Tại sao chúng ta xấu hổ khi khỏa thân trước người khác giới?

Adam và Eva. Theo Kinh Thánh, trước đó hai người không biết mình ở truồng, nhưng sau khi ăn trái cấm, mắt hai người sáng ra, họ bỗng ý thức được và biết xấu hổ. Họ bèn lấy lá cây tự kết làm quần áo để mặc che thân, trước khi bị Thượng đế nổi giận đuổi khỏi vườn địa đàng.

Để hình thành được cảm giác xấu hổ, con người đã phải trải qua một hành trình lâu dài và là điều kiện của sự phát triển của văn minh.

Nhà nghiên cứu Đàm Đại Chính (Trung Quốc) cho rằng, ý thức yêu đương tình dục thường xuyên tồn tại trong con người, không cần thời kỳ phát dục như các loài động vật. Khi gặp người khác giới, trong tiềm thức có khuynh hướng xem xét đây có khả năng là đối tượng tình dục của mình hay không? Càng có khả năng là đối tượng tình dục thì càng cảm thấy xấu hổ, còn ngược lại thì mức độ xấu hổ xuống càng thấp. Nếu trước người khác giới mà thân thể trần truồng có nghĩa là thẳng thừng đòi hỏi ở đối phương khoái lạc về tình dục. Ở người văn minh, quy phạm về tình dục rất nghiêm, thời gian, địa điểm, đối tượng đều hạn chế nghiêm ngặt. Hễ nghĩ tới tình dục thì phải tính đến quy phạm, cho nên một mặt, ý thức tình dục nổi lên, nhưng mặt khác có nhiều suy nghĩ và lo lắng, nên sinh ra xấu hổ và rụt rè.

Sau nữa, khi nhân loại tiến lên xã hội văn minh, trở thành chúa tể của giới động vật, có một loại tình cảm cao quý được gọi là "linh cảm của vạn vật". Tình cảm này rất xa lạ với người nguyên thủy thời sống ở hang như dã thú. Họ thường coi một loài động vật nào đó là tổ tiên của mình, biến nó thành tôtem. Quá trình lịch sử đó của sự phát triển tâm lý loài người, có thể tìm thấy hình ảnh thu gọn trong sự phát triển tâm lý của một đời người.

Trẻ con tự bản năng xem động vật là bạn của mình, không phân biệt được bản tính của chúng với động vật, chúng chẳng thấy có vấn đề gì, chẳng hề kinh ngạc trong khi chơi đùa cùng và cho rằng động vật cũng biết suy nghĩ, biết nói chuyện. Chúng đem tình cảm yêu mẹ, sợ cha truyền sang cho một con chó hoặc một con lừa mà không có chút nào hạ thấp cha mẹ mình. Chỉ khi lớn lên thành người, có giáo dưỡng văn hóa nhất định, chúng mới hoàn toàn xa rời động vật, thậm chí dùng từ "chó", "lừa" để mắng chửi người khác.

Ăn uống, trai gái là niềm ham muốn của con người, không ai có thể dập tắt được. Nhưng người văn minh lại cảm thấy yêu cầu và phương thức muốn thỏa mãn ham muốn, nếu quá lộ liễu và phóng túng thì sẽ là mất tôn nghiêm, là không văn minh.

Ta gọi những người tham ăn là "thao thiết", từ này trong chữ Hán cổ là tên một con vật tham ăn, rõ ràng khi nói về kẻ tham ăn, người ta liên tưởng tới sự biểu hiện của thú tính, là điều người văn minh coi khinh. Về mặt tình dục cũng vậy, con người nếu yêu cầu tình dục lộ liễu quá, ví như một người trần truồng trước người khác giới, có nghĩa là có tàn dư của thú tính, con người cũng vì thế mà cảm thấy xấu hổ.