Trái đắng của những gia đình 'ôm con đi vòng quanh thế giới'

Năm 2020, Sharon Ward, 44 tuổi, giáo viên mầm non và chồng Mike, 46 tuổi, thợ xây quyết định từ bỏ cuộc sống ổn định tại Dubai. Vợ chồng người New Zealand này mang theo hai con gái, 5 và 8 tuổi, để thực hiện "một thí nghiệm xã hội": đi vòng quanh thế giới trong một năm.

Thực tế ập đến phũ phàng. Sống hoàn toàn bằng tiền tiết kiệm tích cóp trong ba năm làm việc 50 giờ mỗi tuần, họ buộc phải thắt lưng buộc bụng. Những nơi ở giá rẻ thường không dành cho trẻ em. Có lúc, hai con gái phải ngủ chung giường trong ký túc xá ở Marrakech (Morocco), hoặc cả nhà bốn người chen chúc trên một chiếc giường tầng tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Khi tiền cạn, họ phải làm việc chân tay để đổi lấy chỗ ở, vừa xoay xở dạy con học, vừa lo sinh hoạt. Việc di chuyển liên tục, đóng gói hành lý và tìm kiếm đồ ăn khiến họ không còn phút nào ngơi nghỉ. "Một năm được kỳ vọng là quãng nghỉ xả hơi dần trở thành áp lực đè nặng", Sharon kể.

Gia đình Sharon Ward trong chuyến du lịch Tây Ban Nha năm 2022. Ảnh: Guardian

Sự thay đổi tác động tiêu cực nhất đến bọn trẻ. Con gái út của Sharon trở nên cáu gắt, buồn bã mỗi khi phải rời đi nơi khác. Nhiều kế hoạch bị hủy bỏ, gia đình phải dừng lại hàng tháng trời chỉ để con ổn định tinh thần.

Đỉnh điểm khủng hoảng là mùa hè năm 2022 tại Morocco. Giữa cái nóng 40 độ C của sa mạc Sahara, trong điều kiện thiếu nước sạch và điều hòa, cả chồng và hai con Sharon lần lượt đổ bệnh, nằm liệt giường.

"Lần đầu tiên, tôi tự hỏi liệu mình có đang đẩy các con vào nguy hiểm hay không", người mẹ 44 tuổi day dứt. Sau biến cố, họ chuyển đến Bali (Indonesia) và cho con đi học trường quốc tế để tìm lại sự ổn định. "Tôi không biết sau này các con sẽ nhớ quãng đời ấy như một món quà, hay như một gánh nặng của tuổi thơ", cô nói.

Sharon không phải trường hợp duy nhất. Hiện, có 40 triệu người du mục kỹ thuật số trên toàn cầu, chủ yếu là lao động tự do trẻ tuổi, có thể làm việc trên máy tính xách tay khi di chuyển giữa các châu lục. Lối sống này gắn với khái niệm worldschooling, tức giáo dục trẻ em thông qua trải nghiệm du lịch. Trên Instagram, hashtag #travelfamily có 1,3 triệu bài đăng, còn #worldschooling là hơn 350.000 bài. Các gia đình trẻ bị hấp dẫn bởi hình ảnh tự do, làm việc từ xa trên máy tính xách tay giữa những bãi biển thiên đường.

Tuy nhiên, số liệu thực tế kém hào nhoáng hơn nhiều. Một khảo sát của ngân hàng Bunq (Hà Lan) với 4.729 người du mục kỹ thuật số cho thấy 38% gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần. Sự cô đơn, thiếu cộng đồng hỗ trợ và áp lực làm việc trái múi giờ là những "sát thủ" thầm lặng. Khi có thêm trẻ nhỏ, gánh nặng này nhân lên gấp bội.

Gia đình Josy và Joe Davis ở Sri Lanka. Ảnh: Guardian

Gia đình Josy và Joe Davis ở hạt Gloucestershire, Anh là ví dụ điển hình. Cuối năm ngoái, vợ chồng 35 tuổi này bán nhà, xin cho hai con (4 và 6 tuổi) nghỉ học để lên đường, hòng thoát khỏi guồng quay công việc kiệt sức ở quê nhà.

Tháng 2 vừa qua, họ rời Anh với ba chiếc vali. Nhưng chỉ sau vài tuần, sự tự do biến thành ngột ngạt khi cả nhà phải ở cạnh nhau 24/7, không lịch trình, không điểm đến cố định. Tại Sri Lanka, dù cố gắng duy trì việc học cho con 90 phút mỗi sáng, môi trường sống lạ lẫm và thức ăn không hợp khẩu vị khiến bọn trẻ thường xuyên mệt mỏi.

Biến cố ập đến khi họ đang ở Thái Lan. Joe nhận tin cha qua đời đột ngột vì tai nạn tại quê nhà. Mọi kế hoạch đi Bali và Australia bị hủy bỏ. Sau 36 giờ bay về chịu tang và quay lại Sri Lanka, họ nhận ra mọi thứ đã gãy đổ. Con gái lớn Lola không còn muốn khám phá, chỉ thích gọi FaceTime về cho người thân. Khi bố mẹ hỏi về điểm đến tiếp theo, cả hai đứa trẻ đều trả lời: "Về nhà".

Tháng 7, sau khi đi qua 7 quốc gia với 14 chuyến bay, gia đình Davis chấp nhận dừng lại và trở về Anh, dù đã đặt vé đi tiếp.

"Cuộc sống du mục không hề đẹp đẽ như trên Instagram. Trẻ con vẫn là trẻ con, dù bạn đang ở bất cứ đâu", Josy nói.