Thế khó của Israel khi đối phó Houthi

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) ngày 26/12 tuyên bố không kích sân bay Sanaa cùng các nhà máy điện, cảng biển trong khu vực Houthi kiểm soát ở Yemen. Động thái nhằm đáp trả nhóm vũ trang gần đây liên tục phóng tên lửa đạn đạo và drone vào lãnh thổ Israel.

Giới lãnh đạo Israel cảnh báo nước này sẽ giải quyết Houthi bằng sức mạnh như đối phó các nhóm ủy nhiệm khác của Iran, truy lùng và nhắm đến những chỉ huy của lực lượng. Tuy nhiên, Tel Aviv đến nay dường như vẫn chưa tìm ra phương án hiệu quả.

"Houthi không nao núng, bất chấp thiệt hại kinh tế do Israel không kích gây ra", Ron Ben-Yishai, nhà phân tích quân sự của nhật báo Israel Yedioth Ahronoth, nói. "Chỉ khi giáng đòn quyết định vào hàng ngũ lãnh đạo cùng kho vũ khí của họ, như chiến lược với Hezbollah, Israel mới có thể thay đổi được tình hình".

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tel Aviv ngày 26/11. Ảnh: Times of Israel

Houthi đang kiểm soát nhiều phần lãnh thổ Yemen, trong đó có thủ đô Sanaa. Nhóm đối đầu với liên minh quân sự do Arab Saudi dẫn đầu, bên can thiệp vào Yemen từ tháng 3/2015 nhằm khôi phục chính quyền được quốc tế công nhận của Tổng thống Abd-Rabbu Mansour Hadi. Houthi, Hezbollah ở Lebanon và Hamas tại Gaza đều là thành viên trong "trục kháng chiến", gồm các nhóm vũ trang được Iran hậu thuẫn để đối phó ảnh hưởng của Mỹ và Israel ở Trung Đông.

Theo Yossi Yehoushua, nhà phân tích quân sự tại Yedioth Ahronoth, Israel chưa tìm ra cách ứng phó hiệu quả Houthi. Họ vẫn đang tranh luận xem nên nhắm vào Iran, như giám đốc cơ quan tình báo Mossad David Barnea đề xuất, hay vào nhóm vũ trang ở Yemen như tính toán từ quân đội.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel Katz ngày 23/12 dọa nhắm mục tiêu vào các lãnh đạo Houthi ở Sanaa và khắp Yemen. Một quan chức Israel cảnh báo Houthi đang phạm sai lầm lớn.

"Chúng tôi đã có lệnh ngừng bắn ở Lebanon và giao tranh ở Gaza đã bớt căng thẳng. Israel có cơ hội để chuyển nguồn lực về mặt trận Yemen, ứng phó Houthi", quan chức này tuyên bố.

Nhưng Yehoushua cho rằng Israel còn thiếu thông tin tình báo về các năng lực quân sự của Houthi, dẫn đến khó lên phương án ứng phó đòn tấn công từ Yemen. Kho vũ khí của Houthi ngày càng hiện đại. Iran được cho là đóng vai trò then chốt trong nỗ lực tăng cường năng lực tên lửa cho nhóm vũ trang.

"Vấn đề thứ hai là khoảng cách, khiến các đòn tấn công sẽ tốn kém và phức tạp hơn", ông Yehoushua bổ sung. Yemen cách Israel khoảng 2.000 km, trong khi Houthi còn là lực lượng khó nắm bắt.

Phát ngôn viên IDF Nadav Shoshani tuần trước lý giải các chiến dịch nhằm vào Houthi đòi hỏi đáng kể sự chuẩn bị về tình báo, phối hợp tác chiến và thời gian triển khai.

Vị trí Israel và Yemen. Đồ họa: AFP

Eyal Pynco, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Begin-Sadat về Nghiên cứu Chiến lược, Đại học Bar-Ilan, Israel thêm rằng Tel Aviv không thể loại bỏ nguy cơ từ Houthi nếu chỉ sử dụng tên lửa.

"Tôi tin đội ngũ lãnh đạo Houthi đã xuống hầm ngầm. Tên lửa có thể tấn công hạ tầng của họ, nhưng không đủ để đánh bại họ", Pynco trả lời Jewish News Syndicate.

Ngoài ra, trong nhiều năm qua, Houthi cũng đã thích nghi với các chiến dịch không kích. Liên minh do Arab Saudi dẫn đầu đã oanh tạc Houthi từ năm 2015, triển khai hàng chục nghìn binh sĩ trên bộ nhưng chưa thể đẩy lùi nhóm vũ trang khỏi Sanaa.

Lực lượng Mỹ, Anh tại khu vực đã nhiều lần tấn công các mục tiêu của Houthi tại Yemen từ tháng 1, nhằm đáp trả và ngăn chặn đối phương tiếp tục tập kích tuyến hàng hải quốc tế qua Biển Đỏ. Chiến dịch này cũng chưa đạt hiệu quả như mong muốn.

Trong khi đó, lãnh đạo Mossad Barnea cho rằng Israel tấn công Iran sẽ buộc Tehran phải gây áp lực lên Houthi, khiến nhóm dừng tập kích nước này.

"Nhưng một quan chức quân đội Israel lưu ý ảnh hưởng của Iran với Houthi không giống như với Hezbollah. Houthi khá độc lập và là 'đứa trẻ cứng đầu'", Yehoushua nói. "Tấn công Iran sẽ không đạt mục tiêu răn đe Houthi và còn đối mặt nguy cơ bị Tehran đáp trả".

"Họ coi mình là một phần trong 'trục kháng chiến' không có nghĩa họ sẽ nhận chỉ thị từ Iran", Wolf-Christian Paes, nhà nghiên cứu tại Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược (IISS), nói với Times of Israel.

Một chiến đấu cơ Israel bay gần Tel Aviv ngày 26/9. Ảnh: AFP

Houthi cho biết nhóm tập kích Israel để thể hiện sự ủng hộ cho người dân Palestine, phản đối chiến dịch của Tel Aviv ở Gaza. Trong vài tuần qua, Houthi chủ yếu nhắm vào miền trung Israel, đặc biệt là vùng đô thị Tel Aviv, nơi có hàng triệu người sinh sống.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trong tuần tuyên bố Israel mới chỉ bắt đầu chiến dịch nhằm vào Houthi, và sẽ tiếp tục cho đến khi hoàn tất.

Nhà phân tích Yehoushua lưu ý Israel tập kích Houthi sẽ chỉ càng làm nhóm thêm quyết tâm đáp trả Tel Aviv.

"Houthi sẽ thể hiện mình là mối đe dọa lớn, sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực ở Lebanon và Hamas suy yếu đáng kể tại Gaza", ông nói. "Và trên thực tế, sự kết hợp giữa tên lửa và drone từ Yemen đã khiến báo động ở Israel vang lên cả ngày lẫn đêm".