Tầm quan trọng trong việc gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen

Theo Reuters, Văn phòng Thủ tướng Anh ngày 11/7 thông báo người đứng đầu Chính phủ Anh Rishi Sunak và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã nhất trí về tầm quan trọng của việc gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, vốn cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc từ các cảng ở Biển Đen.

Trong một tuyên bố sau khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ở Litva, văn phòng trên nêu rõ: "Tổng thống Erdogan đã cập nhật với Thủ tướng về chuyến thăm gần đây của Tổng thống (Ukraine) tới Thổ Nhĩ Kỳ và hai nhà lãnh đạo đã nhất trí về tầm quan trọng của việc đảm bảo gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen."

Trước đó, hôm 8/7, trong cuộc hội đàm với Tổng thống Ukraine Zelensky, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ cũng bày tỏ hy vọng Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen sẽ được gia hạn sau ngày 17/7 tới.

Trao đổi với báo giới sau cuộc hội đàm với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky tại Istanbul hồi cuối tuần trước, Tổng thống Erdogan cho biết Ankara hy vọng sáng kiến trên sẽ được gia hạn ít nhất mỗi 3 tháng cũng như kỳ vọng có thể gia hạn cơ chế này trong 2 năm.

Trước đó, ngày 10/7, hãng Sputnik của Nga dẫn nguồn thạo tin cho biết tình hình hiện nay xung quanh việc gia hạn Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen không mấy khả quan.

Trong bối cảnh đó, cuộc đàm phán được mong chờ giữa Tổng thống Nga Valdimir Putin và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan được xem là hy vọng duy nhất.

Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin ngày 8/7 cho biết một cuộc gặp hay điện đàm giữa Tổng thống Putin và người đồng cấp Erdogan vẫn chưa được lên kế hoạch.

Khi được hỏi về khả năng Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen được gia hạn sau ngày 17/7, một nguồn thạo tin cho biết "hiện tại, không có gì lạc quan" và các cuộc đàm phán được mong đợi giữa lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đang là "hy vọng duy nhất còn lại."

Nguồn tin lưu ý thực tế cho thấy đàm phán giữa hai nhà lãnh đạo này có thể thay đổi tình hình, đồng thời nhấn mạnh "Tổng thống Erdogan đã tuyên bố về ý định đàm phán với người đồng cấp Putin, hy vọng điều này mang lại kết quả tích cực."

Tháng 7/2022, Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho thỏa thuận mang tên Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen nhằm giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do tình hình xung đột giữa Nga và Ukraine - hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.

Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và Liên hợp quốc đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen.

Thỏa thuận đã 3 lần được gia hạn và theo lần gia hạn mới đây nhất vào ngày 18/5, thỏa thuận sẽ hết hiệu lực vào ngày 17/7 tới.

Tổng thống Nga Vladimir Putin gần đây cho biết Nga đang xem xét rút khỏi Thỏa thuận Ngũ cốc Biển Đen nếu những rào cản đối với xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này không được khắc phục./.