Úc đặt cược vào khí đốt

Trong khi dịch bệnh coronavirus lần đầu tiên trong gần 30 năm qua đẩy Úc vào suy thoái, với việc cắt giảm hàng triệu việc làm, để "khôi phục nền kinh tế", Thủ tướng Scott Morrison đã công bố một kế hoạch chủ yếu dựa trên các nguồn năng lượng. Theo đó, Úc dự kiến sẽ xây một nhà máy điện chạy bằng khí đốt bằng ngân sách nhà nước, lặp đặt các đường ống dẫn khí đốt mới và viện trợ cho các dự án thăm dò và khai thác ở các mỏ lớn, vẫn còn nguyên sơ.

Những người ủng hộ chính phủ Bảo thủ nói rằng làm như vậy, nước này sẽ củng cố vị trí là nước xuất khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) hàng đầu, đồng thời đảm bảo tính độc lập về năng lượng, vào thời điểm một số nhà máy nhiệt điện than đang ở cuối vòng đời.

Giàu than và khí đốt, Úc gần đây đã trở thành một nước xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch lớn. Một số ước tính xếp nước nay thứ ba thế giới sau Nga và Ả Rập Saudi. "Sẽ được coi là lịch sử, ngày mà chúng ta nắm quyền kiểm soát chiến lược năng lượng của mình", Andrew Liveris, cố vấn ủy ban phục hồi hậu Covid của Úc, đồng thời là thành viên hội đồng quản trị của Tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Aramco của Ả Rập Saudi, cho biết.

Quyết định của Thủ tướng Morrison đã làm dấy lên sự lo lắng, vì cách đây vài tháng nước Úc đã bị tàn phá bởi một trong những mùa cháy rừng tồi tệ nhất trong lịch sử và đối phó với nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan do trái đất nóng lên.

Viện nghiên cứu chính trị Úc ước tính rằng "sự phục hồi dựa trên khí đốt" sẽ tạo ra ít việc làm, và thêm rằng việc vắt kiệt nguồn dự trữ khí đốt sẽ đồng nghĩa với việc làm tăng gấp 3 lần lượng phát thải khí nhà kính của hành tinh. Mike Cannon-Brookes, tỷ phú người Úc đồng sáng lập Atlassian, đề nghị chính phủ Úc làm việc với Elon Musk, người sáng lập Tesla, để phát triển các dự án dựa trên năng lượng tái tạo thay vì xây nhà máy điện chạy bằng khí đốt. Ông nói: “Rõ ràng là các kỹ sư, nhà khoa học hay nhà kinh tế học đều không đề xuất xây dựng nhà máy điện chạy bằng khí đốt này".

Nhiều người cho rằng đại dịch Covid-19 là một cơ hội duy nhất để chuyển hướng kinh tế đối với Australia, quốc gia trong một thế kỷ đã phát triển dựa trên việc khai thác tài nguyên thiên nhiên, cho dù đó là dầu mỏ, than đá hay quặng sắt. Khi hàng tỷ đô la được dùng để phục hồi kinh tế, nhiều người lập luận nên chọn một "sự phục hồi xanh".

Cơ quan nghiên cứu quốc gia của Úc CSIRO đã kêu gọi chính phủ dự trên "nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào và những hiểu biểu sâu sắc của Úc để đưa nước này trở thành quốc gia đi đầu trong sản xuất năng lượng sạch". Cơ quan này chỉ ra rằng Úc có "tỷ lệ ánh nắng mặt trời trên một km2 cao nhất so với bất kỳ châu lục nào" nhưng năng lượng tái tạo chỉ chiếm 20% sản lượng năng lượng.

Một số người tin rằng dự án năng lượng của ông Scott Morrison sẽ không nhận được nhiều sự ủng hộ. Theo một cuộc khảo sát gần đây của Viện Lowy ở Sydney, gần 90% người Úc tin rằng hiện tượng ấm lên toàn cầu là một mối đe dọa nghiêm trọng hoặc đáng kể.