Ukraine nhận một tỷ USD viện trợ nhờ tài sản Nga bị đóng băng

"Ukraine đã nhận được một tỷ USD viện trợ từ Mỹ, được bảo đảm bằng nguồn thu từ tài sản Nga bị đóng băng", Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal viết trên Telegram vào ngày 24/12.

Ông giải thích đây là khoản chi đầu tiên trong gói vay 20 tỷ USD mà Mỹ sẵn sàng phân bổ cho Ukraine qua Ngân hàng Thế giới (WB), sử dụng tiền lãi ngân hàng từ tài sản Nga bị đóng băng để chi trả theo sáng kiến của G7 vào năm 2023.

"Chúng tôi cảm ơn các đối tác gồm Mỹ và WB. Đây là bước đi quan trọng hướng tới công lý. Chúng tôi kỳ vọng tất cả tài sản của nhà nước Nga sẽ bị tịch thu và được sử dụng để tái thiết Ukraine", ông Shmyhal viết.

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal tại Brussels, Bỉ, hôm 5/9. Ảnh: AFP

Bộ Tài chính Mỹ đã chuyển 20 tỷ USD đến WB vào ngày 10/12, đề xuất tổ chức này chuyển đổi thành khoản vay cho Ukraine. Liên minh châu Âu (EU) cũng cam kết đóng góp thêm 20 tỷ USD vào quỹ này, còn các thành viên khác trong G7 như Anh, Nhật Bản và Canada sẽ bổ sung thêm 10 tỷ USD, nâng tổng số tiền lên 50 tỷ USD.

Khoảng 300 tỷ USD thuộc Ngân hàng Trung ương Nga đã bị Mỹ và đồng minh phong tỏa sau khi chiến sự nổ ra giữa Nga và Ukraine vào tháng 2/2022. Nga không thể tiếp cận các tài sản bị đóng băng, song chúng vẫn thuộc về Moskva và vẫn đều đặn phát sinh lãi, nhưng khoản lãi này không được chuyển cho Nga.

Washington ban đầu muốn sử dụng trực tiếp số tiền bị đóng băng để tài trợ cho Ukraine, song phần lớn tài sản này nằm ở châu Âu và EU không chấp nhận đề xuất của Mỹ.

G7 tìm thấy tiếng nói chung hồi tháng 6. Thay vì rút trực tiếp hơn 300 tỷ USD tiền gốc, sáng kiến sử dụng lãi suất từ khoản tiền đó, ước tính khoảng vài tỷ USD mỗi năm, để làm tài sản thế chấp cho khoản vay 50 tỷ USD viện trợ cho Ukraine, nhằm nhanh chóng cung cấp tiền cho nước này.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từng cảnh báo việc tịch thu tài sản Nga sẽ làm suy giảm niềm tin toàn cầu vào Mỹ và một số nước phương Tây. Điện Kremlin nhiều lần lên án hành động đóng băng tài sản và sử dụng nó làm đảm bảo khoản vay cho Ukraine là "hành vi trộm cắp".

Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố rằng Moskva sẽ có những hành động pháp lý phù hợp đối với những cá nhân liên quan quyết định tịch thu tài sản Nga ở phương Tây.

Chính phủ, quân đội và các dịch vụ công của Ukraine gần như hoàn toàn phụ thuộc vào viện trợ nước ngoài kể từ năm 2022, trong khi chi phí duy trì xung đột với Nga đã khiến tài chính của đất nước rơi vào khủng hoảng. Tháng 11, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ký thông qua ngân sách năm 2025, trong đó dự kiến thu ngân sách 49 tỷ USD nhưng kế hoạch chi tiêu lên đến 87 tỷ USD.