Triển vọng u ám của kinh tế Canada

Khách hàng xếp hàng bên ngoài một cửa hàng điện thoại ở Ottawa, Canada. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Theo đó, nền kinh tế này có nguy cơ sẽ suy giảm mạnh, tỷ lệ thất nghiệp gia tăng và áp lực lạm phát không giảm nhanh như kỳ vọng.

Theo chuyên gia Kevin Milligan của Đại học British Columbia, "có một số rủi ro nghiêm trọng trong năm tới" và các nhà hoạch định chính sách nên ghi nhớ điều đó trước khi cam kết thực hiện bất kỳ khoản chi tiêu lớn mới nào - nhân tố có thể tạo ra lỗ hổng lớn cho ngân sách liên bang ở thời điểm nền kinh tế đang lung lay.

Là một phần của thỏa thuận với đảng Dân chủ mới (NDP), chính phủ đảng Tự do cũng đã đồng ý duy trì một số chương trình dược phẩm - một chính sách có thể sẽ tiêu tốn hàng tỷ CAD ngân sách liên bang.

Trong khi đó, chuyên gia Carolyn Wilkins của Đại học Princeton không loại trừ nguy cơ "hạ cánh cứng" của nền kinh tế. "Hạ cánh cứng" là tình trạng suy thoái kinh tế rõ rệt sau một thời kỳ tăng trưởng nhanh. Các nhà hoạch định chính sách và ngân hàng trung ương đang cố gắng thu xếp một cuộc "hạ cánh mềm" - một sự suy giảm theo chu kỳ trong tăng trưởng kinh tế.

Một nền kinh tế đình trệ có thể làm suy yếu sức khỏe tài chính của Canada, tiếp tục đẩy thâm hụt ngân sách tăng và khiến gánh  nợ thêm chồng chất. Nợ quốc gia của Canada đã tăng từ 628,9 tỷ CAD năm 2015 lên 1.100 tỷ CAD vào năm 2022.

Trong khi đó, một gói kích thích đầy tham vọng để hỗ trợ nền kinh tế có thể gây lạm phát nghiêm trọng - vốn đã ở mức cao chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Trong phát biểu ngày 24/1, Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland cho biết, với triển vọng kinh tế ảm đạm, chính phủ phải hành động một cách thận trọng.

Nghị sỹ Randy Boissonnault, một quan chức cấp cao của Bộ Tài chính, cũng thừa nhận rằng đây sẽ là một năm "bất ổn" đối với nền kinh tế. Ông khẳng định chính phủ vẫn còn dư địa chi tiêu cho các ưu tiên lớn và Ottawa sẵn sàng thực hiện các hạng mục quan trọng một cách có trách nhiệm.

Trong bản cập nhật tài chính hồi tháng 11/2022, bà Freeland đã trình bày kịch bản mà bà đánh giá là "kịch bản tiêu cực" đối với tăng trưởng và việc làm-trong đó suy thoái dẫn đến hàng nghìn việc làm bị mất, nguồn thu thuế thấp hơn, các khoản thanh toán bảo hiểm việc làm tăng đột biến và thâm hụt ngân sách lên đến 49,1 tỷ CAD trong tài khóa 2022-23.

Giới quan sát thị trường nhận định rằng Ngân hàng Trung ương Canada (BoC) sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong tháng này, trước khi tạm dừng chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ lịch sử của mình.

Thống đốc BoC, Tiff Macklem gần đây cho biết: “Nếu tăng lãi suất quá nhiều, chúng ta có thể đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái đau đớn không cần thiết và không đạt được mục tiêu lạm phát. Nếu không tăng lãi suất đủ, lạm phát sẽ vẫn tăng cao, và các hộ gia đình cũng như doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với lạm phát cao liên tục."

Dữ liệu về Chỉ số giá tiêu dùng mới nhất do Cơ quan Thống kê Canada công bố vào tuần trước cho thấy lạm phát đang đi đúng hướng. Các nhà kinh tế kỳ vọng lạm phát sẽ tiếp tục giảm. Hồi tháng 10/2022, BoC dự kiến lạm phát sẽ ở mức khoảng 3% vào cuối năm 2023 và trở lại mức mục tiêu 2% vào cuối năm 2024./.