Trung Quốc sẽ vượt Nga về xuất khẩu vũ khí?

Trung Quốc sẽ vượt Nga?

Bản báo cáo gần đây của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI, trụ sở ở Thụy Điển) cho rằng, ngành công nghiệp xuất khẩu vũ khí Nga trong tương lai sẽ bị chèn ép bởi một bên là phương Tây, bên còn lại là Trung Quốc.

SIPRI dự báo một khi Trung Quốc đuổi kịp về công nghệ và độ tin cậy, Nga sẽ phải nỗ lực nhiều hơn nữa nếu muốn giữ vị thế xuất khẩu vũ khí hiện nay.

Suốt thập kỷ qua, Nga đã giữ vững thị phần của mình bất chấp sự trì trệ nào đó về kỹ thuật, trong lúc vũ khí Trung Quốc ngày một tinh vi. Thế nhưng, về lâu dài, thành tựu này khó có thể duy trì.

Ưu thế chính của Trung Quốc nằm ở ngân sách quốc phòng lớn và không ngừng gia tăng. Mức tăng trưởng chi tiêu quân sự của Trung Quốc lúc nào cũng cao hơn tăng trưởng kinh tế trong vòng 2 thập niên qua và xu hướng này không có dấu hiệu thay đổi.

Điều đó tạo ra nhu cầu khổng lồ cho vũ khí trong nước ngay cả khi Trung Quốc tiếp tục mua trang thiết bị quân sự của Nga dù không đều đặn.

So với Bắc Kinh, Moscow có quy mô kinh tế nhỏ hơn, tăng trưởng cũng không ấn tượng. Điều này có nghĩa là nhu cầu trong nước không đủ lớn để thúc đẩy ngành công nghiệp quốc phòng Nga tăng trưởng đáng kể.

Chưa hết, tình trạng thiếu kinh phí dành cho hoạt động nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực thiết bị quân sự càng đe dọa triển vọng xuất khẩu vũ khí của Nga về lâu dài.

Về mặt cấu trúc, ngành công nghiệp quốc phòng Trung Quốc xem ra đang đi theo hướng hứa hẹn hơn Nga. Đặc biệt, Trung Quốc dường như nỗ lực đưa năng suất của nền kinh tế dân sự vào ngành công nghiệp quốc phòng.

Trong khi đó, Nga lại không đạt thành công tương tự trong việc phát triển lĩnh vực công nghệ tư nhân mạnh mẽ. Ngoài ra, Trung Quốc cũng cho thấy khả năng nắm bắt và tích hợp công nghệ nước ngoài (kể cả của Nga) thông qua các phương cách hợp pháp hoặc bất hợp pháp.

Theo tạp chí The Diplomat, một trong những cơ hội còn lại của Nga là chào bán vũ khí cho các quốc gia mà Trung Quốc không chịu bán vì những lý do chiến lược nhưng quy mô các thị trường này vẫn còn hạn chế.

Một nguy cơ khác của Nga trên thị trường vũ khí quốc tế là một số khách hàng lớn không che giấu ý định tìm nhà cung cấp khác, như Mỹ, hoặc nỗ lực cải thiện khả năng tự cung cấp trang thiết bị quân sự.

Thực tế khác

Nga hiện vẫn là nguồn cung cấp vũ khí chính cho một số khách hàng ở thế giới đang phát triển ở Cận Đông, Đông Nam Á, Mỹ Latin, Trung Đông và Bắc Phi. Gần đây, Thổ Nhĩ Kỳ thông báo đã ký hợp đồng mua hệ thống tên lửa phòng không tối tân S-400 của Moscow.

Theo SIPRI, Nga nắm giữ vị trí nước xuất khẩu vũ khí đứng thứ hai trên thế giới, sau Mỹ, trong nhiều năm qua. Cụ thể, 21% lượng vũ khí bán ra trên toàn cầu năm 2016 đến từ Nga.

Nếu tính cả giai đoạn 2000-2016, vũ khí xuất khẩu của Nga chiếm trung bình 25% thị trường toàn cầu mỗi năm. Trang thiết bị quân sự của Nga vẫn có sức hút mạnh mẽ với các nước đang phát triển bởi sự đa dạng và giá cả cạnh tranh.

Trong lĩnh vực hàng không quân sự và phòng thủ Nga hoàn toàn vượt trội so với Mỹ - điều này đã quá rõ ràng. Hiệu quả của các loại vũ khí mặt đất, các hệ thống thông tin liên lạc và phương tiện chiến tranh điện tử trong quá trình chiến đấu ở Syria đã chứng minh tất cả.

Nhiều nước vẫn muốn sở hữu vũ khí Nga

Ngay cả các quốc gia đồng minh với Mỹ như Saudi Arabia, Qatar... đã bắt đầu muốn mua vũ khí Nga sau những màn phô diễn sức mạnh cực ấn tượng trong cuộc chiến chống khủng bố tại Syria.

Theo dữ liệu mới nhất, xuất khẩu máy bay quân sự Nga chiếm 27% tổng sản lượng xuất khẩu máy bay trên thế giới, con số này thậm chí còn cao hơn so với Mỹ. Đối với các loại vũ khí trang bị mặt đất, Nga cung cấp cho các nước trên thế giới chiếm 30% tổng sản lượng xuất khẩu trên thế giới.

Mới đây, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Nga, ông Alexander Vasilyevich Fomin tiết lộ rằng, thông qua hoạt động ở Syria họ đã nắm được kinh nghiệm vận hành hơn 600 loại vũ khí khác nhau, ví dụ như Su-35, Su-34, Su-24 và Su-25.

Nga còn khiến cả thế giới phải nể phục khi sử loại tên lửa thường được sử dụng phóng từ các tàu chiến, phóng tên lửa hành trình từ tàu ngầm. Họ hy vọng rằng năm 2017 xuất khẩu vũ khí có thể đạt đến 50 tỷ USD.