Ảnh từ video: Godfrey-Smith et al./PLOS ONE

Nhóm nghiên cứu ở vịnh Jervis, Australia, sử dụng camera dưới nước để theo dõi hành vi của quần thể bạch tuộc hoang dã trong vài ngày và báo cáo kết quả hôm 9/11 trên tạp chí PLOS One.

"Việc ném, đẩy hoặc phóng một vật thể rất hiếm gặp trong vương quốc động vật", Peter Godfrey-Smith, giáo sư ở Đại học Sydney, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết. "Hành động đẩy một vật thể, thậm chí ở khoảng cách ngắn, ở dưới nước càng đặc biệt hơn nữa và rất khó thực hiện".

Trong thước phim, bạch tuộc thu thập nhiều đồ vật như đất bùn, vỏ và tảo bằng cánh tay và ném vào nhau bằng lực đẩy phản lực. "Phần lớn cú ném không trúng bất kỳ con bạch tuộc nào khác và không có chủ đích rõ ràng. Nhưng một số dường như nhằm vào mục tiêu", Godfrey-Smith chia sẻ.

Bạch tuộc gloomy (Octopus tetricus) thường sống ở vùng biển cận nhiệt đới phía đông Australia và New Zealand. Theo Godfrey-Smith, tên gọi này đến từ vẻ ảm đạm trong đôi mắt của chúng. Nhìn chung, bạch tuộc không có tính xã hội cao. Chúng đi săn một mình, chiến đấu sau cuộc đụng độ và đôi thi ăn thịt lẫn nhau. Tuy nhiên, nguồn thức ăn rất dồi dào ở vịnh Jervis, và nơi trú ẩn phù hợp ở khu vực xung quanh khá khan hiếm. Kết quả là quần thể bạch tuộc trong vùng buộc phải sống gần nhau.

Trong điều kiện chật chội, những con bạch tuộc phải nỗ lực đánh dấu lãnh thổ. Trước đây, giới nghiên cứu từng quan sát chúng đứng cao hơn đối thủ và đổi màu cơ thể sang màu sẫm để trông có vẻ đáng sợ hơn. Trong nghiên cứu mới, bạch tuộc sẫm màu ném mạnh hơn và nhiều khả năng đập trúng đối phương hơn, chứng tỏ đó là dấu hiệu thể hiện sự dữ dằn thay vì cú ném tình cờ.

Bạch tuộc từng được quan sát sử dụng lực đẩy phản lực để dọn sạch mảnh rác và thải thức ăn ra khỏi hang ổ của chúng. Tuy nhiên, thước phim cho thấy tay của chúng đặt ở vị trí đặc biệt khác thường khi ném đồ vật vào đồng loại, hé lộ hành động này có chủ đích. Các nhà nghiên cứu cho rằng hành vi đó rất kỳ lạ với động vật và đóng vai trò quan trọng trong tiến hóa ở người, ví dụ ném lao để săn động vật lớn hơn.

Ném vào mục tiêu cũng được ghi nhận ở một số lượng nhỏ động vật có tính xã hội như tinh tinh, voi, cầy mangut và chim. Thước phim cung cấp bằng chứng đầu tiên cho thấy bạch tuộc có thể thực hiện hành vi mang tính xã hội và có chủ đích.