RBA đã sẵn sàng hạ lãi suất?

Theo trang mạng ABC News (Australia), Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA, tức ngân hàng trung ương) chưa cân nhắc tới việc đồng đôla Australia (AUD) suy yếu trong các tính toán về lãi suất.

RBA - một cơ quan tập trung phần lớn vào lạm phát, với cam kết giữ Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) dao động trong phạm vi hẹp – đang chần chừ điều chỉnh lãi suất. Động thái như vậy gây ra sự khó hiểu cho các chuyên gia và thị trường. Trong suốt năm 2024, nền kinh tế Australia vẫn đang chìm dần vào bế tắc. Chi tiêu của chính phủ và chi tiêu bán lẻ ngày càng trì trệ, kèm theo đó là sự sụt giảm không ngừng về mức sống của người dân kéo dài từ năm 2023.

Đáng chú ý, lạm phát toàn phần của Australia đã giảm từ mức đỉnh là 7,8% xuống còn 2,3%. Đây là phạm vi lạm phát mục tiêu mà RBA đặt ra. Thậm chí, lạm phát lõi của nước này hiện cũng chỉ còn 3,2%. Vậy vì sao RBA vẫn chưa hạ lãi suất.

Theo lý giải của các nhà phân tích, trong nhiều tháng gần đây, đã có một loạt lý do không hồi kết “cản đường” RBA hành động, trong đó đặc biệt đáng chú ý là vấn đề năng suất kém, bất kể thị trường việc làm vẫn tăng trưởng mạnh mẽ.

Giờ đây, lại xuất hiện một nguy cơ mới khiến cho những tiếng nói kêu gọi RBA trì hoãn hạ lãi suất ngày càng nhiều hơn. Đó là việc đồng AUD đang mất giá so với đồng USD. Nhưng liệu yếu tố đồng nội tệ bị mất giá có tác động tiêu cực tới lãi suất hay không?

* Australia giống như “một công ty tốt”

Đồng AUD dường như đang chịu áp lực rất lớn do kinh tế trong nước chậm lại và mối quan hệ mật thiết giữa hai nền kinh tế Australia và Trung Quốc đã trải qua những giai đoạn khác nhau.

Kể từ tháng 9/2024, đồng tiền của Australia đã giảm hơn 10% so với đồng USD và hiện chạm mức thấp nhất trong 5 năm. Trong tuần này, đồng AUD được giao dịch quanh mốc 1 AUD đổi 61,44 xu Mỹ. Không loại trừ khả năng đồng tiền này sẽ sớm giảm xuống dưới ngưỡng 50 xu Mỹ và thậm chí còn thấp hơn trong thời gian tới.

Nhưng sự sụt giảm của đồng AUD không phải là thảm họa như mọi người vẫn nghĩ. Phần lớn quá trình này chủ yếu liên quan đến câu chuyện về sức mạnh tăng đột biến của đồng USD hơn là sự yếu kém của đồng AUD.

Đồng USD đã tăng vọt trong những tháng gần đây, kể từ giai đoạn cuối cuộc vận động tranh cử của ông Donald Trump và đặc biệt là sau khi ông chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ vào tháng 11/2024. Nhưng phần lớn nguyên nhân khiến đồng USD tăng là do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có khả năng sẽ không cắt giảm lãi suất trong năm 2025.

Rõ ràng, lời cảnh báo áp thuế quan mạnh mẽ của ông Trump đã làm dấy lên nỗi lo ngại về việc lạm phát có thể gia tăng tại Mỹ. Tuần trước, dữ liệu mới cho thấy thị trường việc làm của Mỹ vẫn mạnh hơn nhiều so với dự đoán trước đây.

Australia không phải là trường hợp cá biệt khi nói đến sự sụt giảm mạnh của đồng nội tệ so với đồng USD. Hầu hết các quốc gia phát triển khác đều đang phải gánh chịu những vấn đề tương tự.

5 năm trước, thời điểm trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, đồng AUD có giá trị khoảng 72 yen Nhật/AUD. Hiện nay, đồng tiền này đã mạnh hơn nhiều, lên tới 97 yen/AUD. So sánh với đồng euro, giá trị đồng tiền của Australia chỉ thấp hơn một chút so với thời điểm trước đại dịch COVID-19 và hầu như không thay đổi kể từ tháng 9/2024.

Câu chuyện cũng tương tự nếu so với đồng bảng Anh (GBP). Trước đại dịch COVID-19, đồng AUD có giá tương đương 0,54 GBP. Hiện tại tỷ giá đang là 1 AUD đổi được 0,51 GBP, bằng với mức tỷ giá ghi nhận vào tháng 9/2024, thời điểm đồng USD bắt đầu tăng giá mạnh mẽ.

* Điều gì đóng vai trò quan trọng?

Biến động lớn nhất của đồng AUD, ngoài đồng USD, là so với đồng nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc. Tỷ giá AUD/NDT đã giảm hơn 6% kể từ tháng 9/2024.

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Australia. Quốc gia châu Đại Dương này đã xuất khẩu hàng hóa cho Trung Quốc nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác và Australia phụ thuộc vào Trung Quốc trong phần lớn hàng hóa sản xuất chủ lực của mình.

Ở một mức độ lớn hơn, tình hình kinh tế của Trung Quốc đang ảnh hưởng tới Australia. Trong 5 năm qua, thị trường bất động sản Trung Quốc gặp khó khăn, ảnh hưởng đáng kể đến nền kinh tế.

Do sự gắn kết thương mại giữa Australia và Trung Quốc, nên các nhà đầu cơ toàn cầu thường coi đồng AUD là thước đo cho “tình trạng sức khỏe” của nền kinh tế Trung Quốc.

* Tất cả những điều này có liên quan gì tới lãi suất?

Một đồng tiền yếu hơn có thể cực kỳ có lợi - nó giúp hàng xuất khẩu của một quốc gia cạnh tranh hơn và hỗ trợ các doanh nghiệp trong nước vì làm cho hàng hóa nhập khẩu có giá đắt đỏ hơn. Và đó chính là điều khiến một số nhà kinh tế lo ngại vì cho rằng đồng AUD tiếp tục suy giảm sẽ làm gia tăng lạm phát một lần nữa.

Tuy nhiên, theo nhà kinh tế Ellis của ngân hàng Westpac, đồng tiền mất giá không phải lúc nào cũng làm gia tăng đáng kể lạm phát. Nhà kinh tế này lập luận rằng nhiều doanh nghiệp đơn giản là không có đủ khả năng để dịch chuyển chi phí nhập khẩu cao hơn.

Trong một lưu ý gần đây, nhà kinh tế Ellis cho rằng: "Nguyên tắc chung thông thường xuất phát từ ước tính của RBA là mức mất giá liên tục 10% của đồng nội tệ thường dẫn đến mức tăng CPI chung khoảng 1%". Bà cũng chỉ ra rằng cần phải có một khoảng thời gian mất giá "kéo dài" của đồng nội tệ thì mới có thể tạo tác động. Vì vậy, những đợt giảm giá ngắn hạn của đồng nội tệ thường bị bỏ qua. Tương tự với các chuyển động theo hướng ngược lại.

Quay trở lại thời kỳ bùng nổ khai thác mỏ, khi đồng AUD tăng vọt lên mức 1,10 AUD/USD, các nhà sản xuất Australia đã phải gánh chịu nhiều khó khăn. Nhưng phải mất nhiều năm thì đồng tiền được định giá quá cao mới thực sự tạo ra tác động và cuối cùng làm suy yếu nền kinh tế.

Nguyên nhân là do các chủ doanh nghiệp không phản ứng ngay lập tức. Họ sẽ không đóng cửa một tuần sau khi đồng tiền tăng vọt, họ cũng sẽ không xây dựng nhà máy mới nếu đồng nội tệ đột nhiên giảm giá. Họ chờ đợi nhiều năm để xem liệu xu hướng này có tồn tại lâu dài hay không.

Đó là lý do tại sao RBA rất có thể sẽ bỏ qua sự sụt giảm của đồng AUD so với đồng bạc xanh trong cuộc họp hội đồng quản trị vào tháng 2/2025. Thay vào đó, RBA có lẽ sẽ tập trung vào sự tăng trưởng yếu ớt của nền kinh tế trước khi “hãm phanh” đà tăng lãi suất kéo dài trong những năm gần đây./.