Tài sản và khả năng đi vay của Elon Musk đang bị thử thách

Tuần trước, cổ phiếu Tesla đã giảm 18%. Tổng cộng, từ khi Musk thông báo mua Twitter, mã này đã mất hơn 60%. Điều này khiến khả năng ông dùng cổ phiếu Tesla để huy động vốn, bằng cách bán hoặc thế chấp để vay, càng thêm phức tạp.

Musk nổi tiếng là tỷ phú nghèo tiền mặt. Ông phụ thuộc vào các khoản vay từ thế chấp cổ phiếu để tiêu dùng cá nhân và đầu tư kinh doanh. Musk vài năm gần đây hưởng lợi từ việc cổ phiếu Tesla tăng giá, giúp ông dễ dàng vay tiền mà không cần bán bớt cổ phiếu.

Cổ phiếu Tesla mất giá năm nay một phần do lãi suất tăng. Một nguyên nhân khác liên quan đến lý do ông cần tiền mặt, đó là để mua Twitter. Nhà đầu tư Tesla đến nay vẫn lo ngại việc Musk quá chú tâm đến Twitter khiến Tesla bị bỏ bê.

CEO Tesla Elon Musk. Ảnh: Reuters

Cuối năm ngoái, ngay khi cổ phiếu Tesla đạt đỉnh, ông bắt đầu bán ra. Tính đến tuần trước, Musk đã bán tổng cộng hơn 39 tỷ USD. Vấn đề thanh khoản của Musk vẫn là ẩn số sau khi tỷ phú tuyên bố sẽ nộp hơn 11 tỷ USD thuế năm 2021. Ông còn cam kết chi 25 tỷ USD tiền túi trong thương vụ mua Twitter.

Số cổ phiếu Tesla mà Musk hiện nắm giữ, không tính quyền chọn, là 424 triệu cổ phiếu. Tính theo giá đóng cửa cuối tuần trước, số này tương đương 52 tỷ USD.

Hội đồng quản trị Tesla đã giới hạn mức vay của Musk là 25% giá trị cổ phiếu. Nói đơn giản, nếu thế chấp toàn bộ cổ phiếu theo quy định của Tesla, ông có thể vay được khoảng 13 tỷ USD. Con số này chỉ nhỉnh hơn một chút so với những gì ông dự định vay hồi tháng 4 với chỉ 40% số cổ phiếu. Điều này cho thấy năng lực đi vay của Musk đã giảm đáng kể theo sự lao dốc của giá cổ phiếu Tesla.

Bên cạnh đó, cổ phiếu Tesla không phải cách duy nhất giúp ông vay được tiền. Ông hiện còn nắm cổ phần trong SpaceX và The Boring Company. Vì thế, Musk nợ nần bao nhiêu vẫn là một ẩn số.

Dù Twitter vốn đã hiếm khi lãi trong 10 năm qua, vấn đề tài chính của mạng xã hội này càng trở nên phức tạp bởi khoản nợ Musk vay để mua, và doanh thu quảng cáo giảm mạnh khi các doanh nghiệp lo ngại Twitter đổi chủ. Các nhà phân tích ước tính chi phí trả nợ của Twitter sẽ thêm hơn 1 tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó, công ty này chỉ có doanh thu khoảng 5 tỷ USD, chủ yếu từ quảng cáo.

Tuy vậy, Musk cũng từng rơi vào cảnh nợ nần, đốt tiền trong thời kỳ kinh tế toàn cầu đi xuống. Và ông đã vượt qua thành công. Việc này đã giúp Musk vươn lên vị trí giàu nhất thế giới trong gần hai năm.

Nếu cần tiền mặt, Musk vẫn có thể bán cổ phiếu Tesla, như cách ông làm gần đây. Nhưng Musk cũng khá lưỡng lự khi làm việc này. Không như các lãnh đạo tại Meta Platforms hay Alphabet, cổ phiếu của Musk không có nhiều quyền kiểm soát. Chính việc nắm cổ phần lớn đã giúp Musk có quyền phủ quyết với rất nhiều đề xuất từ các cổ đông khác.

Tuần trước, Musk cho biết bán bớt cổ phiếu để phòng trừ "trường hợp tồi tệ nhất". Ông nói rằng sẽ không bán tiếp cho đến năm 2025. Dù vậy, tuyên bố này từng được đưa ra vài lần trước đó và Musk sau đó còn bán nhiều hơn.

Dù từng vay thế chấp nhiều lần, việc Musk dùng cổ phiếu Tesla đi vay để giúp Twitter cũng mang lại nhiều rủi ro. Rủi ro với cổ đông Tesla, theo báo cáo của hãng xe này, là Musk có thể thế chấp nhiều cổ phiếu một lúc để có tiền mặt.

Vài ngày gần đây, Musk đã phủ nhận ý tưởng vay thế chấp. Trong một đoạn tweet, ông cảnh báo đây là động thái không khôn ngoan trong bối cảnh thị trường hiện tại. "Khi có rủi ro kinh tế vĩ mô, vay thế chấp cổ phiếu là không khôn ngoan. Giá cổ phiếu có thể diễn biến không thuận chiều với tiềm năng dài hạn của nó", ông viết.