Mỹ nói Chủ tịch Hạ viện Pelosi có quyền thăm đảo Đài Loan

"Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có quyền thăm Đài Loan. Không có lý do gì để Bắc Kinh phản ứng thái quá và biến chuyến đi phù hợp với chính sách lâu dài của Mỹ thành một cuộc khủng hoảng", phát ngôn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby nói với các phóng viên hôm 1/8.

Phát ngôn viên Kirby dẫn thông tin tình báo cho biết quân đội Trung Quốc đang chuẩn bị các động thái phô diễn sức mạnh như phóng tên lửa ở eo biển Đài Loan hoặc điều lượng lớn máy bay áp sát hòn đảo. Ông nói rằng Washington không lo ngại khả năng phi cơ chở bà Pelosi bị tấn công trực diện, nhưng cảnh báo các động thái của Bắc Kinh có thể tăng nguy cơ tính toán sai lầm.

Phát ngôn viên John Kirby họp báo ở Nhà Trắng ngày 19/7. Ảnh: AFP.

Quan chức Mỹ nói rằng Washington "sẽ không e ngại" di chuyển lực lượng tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, nhưng tìm cách giảm căng thẳng khi nhấn mạnh chính sách của Mỹ với Đài Loan vẫn không thay đổi. "Không có lý do gì để làm to chuyện", ông nói.

Giới chức Trung Quốc chưa bình luận về thông tin.

Bộ Tư lệnh Chiến khu miền Đông thuộc quân đội Trung Quốc trước đó chia sẻ các hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy tiêm kích và trực thăng cất cánh, lính hải quân đổ bộ lên bãi biển và nhiều loạt tên lửa dội xuống mục tiêu. "Chúng ta sẽ chôn vùi mọi kẻ thù xâm lược. Chúng ta sẵn sàng chiến đấu và chiến thắng", cơ quan này cho biết trong dòng mô tả video.

Chính quyền Đài Loan chưa bình luận về khả năng bà Pelosi thăm hòn đảo.

Bà Pelosi đang thăm châu Á, với điểm dừng chân đầu tiên là Singapore. Văn phòng Chủ tịch Hạ viện Mỹ ngày 31/7 thông báo phái đoàn dự kiến tới Nhật Bản, Hàn Quốc và Malaysia, song không nhắc đến Đài Loan. Tờ CNN hôm 1/8 dẫn lời quan chức Mỹ và chính quyền Đài Loan cho biết Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi có kế hoạch thăm Đài Loan và ở lại qua đêm trên hòn đảo.

Quan chức Mỹ nói rằng giới chức quốc phòng nước này đang làm việc không ngừng nghỉ để giám sát mọi động thái của quân đội Trung Quốc trong khu vực, cũng như xây dựng kế hoạch bảo đảm an toàn cho bà Pelosi nếu bà ghé thăm đảo Đài Loan.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên tuyên bố quân đội Trung Quốc sẽ "không ngồi yên" nếu bà Pelosi đến Đài Loan và cảnh báo Mỹ sẽ phải hứng chịu những tác động chính trị nghiêm trọng. "Hãy chờ xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu bà ấy dám làm vậy", ông Triệu nói trong cuộc họp báo tại Bắc Kinh khi được hỏi quân đội Trung Quốc có thể áp dụng biện pháp gì để ngăn chuyến thăm.

Eo biển Đài Loan và hòn đảo cùng tên. Đồ họa: CSIS.

Đài Loan là vấn đề nóng trong quan hệ song phương Mỹ - Trung những năm gần đây. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.

Mỹ cam kết tôn trọng nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng tiếp tục duy trì quan hệ với Đài Loan và cung cấp cho hòn đảo các loại khí tài hiện đại. Trung Quốc từng cảnh báo quan hệ giữa nước này với Mỹ "sẽ bị phá vỡ nếu không xử lý đúng cách vấn đề Đài Loan".

Trong cuộc điện đàm ngày 28/7, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nói với Tổng thống Mỹ Joe Biden rằng "những ai đùa với lửa sẽ bị bỏng".