Tổng Giám đốc IAEA hối thúc các cường nước duy trì JCPOA

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) ngày 10/6 bày tỏ quan ngại căng thẳng đang ngày một gia tăng liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, sau khi Tehran tuyên bố có thể ngừng thực thi một số cam kết trong thỏa thuận hạt nhân lịch sử, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), mà nước này đã ký với Nhóm P5+1 (gồm Anh, Mỹ, Nga, Pháp, Trung Quốc và Đức) năm 2015.

Phát biểu trong cuộc họp hàng quý của ban điều hành, Tổng Giám đốc IAEA Yukiya Amano tái khẳng định các cam kết liên quan đến hạt nhân mà Iran tuyên bố thực hiện theo JCPOA là một thành tựu quan trọng, đồng thời nhấn mạnh việc Tehran cần thực thi đầy đủ các cam kết liên quan đến hạt nhân được đưa ra trong JCPOA.

Theo ông, các cường quốc cần tiếp tục đối thoại với Iran để duy trì JCPOA nhằm ngăn chặn nước Cộng hòa Hồi giáo sản xuất vũ khí hạt nhân.

Tổng Giám đốc IAEA đưa ra tuyên bố trên trong bối cảnh căng thẳng giữa Tehran và Washington đang ngày một gia tăng sau khi Tổng thống Donald Trump quyết định rút Mỹ khỏi JCPOA và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với nước này vào năm 2018, cũng như chấm dứt miễn trừ trừng phạt đối với 8 quốc gia và vùng lãnh thổ nhập khẩu dầu thô từ Iran.

Căng thẳng đẩy hai quốc gia này vào nguy cơ đối đầu quân sự khi Mỹ đã điều động thêm quân cùng các máy bay ném bom và tàu sân bay tới Trung Đông, tuyên bố động thái trên nhằm đối phó với "các mối đe dọa" từ Iran.

Trong khi đó, Tehran tuyên bố sẽ "thu hẹp" việc thực hiện các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, cụ thể là sẽ tăng mức độ làm giàu urani.

Đây cũng chính là thời hạn mà Iran yêu cầu các nước còn lại tham gia thỏa thuận gồm Anh, Trung Quốc, Nga, Pháp và Đức phải thực hiện cam kết liên quan đến lĩnh vực dầu mỏ và ngân hàng để phá vỡ các lệnh trừng phạt của Mỹ và thúc đẩy thương mại.

Tuy nhiên, cho đến nay, Liên minh châu Âu vẫn chưa đưa ra được biện pháp nào để giúp Iran tránh khỏi các biện pháp trừng phạt của Mỹ.

Trong báo cáo đưa ra tháng Năm vừa qua gửi các nước thành viên, IAEA nêu rõ dù lượng urani và nước nặng mà Tehran sản xuất tăng lên, song vẫn nằm trong giới hạn được quy định trong JCPOA.

Cũng theo báo cáo trên, hiện cơ quan này đang thảo luận về mặt kỹ thuật với Tehran liên quan đến việc nước lắp đặt 33 máy ly tâm tiên tiến IR-6, song không cho biết nội dung các cuộc thảo luận.