18 tuổi, khi lũ con gái cùng lớp đang rơi tõm vào mớ bồng bông những phấn son, váy áo, thần tượng, cảm nắng, thất tình... thì chị mải mê với đội bóng đá của trường, với đầu tóc tomboy lãng tử chết người, những công thức hóa học kỳ bí, với ti tỉ thứ khác làm cả nhà phải chướng tai gai mắt...
Ngày mới ra đời, chị đỏ hỏn, bé xíu, tiếng khóc tươi rói như những nốt cao của tiếng phong cầm... Bố ngồi têm trầu mời bà con chia vui, giọng nói cười sang sảng “con út trút gia tài của bố đây rồi…”.
18 tuổi, khi lũ con gái cùng lớp đang rơi tõm vào mớ bồng bông những phấn son, váy áo, thần tượng, cảm nắng, thất tình... thì chị mải mê với đội bóng đá của trường, với đầu tóc tomboy lãng tử chết người, những công thức hóa học kỳ bí, với ti tỉ thứ khác làm cả nhà phải chướng tai gai mắt.
Nơi phố núi nhỏ, gia đình chị nổi tiếng gia trưởng nhất vùng. Gia trưởng từ ông bố sáng 5 giờ phải có người dậy pha trà mời uống đến con chó chỉ ăn thức ăn đựng trong cái tô riêng dành cho mình. Thời trai trẻ, bố chị bỏ xứ đi lập nghiệp vẫn không quên mang theo ngồn ngộn những nền nếp gia phong và cô vợ Bắc Kỳ đảm đang, khôn khéo.
Ở trong nhà mình, chị cảm thấy lạc lõng. Giữa những cô chị tóc đen dài, mặc váy lụa trắng đến trường, mặc tạp dề nâu phụ mẹ làm bếp, giữa những ông anh đêm ngày vùi đầu vào văn thơ, sử sách, nhiễm nặng thói quen uống trà vào 5 giờ sáng, đến quần áo ngủ cũng đòi là thẳng, giữa hai đấng sinh thành sa sầm mặt mũi khi đưa chị đi chữa chạy khắp nơi vẫn không thể khiến chị có kinh nguyệt, chị như con mèo hoang bất trị, thường bị ném sau lưng tiếng thờ dài trắc trở và lời nói thì thầm mà sắc lẻm như dao cứa “nó là đứa lộn giống lộn loài”.
Chị lầm lũi đi qua tuổi trẻ với trận đòn roi của bố, lời khuyên nhủ tỉ tê lẫn cả nước mắt của mẹ, với những sở thích không giống ai và một nhúm bạn thân có thể ngồi khóc hàng giờ với chị. Không có kinh nguyệt đâu phải lỗi của chị, thích mặc đồ con trai, thích để tóc ngắn, thích làm nghiên cứu hóa học, thích được sống cho sống, đâu phải là nghiệp chướng.
Chị tốt nghiệp đại học, được làm công việc yêu thích. Nhiều năm sau,chị lần đầu biết yêu, nhưng không phải yêu một người đàn ông. Gia đình hai bên làm mưa làm gió, có ông bố dọa tự tử, có bà mẹ ngã bệnh vì không chịu nổi điều tiếng, người thương chị tự ép mình đi lấy chồng. Cuối cùng chỉ còn chị ở lại với nỗi đau không lời.
40 tuổi, chị xin nghỉ hưu non. Lòng chị không an khi nghĩ đến bố mẹ già yếu. Bố chị bị tai biến, đãng trí đến nỗi không còn nhớ tên con gái, ngày ăn ba bữa nhưng khách đến thăm cứ than thở “nó không có tôi ăn lấy một lần”. Mẹ chị mắc bệnh gút lâu ngày, hai mắt lại lòa nặng.
Nhiều khi chị bật khóc vì giữa trưa bố bất thình lình ngã gục xuống đất, mẹ nằm mê man đi nặng ra cả nệm mùi xộc lên đến tận óc. Những ngày tháng chật vật cứ kéo dài mê mải, chị già nhanh trông thấy, vẫn cố gắng tận tụy níu lại cha mẹ sống thật lâu bên mình.
Các anh chị đã đề huề con cháu. Thỉnh thoảng họ ghé về tặng bố mẹ những lời tha thiết ngon ngọt mà tay ngập ngừng không dám đụng vào mớ quần áo bẩn của mẹ, chân cuống cuồng không đủ kiên nhẫn ngồi đút cho bố hết bát cháo. Họ nhìn em út vẻ thương xót rồi tặc lưỡi “thôi thì em rảnh rang không vướng gia đình riêng, chịu khó nuôi bố mẹ đến lúc trăm tuổi”.
Đoạn họ giúi vào tay cô em bọc tiền mà ánh mắt lạnh lùng không nhìn thấy quầng mắt thâm mỏi mệt, mái đầu xơ xác, sợi bạc lấn lướt sợi xanh. Chị thầm nghĩ “ừ thôi mình phận mỏng, trót lạc loài đành cố chịu thiệt thòi...”.