Cuộc đua tới Nhà Trắng chuẩn bị bước vào vòng 'đối đầu trực tiếp'

Nhưng đằng sau hậu trường, Trump đang xem xét kỹ lưỡng các video tranh luận của Biden năm 2008 và 2012, khi Biden tranh cử tổng thống và phó tổng thống, để tìm kiếm điểm yếu hoặc lỗ hổng mà ông có thể khai thác. Ông đang thảo luận với các phụ tá về những lời công kích sẽ tung vào đối thủ.

Tổng thống Trump (trái) và ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: AFP.

Trump nói với các phụ tá rằng ông muốn nhắc đến Hunter, con trai vướng nhiều bê bối của Biden. Trump cũng muốn thể hiện Biden là chính trị gia kỳ cựu ở Washington nhưng có thành tích hạn chế, tập trung vào cách Biden đối phó với Trung Quốc khi còn đương chức phó tổng thống và cáo buộc Biden quá nể nang những người theo chủ nghĩa tự do hơn trong đảng Dân chủ, LA Times và Washington Post dẫn các nguồn tin giấu tên cho biết.

Trong khi đó, Biden đang vạch sách lược cùng một nhóm nhỏ cố vấn ở Wilmington, Delaware. Cựu phó tổng thống có kế hoạch công kích phong cách lãnh đạo của Trump không ổn định, bác bỏ những thông tin sai Tổng thống đưa ra và chỉ trích cách đối thủ xử lý Covid-19.

Hai ứng viên sẽ bước vào cuộc tranh luận đầu tiên tại Cleveland, Ohio lúc 21h ngày 29/9 (9h ngày 30/9 giờ Hà Nội). 6 chủ đề sẽ được thảo luận là hồ sơ của Donald Trump và Joe Biden, Tòa án Tối cao, kinh tế, đại dịch Covid-19, vấn đề chủng tộc và bạo lực ở các thành phố, và tính toàn vẹn của bầu cử. Các ứng viên có 15 phút để tranh luận về mỗi chủ đề trong sự kiện kéo dài 90 phút.

Đội ngũ của Trump coi tranh luận là cơ hội để lật ngược tình thế, khi các cuộc thăm dò cho thấy Biden đang dẫn trước. Các phụ tá của Trump tin rằng Tổng thống có khả năng ứng biến tốt hơn Biden vì ông đối mặt với các phóng viên Nhà Trắng gần như hàng ngày. Trong khi đó, Biden có trả lời phóng viên trên các chặng di chuyển để vận động tranh cử nhưng đã không tổ chức họp báo trong nhiều tháng.

Tổng thống dường như đánh giá đối thủ đặc biệt thấp. Ông thường xuyên nói với những người ủng hộ rằng Biden, 77 tuổi, "không biết mình còn sống", nhấn mạnh rằng ông quá già cả và "lờ đờ". Sau khi Biden có một bài phát biểu đầy năng lượng, Trump, 74 tuổi, gợi ý rằng Biden đã dùng chất kích thích, dù không đưa ra bằng chứng.

Chiến lược gia kỳ cựu của đảng Dân chủ Donna Brazile thừa nhận Biden yếu thế hơn về khả năng tranh luận. Nhưng các cố vấn của Biden coi những lời chế nhạo của Trump là một lợi thế, vì cho rằng Trump có thể "khinh địch". Họ chỉ ra Biden đã có những màn thể hiện ổn định trong các cuộc tranh luận ở vòng bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ và những lần xuất hiện khác.

Mặc dù Biden đôi khi nói vấp và đưa ra con số nhầm lẫn, các cố vấn của Biden cho rằng phong thái của ông có thể gây ấn tượng tốt với người xem vì tạo sự gần gũi hơn. "Ông ấy giống như chú Joe của mọi nhà. Ông ấy không phải là người nói năng trôi chảy nhất trong chính trường. Nhưng đó là lý do mọi người thích ông ấy", Lis Smith, cố vấn của đảng Dân chủ, nói.

Quá tự tin trước các cuộc tranh luận trực tiếp có thể phản tác dụng. Obama từng yếu thế trong tranh luận đầu tiên năm 2012 với Mitt Romney. Các phụ tá và bà Michelle thuyết phục ông dành nhiều thời gian hơn chuẩn bị cho hai cuộc tranh luận tiếp theo và ông đã thể hiện tốt hơn.

Các phụ tá đã thuyết phục Trump không nên đánh giá thấp Biden. "Ông ấy đã làm việc trong nhiều thập kỷ ở Thượng viện, nơi tất cả những gì ông ấy làm là tranh luận", Tim Murtaugh, phát ngôn viên chiến dịch của Trump, nói.

"Kỳ vọng của mọi người với Biden rất thấp. Vì thế, ông ấy chỉ cần thể hiện khá một chút thôi là người ta đã thấy ổn", chủ tịch Newsmax Christopher Ruddy, bạn thân của Trump, nói. "Tổng thống thì nói bất cứ điều gì ông ấy muốn. Tình thế có thể khá loạn".

Các cuộc thăm dò cho thấy nhiều người không hài lòng về cách Trump xử lý Covid-19, khủng hoảng đã khiến hơn 200.000 người Mỹ tử vong. Đảng Dân chủ tin rằng dù Trump có tranh luận tốt hơn, Covid-19 sẽ tiếp tục làm lu mờ tất cả vấn đề khác trong các cuộc tranh luận và cuộc đua.

"Một phát ngôn thông minh hoặc một pha đáp trả sắc bén trong cuộc tranh luận sẽ không quan trọng bằng việc ngày hôm sau, bạn vẫn phải giúp con mình học trực tuyến hay đi tìm việc làm", Robert Barnett, cố vấn cho đảng Dân chủ, nói.

Giống như hầu hết các lần xuất hiện của mình, Trump dự định chủ yếu dựa vào bản năng. Sự khó đoán, phá cách khiến ông là một đối thủ đặc biệt "khó nhằn" trong tranh luận trực tiếp.

Biden dự định bác bỏ một số "lời nói dối nghiêm trọng nhất" của Trump, nhưng các phụ tá thận trọng với việc đi quá sâu vào xác minh phát ngôn của Tổng thống, một nguồn tin thân cận với chiến dịch của Biden, nói.

"Nếu không phản bác thông tin sai lệch Trump đưa ra mà chỉ cố gắng bám sát các quan điểm của mình về y tế hay những thứ khác, Biden sẽ vô tình 'chính thống hóa' những tuyên bố sai lệch của ông ấy", Jay Carney, thư ký báo chí Nhà Trắng dưới thời Obama, nói.

"Thế nhưng, nếu Biden chỉ chăm chăm sửa lời Trump, khán giả sẽ thấy đó không phải xác minh thông tin mà chỉ là đốp chát", Carney nói thêm.

Tim Miller, đảng viên Cộng hòa chống Trump, từng làm việc trong chiến dịch tranh cử tổng thống không thành công của cựu thống đốc bang Florida Jeb Bush năm 2016, đồng ý rằng Trump thường khiến đối thủ không có lựa chọn dễ dàng. Bush và các ứng viên đảng Cộng hòa khác đã lâm vào thế khó này trong vòng bầu cử sơ bộ năm 2016.

"Người Mỹ có câu thành ngữ rằng 'đừng vật nhau với một con lợn vì bạn không muốn bị dính bùn'. Câu này có lý", ông nói. "Nhưng đồng thời, bạn không thể để Tổng thống thích nói gì thì nói".

Trump đã sử dụng chiến thuật hăm dọa với Hillary Clinton vào năm 2016. Ông đứng sau lưng cựu ngoại trưởng khi bà đang hướng về phía các khán giả trong khán phòng, khiến Clinton chỉ trích Trump "rình rập" để làm bà mất tinh thần.

Clinton được nhiều người coi là đã chiếm ưu thế trong cả ba cuộc tranh luận, nhưng điều đó không đưa bà đến chiến thắng, một phần vì bà không tạo được dấu ấn riêng mạnh mẽ. "Điều quan trọng với Joe Biden là tránh rơi vào cái bẫy đó", Smith nói.

Bà dự đoán Trump sẽ cố gắng khiến Biden phân tâm và áp dụng các "chiêu trò" truyền thông, như ông đã làm ngay trước cuộc tranh luận thứ hai với Clinton năm 2016. Ông tổ chức một cuộc họp báo bất ngờ với 4 phụ nữ đã cáo buộc cựu tổng thống Bill Clinton tấn công tình dục và mời họ xem tranh luận trực tiếp.

Người ủng hộ Biden lo lắng ông có thể mất bình tĩnh nếu bị Trump xoáy sâu vào vấn đề gia đình. Hunter, 50 tuổi, từ lâu đã là thành tâm điểm chú ý của Trump và các đồng minh, vì ông giữ chức trong hội đồng quản trị của một công ty năng lượng Ukraine trong khi cha mình điều phối chính sách Ukraine của chính quyền Obama. Không có bằng chứng cho thấy họ phạm tội. Trump đã bị xem xét bãi nhiệm vì gây sức ép thúc giục Ukraine điều tra nhà Biden, nhưng Thượng viện đã tha bổng ông.

Ít chủ đề nào khiến Biden khó chịu như những lời công kích vào gia đình mình. Khi một cử tri ở Iowa cáo buộc ông cho Hunter đến Ukraine để kiếm lời từ quan hệ chính trị, Biden đáp lại gay gắt: "Anh là một kẻ dối trá chết tiệt. Đó không phải sự thật". Biden cũng thách thức cử tri thi chống đẩy và đọ IQ với mình vì người này bày tỏ lo ngại về tuổi tác của ông.

"Khi bạn công kích gia đình ông ấy, ông ấy trở nên rất nóng tính, đó là điều tôi lo lắng", John Morgan, nhà tài trợ chính của Biden, cho biết.

Biden và các phụ tá sẽ diễn tập tranh luận trong những ngày tới. Cựu cố vấn Nhà Trắng Bob Bauer sẽ đóng vai Trump để tranh luận với Biden. Đây là hình thức tập dượt truyền thống để các ứng viên ghi nhớ thông tin và dữ liệu.

Trong khi đó, Trump không diễn tập với một người nào đó đóng vai Biden mà chỉ bàn luận về các đòn công kích với một nhóm bạn bè và chiến lược gia quen thuộc. Cựu thống đốc bang New Jersey Chris Christie đảm nhận vai trò nổi bật trong việc cố vấn cho Trump về cuộc tranh luận, trong khi cố vấn chiến dịch cấp cao Jason Miller xem các video cũ của Biden và phân tích. Cựu thị trưởng New York Rudolph W. Giuliani và các cố vấn hàng đầu như Jared Kushner và Hope Hicks cũng hỗ trợ.

Barnett nói rằng hầu hết ứng viên đều diễn tập như bước cuối cùng trong quá trình chuẩn bị tranh luận. Sau đó, các cố vấn dành hàng giờ để tinh chỉnh các đòn công kích và chiến lược "phòng thủ".

Một số ứng viên xem lại video ghi hình diễn tập khi các cố vấn đánh giá đường đi nước bước của họ. Trump khẳng định ông không chuẩn bị theo kiểu đó nhưng Barnett bày tỏ nghi ngờ. "Trump biết rằng ông ấy đang trong trận chiến quan trọng cho chính mình và số phận của nhiệm kỳ hai", Barnett nói. "Ông ấy không thể xem nhẹ chuyện này".