Mỹ bỏ lại núi phế liệu quân sự ở Afghanistan

Khi hàng nghìn lính Mỹ và NATO cuối cùng rút khỏi Afghanistan, kết thúc cuộc chiến kéo dài 20 năm tại quốc gia Trung Á, họ cũng phải triển khai hoạt động hậu cần quy mô lớn nhằm thu dọn thiết bị, khí tài từ các căn cứ tại đây.

Tất cả những gì có thể chuyển được về Mỹ đang được tập kết tại căn cứ Bagram, phía tây bắc thủ đô Kabul. Hàng chục nghìn container 20 feet được chuyển lên vận tải cơ C-17 hoặc bằng đường bộ qua ngả Pakistan. Đến cuối tuần qua, 60 vận tải cơ C-17 chất đầy thiết bị quân sự đã rời khỏi Afghanistan.

Một người Afghanistan đứng cạnh một chiếc xe bị lính Mỹ phát hủy trước khi rút quân gần căn cứ Bagram phía bắc thủ đô Kabul ngày 10/5. Ảnh: AP.

Các quan chức Mỹ không tiết lộ những gì quân đội nước này bỏ lại hoặc mang về. Một số quan chức Mỹ và phương Tây cho biết phần lớn những gì được chuyển về là thiết bị mang tính nhạy cảm.

Trực thăng, xe quân sự, vũ khí và đạn dược cùng một số căn cứ sẽ được bàn giao cho quân đội Afghanistan, số trang bị quân sự còn lại thuộc diện bị phá hủy.

Quân đội Mỹ cho biết khoảng 1.300 thiết bị quân sự đã bị phá hủy theo diện này. Lượng thiết bị bị phá hủy sẽ tăng lên nhiều hơn nữa trước khi quân đội Mỹ rút hoàn toàn khỏi Afghanistan ngày 11/9.

Việc quân đội Mỹ phá hủy trang thiết bị quân sự khi rút quân từ Afghanistan về nước không phải điều mới mẻ. Khi hàng nghìn binh sĩ Mỹ và NATO rút khỏi Afghanistan năm 2014, họ bỏ lại hơn 176 triệu kg phế liệu gồm các thiết bị và phương tiện bị phá hủy.

Số phế liệu này được bán cho người Afghanistan với giá 46,5 triệu USD, phát ngôn viên Cơ quan Hậu cần Quốc phòng của Lầu Năm Góc khi đó cho biết.

Một quan chức phương Tây cho biết lực lượng Mỹ phải đối mặt với tình thế tiến thoái lưỡng nan khi phải chọn giữa việc bỏ lại các thiết bị còn nguyên vẹn nhưng dễ rơi vào tay đối phương, hoặc biến chúng thành sắt vụn và khiến người Afghanistan tức giận.

Quan chức này cho biết lực lượng Mỹ gần đây phát hiện hai xe quân sự Humvee rơi vào tay đối phương và bị biến thành xe đánh bom tự sát. Binh sĩ Mỹ đã tiêu diệt hai chiếc xe này, nhưng vụ đụng độ đã củng cố chính sách phá hủy thiết bị được bỏ lại Afghanistan.

Núi phế liệu quân đội Mỹ bỏ lại bao gồm máy phát điện hay máy chạy bộ bị đập nát, lều bạt bị cắt vụn, ống nước cứu hỏa bị cắt thành từng đoạn và thậm chí những tiền đồn nhỏ cũng bị san phẳng.

Vận tải cơ C-17 của Mỹ Mỹ tham gia chuyển thiết bị quân sự từ Afghanistan về nước cất cánh từ một sân bay ở Trung Đông ngày 4/5. Ảnh: USAF.

Baba Mir, một thương nhân địa phương, bày tỏ sự tức giận với cách làm của người Mỹ. "Những gì họ đang làm là phản bội người Afghanistan. Họ cần rời đi. Họ phá hủy chúng tôi như cách họ phá hủy chiếc xe này", Mir nói.

Thương nhân này hồi tháng 4 trả gần 40.000 USD để mua một container chứa 70 tấn thiết bị đã bị phá hủy. Mir cho biết vẫn có thể kiếm được tiền từ phế liệu Mỹ, song lợi nhuận sẽ cao hơn nếu số hàng trên còn nguyên vẹn.

"Họ phá hủy đất nước chúng tôi và giờ họ bỏ lại đống rác của mình cho chúng tôi", Hajji Gul, một thương nhân khác cho biết. "Chúng tôi biết làm gì với điều này đây?"