Tesla và sự hối hả của "tay mơ" nhiều tham vọng

6 năm trước, Tesla bắt đầu sản xuất xe điện tại nhà máy Fremont, California, Mỹ, với công suất thấp và tăng lên mức 100.000 vào năm ngoái. Hiện tại, hãng xe Mỹ nỗ lực tăng gấp đôi, gấp 3 con số đó. Bản thân Elon Musk cũng như ban lãnh đạo công ty và toàn thể công nhân viên đã cảm nhận được sự khó khăn khi đi vào sản xuất với số lượng xe rất lớn, theo NYTimes.

Hôm thứ 3 (3/4), báo cáo phát đi từ Tesla viết họ có kế hoạch tăng sản lượng dòng xe mới trong quý I/2018, nhưng dường như công ty không thể đáp ứng mục tiêu đề ra. Đồng thời, doanh số của hai dòng xe Model S và Model X giảm như bồi thêm một cú đấm vào những nỗ lực của hãng.

Hy vọng vào Model 3

Tesla trông chờ vào sự thành công của Model 3, để giúp họ tăng lợi nhuận và bù đắp phần nào cho những thua lỗ ở mảng đầu tư cho phương tiện tương lai. Tuy nhiên, một loạt khó khăn xảy ra khiến Tesla đã đang lụt tiến độ với Model 3. Đây là dòng xe đã nhận đặt cọc 1.000 USD của gần 400.000 khách hàng.

Khó khăn chồng chất, ông chủ Elon Musk phải ngủ lại nhà máy để điều hành việc sản xuất. Đồng thời, nhiều nhân viên chỉ quen lắp ráp Model S và Model X, được chuyển sang sản xuất Model 3. Không khí nhà máy trở nên hối hả, gấp gáp hơn bao giờ.

Vấn đề Tesla gặp phải phản ánh đúng những gì nhiều người ngoại đạo với ngành công nghiệp ôtô nghi ngờ: sản xuất 250.000 xe/năm tại một nhà máy là nhiệm vụ đầy thử thách. Với ngành công nghiệp ôtô, Tesla vẫn là một tay mơ, một hãng non trẻ nếu so với những Toyota, Volkswagen hay Ford, GM.

“Cứ 2 phút, một xe phải hoàn thiện”, Mark Wakefield, lãnh đạo một tập đoàn tư vấn . Ông cũng cho biết thêm ôtô là sự tổng thành của khoảng 5.000 bộ phận từ nhiều nhà cung cấp khác nhau, chưa kể mỗi chiếc có hàng nghìn chi tiết với màu sắc và tính năng khác nhau. Toàn bộ quá trình sản xuất phải diễn ra với chi phí cạnh tranh nhất. Đó là việc người đứng đầu cần đảm bảo khi vận hành công ty ôtô.

“Người sắt” Elon Musk đã lường trước việc công ty phải sản xuất quay cuồng Model 3 ngay từ khi giới thiệu xe. Tuy nhiên, mọi chuyện có vẻ như không nằm trong dự tính của doanh nhân này.

CEO Elon Musk của Tesla có lẽ cũng không lường hết khó khăn khi sản xuất đại trà Model 3. Ảnh: Mashable

Hè năm ngoái, Elon Musk hy vọng có thể sản xuất 20.000 chiếc Model 3 trong một tháng và dự kiến xuất xưởng tối đa 500.000 chiếc Model 3 trong năm nay. Mới đây, Tesla đặt mục tiêu cho ra lò tối thiểu 2.500 chiếc Model 3 mỗi tuần cho đến hết quý I/2018.

Mục tiêu ngắn hạn giúp hãng xe Mỹ dễ quản lý công việc hơn so với đặt kế hoạch cho cả năm. Thống kê mới công bố, Tesla đang sản xuất dưới 10.000 xe trong quý I.

Những nỗ lực không mệt mỏi của đội ngũ lãnh đạo và nhân viên của Tesla đã mang đến tín hiệu tích cực hơn. Trong 7 ngày vừa qua, Tesla sản xuất 2.020 chiếc Model 3 và dự kiến sẽ tăng lên về sản lượng trong tuần tới.

Tự động hoá cao

Trong báo cáo gửi Uỷ ban chứng khoán Mỹ, Tesla hy vọng năng lực sản xuất sẽ tăng mạnh trong quý II và đạt công suất 5.000 xe/tuần. Công suất này đã tính đến các rủi ro từ phía các nhà cung cấp linh kiện và cả việc đóng cửa một số nhà máy tạm thời để nâng cấp. Theo Elon Musk, nhà máy của Tesla hiện đạt mức độ tự động rất cao.

Ron Harbour, chuyên gia của một công ty tư vấn, cho rằng càng sử dụng nhiều thiết bị tự động, nhà máy càng trở nên phức tạp. “Một nhà máy có nhiều thiết bị mới, việc lập trình sẽ thêm công sức chưa kể thời gian bảo trì, bảo dưỡng. Việc tăng tính tự động hoá không cần thiết bằng việc tạo ra hiệu quả”.

Nhà máy sản xuất của Tesla sử dụng nhiều robot thay cho con người. Ảnh: Businessinsider

Vị chuyên gia cho biết thêm những nhà máy có năng suất cao thường có nhiều công nhân lắp ráp và ít thiết bị tự động. Nghe có vẻ gây tranh cãi, nhưng đó là những gì đang diễn ra.

Model 3, dòng xe rẻ nhất của Tesla, giá từ 35.000 USD, mang sứ mệnh đưa hãng xe Mỹ có chỗ đứng trong ngành công nghiệp ôtô, đồng thời giúp ổn định tình hình và mang về lợi nhuận. Tuy nhiên, việc giải quyết nút thắt cổ chai trong quá trình sản xuất ôtô không hề đơn giản. Ví dụ, cải tiến một bộ phận giúp chiếc xe ổn định hơn có thể kéo theo việc phải sửa đổi nhiều bộ phận khác cho phù hợp.

“Nếu đưa ra giải pháp cho một vấn đề, bạn có thể vô tình tạo ra 5 vấn đề khác cần lời giải”, ông Wakefield nói. “Nhiều người chỉ nhìn thấy việc phát hiện ra vấn đề và giải quyết nó, nhưng chuyện không đơn giản như vậy. Khi giải quyết một vấn đề có hàng tá vấn đề khác phát sinh, dẫn đến việc tiêu tốn hàng nghìn nhân lực, làm việc theo nhóm, vào việc khắc phục trục trặc”, vị chuyên gia này giải thích thêm.

Vấn đề tài chính

Khi Tesla nỗ lực tối đa sản xuất Model 3 trong quý I, hai dòng xe còn lại Model S và Model X giảm doanh số 23% so với quý trước còn 21.800 xe. Theo giải thích của Tesla, hãng bị ảnh hưởng bởi thiếu nguồn cung cấp hệ thống pin cho xe. Toàn bộ pin được sản xuất ở nhà máy Gigafactory của Tesla tại Nevada.

Michelle Krebs, chuyên gia phân tích của Autotrader, cho rằng việc suy giảm doanh số dòng xe Model S và Model X có thể là dấu hiệu của việc xe Tesla đang dần mờ nhạt. Tại Mỹ, doanh số tổng của các loại xe điện chỉ chiếm chưa đầy 1% số lượng ôtô bán ra.

Doanh số Model X và Model S sụt giảm khiến tài chính của Tesla thêm khó. Ảnh: Time

Trong thông báo phát đi hôm thứ 3 vừa qua, Tesla nói rằng nhu cầu mua các dòng xe Model S và Model vẫn rất lớn. Tuy nhiên, việc giảm doanh số liên tục có thể làm phức tạp hơn nỗ lực cắt giảm thua lỗ của Tesla. Gần nhất trong quý IV/2017, hãng xe Mỹ lỗ ròng đến 771 triệu USD.

Vài tuần gần đây, Tesla liên tiếp đón nhận những thông tin không tích cực, bên cạnh việc chậm tiến độ dòng xe Model 3. Đầu tiên là những hoài nghi về sự an toàn của công nghệ tự lái Autopilot. Hệ thống hỗ trợ lái xe trên sản phẩm của Tesla đã không làm việc hiệu qủa trong vụ tai nạn hôm 23/3. Đây là trường hợp tai nạn thứ 3 được ghi nhân khi tài xế sử dụng tính năng Autopilot trên xe.

Bản báo cáo từ vụ tai nạn mới nhất kết luận tài xế đã không để ý đến những cảnh báo bằng hình ảnh và âm thanh để điều khiển chiếc xe trước khi đâm vào dải phân cách bê tông. Cả tài xế và xe đã không có tác động nào đến hệ thống phanh trước khi tai nạn xảy ra.

Cuối tuần trước, tổ chức đánh giá tài chính Moody hạ bậc tín dụng của Tesla và dự báo hãng xe này sẽ thiếu tiền vào cuối năm nay. Theo đánh giá của Tesla, họ không cần phải đưa ra bất kỳ biện pháp đặc biệt nào để huy động vốn cho năm nay. Giá trị cổ phiếu của Tesla tăng gần 6% vào thứ 3, nhưng trên thực tế họ đã mất đến 23% giá trị trong khoảng 3 tuần gần đây.