Ukraine nói Nga không phù hợp ghế thường trực Hội đồng Bảo an

"Chúng tôi có một câu hỏi rất đơn giản: Nga có được tiếp tục là thành viên thường trực Hội đồng Bảo an cũng như trong Liên Hợp Quốc hay không?", Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba nói trên truyền hình quốc gia ngày 25/12. "Và chúng tôi có một câu trả lời hợp lý, thuyết phục là 'không'".

Theo ông Kuleba, các quan chức ngoại giao quốc tế đã thảo luận về việc Nga có nên tiếp tục giữ ghế ủy viên thường trực có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an hay không. Ông cho hay Ukraine sẽ bày tỏ quan điểm chính thức tại Liên Hợp Quốc vào ngày 26/12.

"Vấn đề này chưa được nguyên thủ và chính phủ các nước đề cập trong họp báo và tuyên bố công khai, nhưng ở cấp thấp hơn, các quan chức đã đặt câu hỏi Nga nên thế nào để không tạo ra mối đe dọa đến hòa bình và an ninh", ông Kuleba cho biết thêm.

Nga hiện chưa bình luận về thông tin.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba phát biểu tại Bucharest, Romania, ngày 29/11. Ảnh: Reuters

Hội đồng Bảo an gồm 15 thành viên có nhiệm vụ ứng phó các cuộc khủng hoảng trên thế giới bằng biện pháp trừng phạt, cho phép hành động quân sự và thông qua sửa đổi hiến chương Liên Hợp Quốc. Trong số này có 5 thành viên thường trực và 10 thành viên không thường trực.

5 thành viên thường trực Hội đồng Bảo an gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc đều có quyền phủ quyết, cho phép họ bác bỏ bất kỳ nghị quyết nào tại cơ quan này. 10 thành viên không thường trực còn lại được bầu theo nhiệm kỳ hai năm và không có quyền phủ quyết.

Giới quan sát cho rằng lời kêu gọi loại Nga khỏi ghế thành viên thường trực Hội đồng Bảo an nếu được Ukraine đưa ra cũng gần như không thể thực hiện. Hiến chương Liên Hợp Quốc không đề ra bất kỳ biện pháp nào để thay đổi tư cách thành viên thường trực Hội đồng Bảo an.

Bất cứ sự thay đổi nào của Hiến chương Liên Hợp Quốc cần được ít nhất 2/3 số thành viên Đại hội đồng thông qua, trong đó phải bao gồm toàn bộ 5 thành viên thường trực. Kịch bản Nga ủng hộ động thái tự loại mình khỏi Hội đồng Bảo an được coi là phi thực tế, bởi tư cách này gắn liền với quyền phủ quyết.

Nga gần đây sử dụng quyền phủ quyết để bác bỏ các nghị quyết lên án chiến dịch quân sự của Moskva ở Ukraine. Trung Quốc cùng Nga hồi tháng 6 cũng phủ quyết một nghị quyết do Mỹ hậu thuẫn nhằm tăng trừng phạt Triều Tiên.

Washington đã phủ quyết ít nhất 4 nghị quyết lên án Israel liên quan tranh chấp với Palestine. Lần gần nhất Anh và Pháp sử dụng quyền phủ quyết là năm 1989, cùng với Mỹ, để phản đối dự thảo liên quan việc Washington mở chiến dịch quân sự tại Panama.

Các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc từ lâu đã kêu gọi cải tổ Hội đồng Bảo an. Một số cho rằng nhóm thành viên thường trực đang không có đại diện từ châu Phi và Mỹ Latin. Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng 9 nói ông ủng hộ mở rộng Hội đồng Bảo an, kêu gọi đưa cơ quan này "trở nên toàn diện hơn".