Úc cực kỳ dễ bị tổn thương trước tác động của El Niño

Một đám cháy rừng ở New South Wales, Australia tháng 12/2020, do tác động của El Niño. (Nguồn: AP)

Theo nghiên cứu về các hậu quả có thể xảy ra khi El Niño quay trở lại vào năm 2023 đăng trên The Conversation, cứ 2 đến 7 năm một lần, vùng xích đạo Thái Bình Dương lại ấm hơn tới 3°C (hiện tượng El Niño) hoặc lạnh hơn (La Niña) so với bình thường, gây ra một loạt hiệu ứng trên khắp thế giới. Chu kỳ này được gọi là dao động Nam El Niño (ENSO). Mỗi El Niño đều tự nhiên kéo theo một La Niña và ngược lại.

Sự thay đổi nhiệt độ bề mặt nước biển liên quan đến các hiện tượng ENSO có vẻ không đáng kể, nhưng lại quá đủ để phá vỡ các kiểu thời tiết trên toàn cầu và thậm chí là sự lưu thông không khí quy mô lớn trong tầng bình lưu ở cực cách Trái đất 8km.

Việc La Niña ba năm liên tiếp mà thế giới vừa trải qua kể từ năm 2020 rất hiếm gặp. Báo cáo của Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA) cho rằng, thời tiết khu vực xích đạo Thái Bình Dương sẽ trở lại trạng thái trung lập trong khoảng thời gian từ tháng 3-5/2023, sau đó khả năng cao các điều kiện El Niño sẽ phát triển trong mùa Thu và mùa Đông ở bán cầu Bắc.

Theo The Conversation, khi toàn cầu nóng lên, một số khu vực nóng lên nhanh hơn những khu vực khác. Australia chính là một ví dụ điển hình bởi hiện nay nhiệt độ ở xứ sở chuột túi nóng hơn 1,4°C so với đầu thế kỷ XX.

Theo nghiên cứu của tờ báo trên, hằng năm, diện tích lục địa bị cháy rừng tăng lên, do xu hướng khô hạn bởi biến đổi khí hậu gây ra. Ảnh hưởng cơ bản của biến đổi khí hậu khiến Australia cực kỳ dễ bị tổn thương trước tác động của El Niño.

Australia huy động trực thăng để dập các đám cháy rừng. (Nguồn: En24 News)

Một báo cáo hôm 22/2 cho biết, nhà chức trách quốc gia này cần khẩn trương chuẩn bị cho nguy cơ cháy rừng lớn, do lượng mưa quá nhiều trong ba năm qua đã kích hoạt sự phát triển ồ ạt của thảm thực vật, tạo tiền đề cho các đám cháy.

Báo cáo của Hội đồng khí hậu và các nhà lãnh đạo tình huống khẩn cấp về hành động khí hậu (ELCA) đã phân tích những gì diễn ra sau các giai đoạn La Niña kéo dài trước đó và cho biết mức độ ẩm ướt đã giảm, hiện nay nắng nóng đang làm khô hạn đồng cỏ và rừng.

Ông Greg Mullins, cựu Ủy viên Cơ quan Cứu hỏa và cứu hộ bang New South Wales, đồng thời là người sáng lập ELCA, tác giả của báo cáo, cho biết, Australia phải đối mặt với nguy cơ hỏa hoạn trên mức bình thường trong năm 2023-2024.

Cũng theo báo cáo này, Australia đã trải qua 3 đợt La Niña kéo dài từ năm 1954-1957, 1973-1976 và 1998-2001. Sau mỗi giai đoạn này là xảy ra các vụ cháy cỏ trên diện rộng khắp đất nước, sau đó ghi nhận các vụ cháy rừng lớn gây thiệt hại về người và tài sản ở bờ biển phía Đông, đặc biệt là New South Wales.

Cảnh báo của ELCA được đưa ra khi các quan chức lo ngại rằng El Niño mạnh trong những tháng tới có thể dẫn đến sự lặp lại của các vụ cháy rừng thảm khốc như hồi năm 2019-2020. Khi đó, chỉ trong vài tháng, hàng trăm đám cháy đã thiêu rụi diện tích kỷ lục 24 triệu ha, khiến 33 người thiệt mạng, phá hủy hơn 3.000 ngôi nhà và gây thiệt hại hàng tỷ USD.

Ông Mullins cho rằng, chính quyền các cấp cần khẩn trương đầu tư các biện pháp giúp cộng đồng chống đỡ và đối phó với các tác động xấu hơn của khí hậu, cũng như cần nhiều nhân viên và tình nguyện viên hơn. Cần phải có hành động mạnh hơn nữa để giảm khí thải nhà kính đang gây ra thời tiết khắc nghiệt.