Thủ lĩnh "không thể bị bắt" của Hamas

Trước cuộc xung đột quyết liệt kéo dài 11 ngày vừa qua ở Gaza, một đoạn băng ghi âm đã được gửi đến Israel, cảnh báo nước này sẽ phải trả "giá đắt" nếu không đáp ứng yêu cầu của lực lượng Hamas, nhóm Hồi giáo Palestine đang nắm quyền ở Dải Gaza.

Và giọng nói đe dọa trong cuộn băng là của Mohammed Deif, thủ lĩnh "không thể bị bắt" của cánh quân Hamas.

Từ trong bóng tối của Gaza, Deif - một trong những nhân vật bị Israel truy nã gắt gao nhất - đã phá vỡ sự im lặng và lên tiếng sau 7 năm.

Tuy nhiên, lời cảnh báo của ông đã không được lắng nghe. Và một cuộc xung đột đã nổ ra làm rung chuyển Israel và Gaza hơn 11 ngày.

Quân đội Israel cho biết thủ lĩnh Hamas Deif đã nằm trong tầm bắn tên lửa nhưng không có thương vong được ghi nhận.

"Trong suốt chiến dịch, chúng tôi đã cố gắng ám sát Mohammed Deif", phát ngôn viên Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Hidai Zilberman cho biết, theo New York Times.

“Vị khách” của Dải Gaza

Phần lớn những gì người ta biết về Mohammed Deif đến từ tin tức trên các phương tiện truyền thông của Israel và Palestine. Theo đó, ông Deif sinh ra tại trại tị nạn Khan Yunis ở Gaza vào năm 1965, khi khu vực này bị Ai Cập chiếm đóng.

Tên khai sinh của ông là Mohammed Diab Ibrahim al-Masri. Tuy nhiên để trốn tránh các cuộc truy lùng của Israel, sau này ông đã được biết đến với cái tên Deif, có nghĩa là "vị khách" trong tiếng Arab.

Deif được nuôi dạy trong bối cảnh cuộc xung đột gay gắt hàng năm trời giữa Israel và Palestine đã để lại một dấu ấn không thể xóa nhòa ở Trung Đông.

Ông gia nhập lực lượng Hamas vào cuối những năm 1980. Với cam kết đấu tranh vũ trang chống lại Israel, Deif nhanh chóng trở nên nổi bật trong đơn vị quân đội của Hamas, Lữ đoàn Izzedine al-Qassam.

“Ông ta được coi là một quan chức Hamas đặc biệt cứng rắn”, cựu cố vấn chống khủng bố của Bộ Ngoại giao Mỹ Levitt cho biết.

Ông cho hay Deif thân thiết với Yehya Ayyash, một nhà chế tạo bom nổi tiếng. Ayyash đã bị cáo buộc đứng sau một loạt vụ đánh bom xe buýt ở Israel vào đầu những năm 1990.

Tuy nhiên, sau khi ông bị Israel ám sát năm 1996, nhiều vụ đánh bom xe buýt vẫn tiếp tục xảy ra. “Vị khách” Dải Gaza, Mohammed Deif bị buộc tội là chủ mưu các cuộc tấn công để trả thù, nhằm vào người Israel.

Năm 2002, ông đảm nhận vị trí chỉ huy nhánh vũ trang của Hamas sau khi Israel ám sát người sáng lập Salah Shehada.

Trên cương vị là nhà lãnh đạo, Deif đã thiết kế vũ khí đặc trưng của Hamas, tên lửa Qassam, và các đường hầm địa đạo bên dưới Gaza.

Những đường hầm này được cho là nơi Deif dành phần lớn thời gian của mình để trốn tránh quân đội Israel và chỉ đạo các hoạt động của Hamas.

"Mèo 9 mạng"

Deif là một trong những chỉ huy cấp cao Hamas nhiều lần thoát chết trước sự săn lùng của quân đội Israel.

Trong các đợt không kích của Israel năm 2001, 2002, 2006 và 2014, Deif từng mất một mắt, bị thương ở hai chân và một tay, cũng như mất vợ và hai con.

Một cựu giám đốc tình báo của IDF đã chứng thực mức độ vết thương nghiêm trọng mà Deif phải gánh chịu sau cuộc không kích của Israel năm 2006.

"Mọi người nghĩ rằng ông ấy sẽ không bao giờ có thể quay trở lại hoạt động như nhà lãnh đạo, nhà hoạch định quân sự nữa", ông cho biết. "Nhưng ông ta đã hồi phục tốt nhất có thể và mất đi một mắt".

Những cuộc không kích liên tục thất bại càng nâng cao danh tiếng của Deif, và giúp ông có biệt danh là "mèo 9 mạng".

Trong cuộc xung đột giữa Israel-Palestine gần đây, một quan chức IDF cũng xác nhận họ đã nỗ lực ít nhất hai lần để giết Deif.

Bất chấp điều này, nhà lãnh đạo của lực lượng Hamas vẫn tiếp tục sống sót sau ít nhất 7 vụ ám sát được báo cáo trong hơn 2 thập kỷ.

Trò chơi mèo vờn chuột kéo dài này đã khiến quân đội Israel thất vọng khi không thể thực hiện mục tiêu giết chết chỉ huy hàng đầu của Hamas trong cuộc xung đột.

"Đã có một danh sách những người mà họ tin là quan trọng nhất đối với lực lượng quân sự Hamas. Đứng đầu danh sách đó là Mohammed Deif”, nhà phân tích an ninh Trung Đông Matthew Levitt cho biết.

Các chuyên gia an ninh cho rằng Hamas đã tránh sử dụng các công nghệ truyền thông hiện đại để lẩn tránh quân đội Israel

"Nếu bạn không sử dụng điện thoại, không sử dụng máy tính, có nhiều cách để khiến các dịch vụ tình báo hiện đại khó xác định được bạn đang ở đâu", ông Levitt nói.

“Độc nhất vô nhị” với vai trò trung tâm

Một ngày trước khi thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Palestine đạt được, một quan chức cấp cao của Hamas chia sẻ Mohammed Deif đang chỉ huy các hoạt động quân sự ở Gaza.

Quan chức của IDF cho biết nỗ lực ám sát Deif vẫn đang diễn ra.

“Lý do chính mà [Israel] muốn ông ấy chết là vì ông là nhà lãnh đạo kỳ cựu độc nhất vô nhị trong lực lượng Hamas", ông Levitt nói.

Tuy nhiên, việc chỉ huy lực lượng vũ trang Hamas sống sót sau những nỗ lực ám sát của Israel sẽ chỉ làm tăng thêm thần thoại xung quanh ông ta, ông Levitt nhận định.

Mohammed Deif được cho là đóng vai trò quan trọng, chỉ đạo các cuộc tấn công tên lửa của Hamas vào Israel trong cuộc xung đột gần đây.

Và mặc dù không phải tất cả người Palestine đều "say mê với nhà lãnh đạo thiện chiến nhất của Hamas", điều đó không ngăn được một số người Palestine hô vang tên Deif khi lệnh ngừng bắn được công bố.

“Bằng linh hồn và máu, chúng tôi cứu chuộc bạn khỏi những tội lỗi, Deif", một số người vừa hát vừa ăn mừng thỏa thuận ngừng bắn giữa đống đổ nát trên Dải Gaza.