Tại sao không nên xả nước lạnh vào chảo nóng?

Đa số người nội trợ thừa nhận có thói quen mang chảo nóng từ bếp thẳng ra bồn rửa và xả nước. Họ tin rằng việc này giúp đánh bay các mảng bám thức ăn cháy dễ dàng hơn mà không cần cọ rửa nhiều. Tuy nhiên, các chuyên gia từ những hãng sản xuất đồ bếp danh tiếng như All-Clad và Calphalon cảnh báo đây là sai lầm nghiêm trọng nhất khiến tuổi thọ của chảo giảm sút nhanh chóng.

Về mặt vật lý, kim loại giãn nở khi nóng lên và co lại khi lạnh đi. Khi một chiếc chảo đang ở nhiệt độ cao (khoảng 200 độ C) đột ngột tiếp xúc với nước lạnh sẽ trải qua hiện tượng "sốc nhiệt". Các phân tử kim loại bị co lại, gây ra các tổn hại vĩnh viễn cho cấu trúc chảo.

Không rửa chảo khi đang nóng để bảo vệ tuổi thọ chảo. Ảnh: Foodrepublic

Dưới đây là các hậu quả chính.

Cong vênh

Đây là hậu quả phổ biến nhất. Khi đáy chảo bị co rút đột ngột, nó sẽ không còn phẳng mà trở nên lồi lõm hoặc cong vênh.

Chảo sẽ bị mất độ tròn đều, không nằm yên trên mặt bếp. Đáy chảo không phẳng khiến nhiệt lượng phân bố không đều. Sẽ có những điểm quá nóng làm cháy thức ăn, trong khi những điểm khác thức ăn vẫn chưa chín. Bạn sẽ thấy hiện tượng rán bánh kếp (pancake) bị cháy một nửa, nửa còn lại vẫn sống.

Bong tróc lớp chống dính và nguy cơ sức khỏe

Với chảo chống dính, sốc nhiệt còn nguy hiểm hơn. Lớp phủ chống dính và lớp kim loại bên dưới có tốc độ giãn nở khác nhau. Khi bị làm lạnh đột ngột, lớp chống dính có thể bị nứt vỡ, bong tróc. Khả năng chống dính biến mất.

Các mảnh bong tróc này có thể lẫn vào thức ăn. Nghiêm trọng hơn, việc hư hại lớp phủ có thể giải phóng các hóa chất độc hại (như PFAS) liên quan đến các vấn đề sức khỏe, bao gồm cả nguy cơ ung thư.

Nứt vỡ

Đối với chảo gang hoặc chảo đá, gốm, sốc nhiệt có thể khiến chảo bị nứt đôi ngay lập tức do tính chất vật liệu giòn hơn so với inox hay nhôm.

Theo các chuyên gia quy tắc vàng để bảo vệ chảo là: Kiên nhẫn. Hãy để chảo nguội tự nhiên trên bếp cho đến khi nhiệt độ giảm xuống mức nhiệt độ phòng rồi mới tiến hành rửa. Nếu cần gấp, hãy dùng nước nóng để giảm thiểu chênh lệch nhiệt độ.

Ngoài việc sốc nhiệt, các chuyên gia cũng chỉ ra những sai lầm phổ biến khác như cho muối vào chảo nước lạnh. Tinh thể muối khó tan trong nước lạnh sẽ lắng xuống đáy, tương tác với kim loại gây ra hiện tượng ăn mòn rỗ - tạo ra các vết rỗ nhỏ vĩnh viễn dưới đáy nồi inox. Vì thế chỉ cho muối khi nước đã sôi bùng.

Việc xếp chồng chảo chống dính lên nhau để tiết kiệm diện tích sẽ khiến đáy chảo trên cào xước mặt chảo dưới.

Bạn cũng tuyệt đối không dùng miếng cọ kim loại hoặc chất tẩy rửa có tính mài mòn mạnh cho chảo chống dính. Với chảo gang, hạn chế dùng xà phòng, chỉ nên dùng nước nóng để vệ sinh, sau đó lau khô ngay và thoa một lớp dầu mỏng để chống gỉ.