Trung Quốc chỉ trích Mỹ chính trị hóa đại dịch

"Nghiên cứu nguồn gốc là vấn đề khoa học không nên bị chính trị hóa. Thật không may, thời gian qua chúng ta đã chứng kiến những lời lẽ và hành động bêu xấu, dùng nghiên cứu nguồn gốc để đổ trách nhiệm sang các nước, chỉ trích chuyên gia WHO, thậm chí dựa vào bộ máy tình báo hơn là các nhà khoa học để dẫn dắt cuộc điều tra", phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân nói tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm 31/5.

Bình luận được đưa ra sau khi tình báo Mỹ và Anh mở cuộc điều tra về nguồn gốc Covd-19, gồm cả thuyết nCoV bị lọt ra từ phòng thí nghiệm của Viện Virus học Vũ Hán. Nguồn tin chính phủ Anh tiết lộ tình báo nước này đang hợp tác với cuộc điều tra mới của Mỹ nhằm xác định sự thật về nguồn gốc đại dịch.

"Những hành động chính trị hóa nghiên cứu nguồn gốc Covid-19 của Mỹ đã làm gián đoạn và phá hoại nghiêm trọng hợp tác quốc tế bình thường trong nghiên cứu nguồn gốc, gây khó khăn và rào cản cho các nỗ lực quốc gia chống virus cũng như cứu người", ông Uông cho hay.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm 31/5. Ảnh: Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh nước này ủng hộ nghiên cứu do các nhà khoa học dẫn đầu.

"Chúng tôi ủng hộ nghiên cứu do các nhà khoa học dẫn đầu về nguồn gốc, có sự đoàn kết và hợp tác, không phải cuộc điều tra do tình báo dẫn dắt nhằm gây đối đầu và gieo rắc chia rẽ. Quá trình này không nên bị sai khiến bởi ý chí của bất kỳ quốc gia nào", ông Uông nói.

Cựu giám đốc cơ quan tình báo Anh MI6 Richard Dearlove hôm 28/5 cho rằng tình hình hiện trở thành "vấn đề tình báo", khi lực lượng an ninh Anh có thể phải "khuyến khích những người Trung Quốc bỏ trốn tiết lộ thông tin" trong trường hợp Bắc Kinh từ chối điều tra giả thuyết nCoV lọt từ phòng thí nghiệm.

Tờ Wall Street Journal hôm 23/5 dẫn thông tin chưa được công bố trong báo cáo tình báo của Mỹ cho thấy ba chuyên gia Viện Virus học ở thành phố Vũ Hán, nơi dịch bệnh bùng phát cuối năm 2019, đã nhập viện điều trị vì các triệu chứng tương tự cả Covid-19 và bệnh cúm mùa. Trung Quốc bác thông tin này, tố Mỹ thổi phồng thuyết âm mưu về nguồn gốc dịch bệnh.

Tổng thống Mỹ Joe Biden sau đó lệnh cho các cơ quan tình báo trong vòng ba tháng phải báo cáo về việc nCoV có nguồn gốc từ động vật hay từ sự cố phòng thí nghiệm. Điều này khiến giới khoa học đang xem xét lại những câu hỏi về nguồn gốc nCoV, gồm cả những giả thuyết từng bị bác bỏ.

Viện Virus học Vũ Hán (WIV), cơ sở nghiên cứu SARS hàng đầu của Trung Quốc, nằm không xa chợ hải sản Hoa Nam, nơi được cho là ghi nhận virus lây từ động vật sang người hồi đầu đại dịch. Đây cũng là nơi ghi nhận sự kiện siêu lây nhiễm đầu tiên trong đại dịch Covid-19.

Khoảng cách gần giữa phòng thí nghiệm của WIV và chợ Hoa Nam gây nhiều ngờ vực về nguồn gốc nCoV. Trung Quốc đến nay chưa nhận diện được loài động vật mang chủng virus này, đồng thời từ chối điều tra toàn diện về kịch bản nCoV lọt từ phòng thí nghiệm.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hồi tháng 1 cử nhóm chuyên gia quốc tế đến Vũ Hán để tìm hiểu nguồn gốc Covid-19. Tuy nhiên, nhóm không đưa ra kết luận chắc chắn về nguồn gốc đại dịch, mà chỉ xếp hạng một số giả thuyết theo mức độ tin tưởng của họ. Báo cáo cho biết virus truyền từ dơi sang người thông qua động vật trung gian là kịch bản có thể xảy ra nhất, trong khi giả thuyết virus rò rỉ từ phòng thí nghiệm là "cực kỳ khó xảy ra".

Nhiều nhà khoa học vẫn tin rằng nCoV có nguồn gốc tự nhiên và không có bằng chứng ủng hộ giả thuyết rò rỉ từ phòng thí nghiệm. Bất chấp thông báo của Biden và những thông tin trên truyền thông Mỹ, gần như chưa có thay đổi nào trong những bằng chứng ủng hộ kịch bản nCoV phát tán từ phòng thí nghiệm của WIV.