Tân Thủ tướng Ba Lan

Tân Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, 66 tuổi, ngày 13/12 tuyên thệ nhậm chức trước Tổng thống Andrzej Duda và cam kết chính phủ của ông sẽ tuân theo hiến pháp đất nước.

Tuyên bố của ông Tusk nhằm vào chính quyền cựu thủ tướng Mateusz Morawiecki và đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền trước đó, vốn bị cáo buộc vi phạm hiến pháp vì nỗ lực đưa hệ thống tư pháp vào khuôn khổ kiểm soát chính trị chặt chẽ hơn.

Ông Tusk nhấn mạnh rằng sự thất vọng ngày càng tăng của người dân về PiS và chính quyền cũ đã thúc đẩy tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao hôm 15/10, giúp liên minh ba đảng đối lập lên nắm quyền.

Quốc hội Ba Lan hôm 11/12 bỏ phiếu tín nhiệm với Thủ tướng Mateusz Morawiecki. Với 190 phiếu thuận và 266 phiếu chống, ông không thể tiếp tục nắm quyền, mở đường cho ông Tusk thành lập chính phủ mới.

Tân Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk phát biểu trong lễ tuyên thệ tại Phủ tổng thống ở Warsaw ngày 13/12. Ảnh: AFP

Ông Tusk, người từng giữ chức chủ tịch Hội đồng châu Âu, dự kiến tham gia hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) - Tây Balkan ngay sau khi nhậm chức. Tân Thủ tướng đã cam kết sẽ thúc đẩy giải phóng các quỹ từ EU dành cho Ba Lan đang bị đóng băng và nói thêm vấn đề hỗ trợ Ukraine sẽ là ưu tiên hàng đầu của chính phủ ông.

Chính phủ của ông Tusk có thể sẽ đối đầu với các nghị sĩ PiS thường xuyên, khi đảng này vẫn có đồng minh trong văn phòng tổng thống, ngân hàng trung ương, tòa án tối cao cùng một số tổ chức tài chính, tư pháp quan trọng.

Ba Lan trước đó bị EU đóng băng hàng chục tỷ euro do bất đồng về nỗ lực cải cách dân chủ. Quan điểm thân EU của ông Tusk được kỳ vọng sẽ phá băng quan hệ Ba Lan với tổ chức này.

Ông Tusk là thủ tướng Ba Lan từ năm 2007 đến 2014 và giữ cương vị chủ tịch Hội đồng châu Âu giai đoạn 2014-2019. Ông trở lại chính trường Ba Lan với tư cách lãnh đạo Liên minh Dân sự năm 2021.