An ninh châu Âu đang bị đe dọa bởi xung đột Nga - Ukraine

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock và người đồng cấp Phần Lan Elina Valtonen hôm 18/11 ra thông cáo chung cho biết hai nước đang điều tra vụ các tuyến cáp quang ở Biển Baltic "bị cắt đứt", nêu nghi vấn đây là "hành động phá hoại có chủ đích" nhưng không đưa ra cáo buộc nhằm vào bên nào cụ thể.

Quan chức Đức và Phần Lan nói rằng an ninh châu Âu đang bị đe dọa bởi xung đột Nga - Ukraine và "chiến tranh lai do những tổ chức ác ý gây ra". Chiến tranh lai là thuật ngữ dùng để chỉ loại hình chiến tranh kết hợp nhiều phương thức, từ chính trị, quân sự cho tới tấn công mạng.

"Công tác bảo vệ hạ tầng thiết yếu chung có ý nghĩa sống còn đối với an ninh và khả năng chống chịu của hai nước", thông cáo có đoạn.

Thông cáo được đưa ra sau khi tuyến cáp quang biển dài 1.200 km, nối giữa thủ đô Helsinki của Phần Lan và cảng Rostock của Đức, ngừng hoạt động từ sáng 18/11 và cần ít nhất 15 ngày để khắc phục. Đoạn cáp quang đáy biển dài 218 km nối giữa Litva và đảo Gotland của Thụy Điển cũng bị đứt từ tối 17/11.

Chiến hạm NATO diễn tập ở Biển Baltic vào tháng 6/2022. Ảnh: NATO

Bộ trưởng Phòng thủ Dân sự Thụy Điển Carl-Oskar Bohlin cho rằng các nước liên quan cần ưu tiên điều tra vì sao hai tuyến cáp quang đáy biển hỏng cùng lúc.

Giới chức Mỹ từng thông báo phát hiện tàu quân sự Nga gia tăng hoạt động tại khu vực trước loạt vụ đứt cáp quang. Hai quan chức Mỹ hồi tháng 9 nói rằng Washington nhận định Moskva có khả năng tiến hành các hoạt động phá hoại hạ tầng thiết yếu ở vùng Baltic.

Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy và Phần Lan hồi tháng 4/2023 cáo buộc Nga vận hành đội tàu do thám ở các vùng biển Bắc Âu, nhằm đánh giá khả năng phá hoại cáp quang đáy biển và hạ tầng điện gió.

Giới chức Nga đã nhiều lần phủ nhận cáo buộc từ phương Tây và những quốc gia vùng Baltic.

Vị trí Biển Baltic. Đồ họa: BBC

Một đường ống dẫn khí đốt dưới đáy biển và một số cáp viễn thông ở Biển Baltic bị hư hại nghiêm trọng hồi tháng 10/2023, khiến các nước lo ngại về tình hình an ninh. Vào thời điểm đó, Nga có tàu kỹ thuật hoạt động ở vịnh Phần Lan, làm nhiệm vụ sửa cáp viễn thông cho công ty Rostelecom.

Người phát ngôn Điện Kremlin khẳng định Moskva "không có thông tin gì" và Nga không liên quan đến sự việc. Các điều tra viên Phần Lan và Estonia sau đó kết luận tàu hàng Trung Quốc đã gây hư hại hạ tầng đáy biển khi thả neo, song không thể đánh giá đây là tai nạn hay hành động cố ý gây thiệt hại.