường dây buôn người.

Mỹ đã siết chặt việc cấp quy chế tị nạn cho những người di cư, vốn bị Tổng thống Donald Trump coi là những người tị nạn kinh tế chứ không phải vì lý do chiến tranh hay bạo lực. Trước đó, Tổng thống Donald Trump đã kêu gọi chính quyền Mexico ngăn chặn dòng người di cư từ Trung Mỹ vượt biên đến Mỹ ngày càng đông.

Tháng 6 vừa qua, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã dọa áp các mức thuế cao đối với hàng hóa nhập khẩu của Mexico, nếu chính phủ của Tổng thống Manuel Lopez Obrador không nỗ lực để ngăn chặn dòng người di cư bất hợp pháp.

Để tránh một "cuộc chiến thương mại" có thể xảy ra với Mỹ - quốc gia chiếm tới 80% kim ngạch xuất khẩu của mình, Mexico đã đồng ý thay đổi chính sách và triển khai 21.000 binh lính thuộc lực lượng Vệ binh Quốc gia để tăng cường bảo vệ biên giới, chấp nhận hồi hương hơn 50.000 người xin tị nạn đang "ăn trực nằm chờ" ở khu vực biên giới để đợi thủ tục xin tị nạn. Theo giới chức Mexico, hiện tất cả những người di cư ở thành phố Matamoros đều đã được cấp thẻ căn cước Mexico và thủ tục cư trú hợp pháp để ở lại nước này.

Theo phán quyết ngày 11/9, Tòa án Tối cao Mỹ cho phép chính quyền thực thi các biện pháp hạn chế người tị nạn, trong đó có chính sách mới về "nước thứ ba an toàn". Cụ thể, người di cư vượt biên vào Mexico để tới biên giới phía Nam nước Mỹ muốn xin tị nạn tại Mỹ phải có sự bảo trợ của một nước thứ ba. Biện pháp mới này chủ yếu nhằm vào người dân từ các nước Trung Mỹ như Honduras, Guatemala và El Salvador, vốn đang tìm cách xin tị nạn tại Mỹ.

“Nước thứ ba an toàn” là khái niệm chỉ một quốc gia trên đường trung chuyển của những dòng người di cư tới Mỹ, có trách nhiệm cấp quy chế tị nạn cho họ trong thời gian làm thủ tục nhập cảnh vào Mỹ một cách hợp pháp.