Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Bắc Kinh (CDC) ngày 17/1 thông báo đã phát hiện dấu vết của biến chủng Omicron trong một bưu phẩm chuyển đến người bệnh từ thành phố Toronto, Canada, và ám chỉ rằng bưu phẩm này có thể là nguồn lây Covid-19 cho bệnh nhân trên.

Trước cáo buộc từ phía Trung Quốc, giới chức y tế Canada cùng các nhà khoa học cho rằng khả năng xảy ra tình huống trên là rất thấp.

Hoài nghi giả thuyết của Trung Quốc

Trong một văn bản trả lời South China Morning Post, Bộ Y tế Canada nói rằng mặc dù bưu phẩm có thể nhiễm phải virus, “nguy cơ bị lây Covid-19 khi cầm bì thư hoặc bìa carton bọc bên ngoài bưu phẩm, ngay cả đối với bưu phẩm quốc tế, là cực kỳ thấp”.

“Nhìn chung, virus corona, gồm cả các biến chủng, không lây lan thông qua hàng hóa hoặc bao bì được vận chuyển trong khoảng thời gian lên đến vài ngày hoặc vài tuần”, cơ quan này cho biết.

Bộ trưởng Y tế Canada Jean-Yves Duclos hôm 17/1 đã né né khi được hỏi về cáo buộc của Bắc Kinh, nói rằng ông phải hỏi ý kiến ​​các chuyên gia, nhưng ông mô tả tình huống này là "lạ thường".

Bộ trưởng Y tế Canada Jean-Yves Duclos. Ảnh: Reuters.

Nhà chức trách Trung Quốc đã nhiều lần cho biết họ phát hiện virus corona trong hàng hóa nhập khẩu, thường là hàng đông lạnh, và nói rằng đây có thể là một con đường lây bệnh. Tuy nhiên, các nhà khoa học và giới chức y tế ở những nơi khác bác bỏ khả năng trên với lý do virus không tồn tại trên bề mặt tiếp xúc trong thời gian đủ lâu để có thể lây truyền.

Emanuel Goldman - giáo sư vi sinh tại Đại học Rutgers, Mỹ - cho biết một bức thư gửi từ Toronto ngày 7/1 lây nhiễm cho một người ở Bắc Kinh bốn ngày sau đó là điều không thể xảy ra.

“Không có khả năng đó”, ông Goldman nói. “Nhiều nhà nghiên cứu đã xem xét các bề mặt như giấy một cách kỹ lưỡng và lặp đi lặp lại, người ta không phát hiện thấy virus sống chỉ sau hơn một giờ đồng hồ hoặc hai giờ, đặc biệt là khi nghiên cứu sử dụng tải lượng virus tương tự như trong môi trường thực tế".

Ông cho biết thêm rằng không cần phải lo lắng về việc các mẫu thu thập từ bức thư cho kết quả dương tính với virus. “Có khả năng sẽ tìm thấy RNA của virus, nhưng điều đó giống như việc tìm thấy xác của virus, vì vậy không có lý do gì để lo lắng", ông nói.

CDC Bắc Kinh cho biết dấu vết của virus cũng được tìm thấy trên 5 bưu phẩm khác (trên tổng số 54) được gửi từ cùng một khu vực ở thành phố Toronto. Nhưng cơ quan y tế không cho biết liệu họ có thể nuôi cấy virus sống từ những mẫu đó hay không.

Theo giáo sư Goldman, giả thuyết cho rằng Covid-19 có thể lây lan qua các bưu phẩm quốc tế hoặc chuỗi cung ứng lạnh từ lâu đã bị các nhà khoa học bác bỏ dựa trên các dữ liệu đã được công bố.

“Ngay cả trong những bệnh viện điều trị bệnh nhân Covid-19, người ta cũng không phát hiện trên các bề mặt có virus sống", ông nói. "Đây là một loại virus mong manh, chúng ta bị lây nhiễm khi hít phải, chứ không phải khi chạm vào".

Bắc Kinh hành động theo niềm tin riêng?

Ngày 18/1, CDC Bắc Kinh loan tin thủ đô ghi nhận thêm ca nhiễm biến chủng Omicron là người từng tiếp xúc gần với ca nhiễm đầu tiên.

Bắc Kinh cho rằng chuỗi cung ứng lạnh và hàng hóa nhập khẩu có thể đã đưa Covid-19 đến Trung Quốc - bao gồm cả đợt bùng dịch ở Vũ Hán, nơi virus lần đầu tiên được phát hiện.

Trung Quốc đã ban hành các chính sách dựa trên giả thuyết đó, đặc biệt là khi Bắc Kinh chuẩn bị đăng cai Olympic mùa đông từ ngày 4/2.

Ngày 16/1, Tập đoàn Bưu chính Trung Quốc (China Post) yêu cầu khử trùng tất cả bưu phẩm được gửi từ nước ngoài, và bất kỳ ai tiếp xúc với những bưu phẩm này phải được tiêm mũi vaccine tăng cường. Bưu phẩm quốc tế sẽ được xử lý riêng biệt với bưu phẩm trong nước. Bên cạnh đó, các công ty làm công việc chuyển phát bưu phẩm quốc tế phải cắt giảm dịch vụ tại những quốc gia bị đánh giá là nguy cơ cao.

Một công nhân đang khử trùng các kiện hàng tại một công ty logistics ở tỉnh Cam Túc, Trung Quốc. Ảnh: AFP.

Trước Tết Nguyên đán, lượng bưu phẩm quốc tế dự kiến sẽ tăng lên, kèm theo đó là kỳ Thế vận hội sắp diễn ra, do vậy các biện pháp trên là cần thiết để giảm thiểu rủi ro, China Post cho biết.

Các sinh viên đại học cũng bị ảnh hưởng bởi cáo buộc của CDC Bắc Kinh. Đại học Thanh Hoa đã đình chỉ dịch vụ cho phép sinh viên mượn tài liệu từ các cơ sở bên ngoài Trung Quốc đại lục thông qua Hệ thống Thông tin và Thư viện Học thuật Trung Quốc (CALIS). Thanh Hoa nói rằng quyết định được đưa ra dựa trên giả thuyết về nguồn lây của ca nhiễm Omicron vừa được phát hiện ở Bắc Kinh.