Với Triều Tiên, "sức khỏe Kim Jong-un là tất cả"

Các nhà phân tích và tình báo nước ngoài lâu nay vẫn nghiên cứu những thông tin ít ỏi lọt ra từ Triều Tiên để đoán xem chuyện gì đang diễn ra bên trong nước này. Nhưng khi Triều Tiên đã đóng biên hoàn toàn nhằm ngăn Covid-19, việc phân tích này trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Và sự việc tưởng chừng bình thường như Kim Jong-un giảm cân cũng có thể là dấu hiệu về một điều gì đó.

Bức ảnh không đề ngày tháng do hãng thông tấn KCNA công bố hôm 8/6 cho thấy lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tham dự một cuộc họp ở Bình Nhưỡng. Ảnh: KCNA.

Nếu lãnh đạo Kim Jong-un chủ động giảm cân để trở nên khỏe mạnh hơn, điều này có thể "nâng cao vị thế của ông ở trong nước" và "giúp các quốc gia có cùng mối quan tâm như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Mỹ chắc chắn hơn về tương lai ông tiếp tục dẫn dắt Triều Tiên", Vipin Narang, phó giáo sư khoa học chính trị tại Viện Công nghệ Massachusetts, nhận xét.

Nhưng Narang cho rằng nếu việc sụt cân đột ngột này của Kim Jong-un là do tình trạng sức khỏe, tình hình có thể sẽ phức tạp hơn, thậm chí có thể dẫn đến "một cuộc đua tìm người kế nhiệm". "Biến động đó có khả năng gây rắc rối cho cả thế giới bên ngoài", ông nói.

Trang NK News chuyên cung cấp thông tin về Triều Tiên còn so sánh hình ảnh phóng to cổ tay của Kim Jong-un trong 7 tháng qua. Một bức ảnh chụp vào tháng 11 năm ngoái cho thấy đồng hồ của lãnh đạo Triều Tiên vừa khít cổ tay ông. Nhưng trong những bức ảnh gần đây, chúng dường như lỏng hơn.

Jean H. Lee, cựu giám đốc văn phòng Bình Nhưỡng của hãng tin AP, cho rằng cân nặng của Kim Jong-un là vấn đề được quan tâm, bởi cả cha và ông nội của ông đều qua đời vì đột quỵ.

Anna Fifield, tác giả một cuốn tiểu sử về Kim Jong-un, năm ngoái cho biết các chuyên gia suy đoán lãnh đạo Triều Tiên nặng khoảng 136 kg. Kết hợp với chiều cao 1,7m, ông được coi là "bị béo phì". Kim Jong-un còn được cho là hút thuốc nhiều, bị bệnh gout và có thể cả tiểu đường, theo Narang.

"Các cơ quan tình báo quốc tế muốn biết liệu Kim jong-un có đủ khỏe mạnh để tiếp tục giữ vị trí lãnh đạo đất nước trong một thời gian dài nữa hay không", Colin Zwirko, bình luận viên từ NK News, đánh giá. "Điều gì sẽ xảy ra nơi hậu trường nếu ông ấy không khỏe? Và điều đó ảnh hưởng như thế nào tới an ninh khu vực khi Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân".

Đây không phải lần đầu tiên giới quan sát phân tích các bức ảnh để tìm kiếm những dấu hiệu về sức khỏe và tính cách của Kim Jong-un.

Khi Kim Jong-un gặp Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hồi năm 2018, một tờ báo Hàn Quốc đã yêu cầu 7 chuyên gia dành hàng giờ xem lại các đoạn phim nhằm tìm manh mối về lãnh đạo Triều Tiên. Cuộc điều tra cho thấy Kim Jong-un đã đi độn giày để tăng chiều cao.

Khi Kim Jong-un xuất hiện trên một chiếc xe golf hồi năm ngoái, chấm dứt quãng thời gian dài dư luận đồn đoán rằng ông bị ốm nặng, một số chuyên gia y tế suy đoán lãnh đạo Triều Tiên vừa trải qua phẫu thuật dựa vào một vết đỏ trên cổ tay ông.

Những lúc không có hình ảnh về Kim Jong-un, các nhà phân tích và chuyên gia lại tìm đến ảnh vệ tinh để tìm những dấu hiệu về các phương tiện chuyên chở ông như máy bay, ôtô, tàu lửa hay tàu thủy.

"Bạn phải sử dụng tất cả các nguồn thông tin có sẵn", Su Mi Terry, chuyên gia về Triều Tiên tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết. "Với một đất nước khép kín như Triều Tiên, nơi họ kiểm soát chặt chẽ thông tin, bạn phải làm những gì có thể".

Những phân tích như vậy đôi khi nghe có vẻ bất hợp lý, nhưng chúng chính là thước đo cho thấy chúng ta thực sự biết ít về Triều Tiên như thế nào, Lee cho hay. "Họ quản lý vô cùng chặt chẽ những gì đang xảy ra bên trong đất nước, đến mức khi chúng ta phát hiện ra có điều gì đó bất thường thì đa phần là do ngẫu nhiên. Vì vậy, đây là lý do chúng tôi theo dõi rất kỹ những sự thay đổi hay vắng mặt, dù nhỏ".

"Bề ngoài, việc giảm cân của lãnh đạo Triều Tiên dường như không mang nhiều ý nghĩa. Tuy nhiên, nó có thể cung cấp manh mối về những thông tin khác mà các nhà thu thập tin tình báo tìm kiếm", Michael Brodka, sĩ quan tình báo quân đội Mỹ tại Hàn Quốc, đánh giá.

"Đó có thể là vấn đề đơn giản như thay đổi lối sống lành mạnh hay một vấn đề nào khác phức tạp hơn. Hiện tại, chúng ta không biết rõ, nhưng nó đặt ra những câu hỏi đủ nghiêm túc để chúng ta phải chú ý đến các sự kiện trong vài tháng tới nếu muốn tìm hiểu", ông nói thêm.

Sức khỏe của Kim Jong-un từ lâu đã là mối quan tâm của giới tình báo quốc tế, bởi tình trạng thừa cân và thói quen hút thuốc của ông mang tới nhiều rủi ro.

"Chúng ta biết ông ấy không hoàn toàn khỏe, vì thế chúng ta phải quan tâm", Terry nói. Tình trạng sức khỏe lãnh đạo có lẽ là "một trong những chỉ dấu quan trọng nhất" giúp đánh giá sự ổn định chính trị ở Bình Nhưỡng. Với Triều Tiên, "sức khỏe Kim Jong-un là tất cả".