Phó Tổng thống thứ nhất của Afghanistan trở thành Tổng thống lâm thời

"Theo hiến pháp của Afghanistan, khi tổng thống vắng mặt, chạy trốn, từ chức hoặc thiệt mạng, phó tổng thống thứ nhất trở thành tổng thống lâm thời. Tôi đang có mặt tại đất nước của mình và là tổng thống lâm thời hợp pháp. Tôi đang liên hệ với tất cả lãnh đạo để đảm bảo sự ủng hộ và đồng thuận của họ", Amrullah Saleh viết trên Twitter hôm nay.

Amrullah Saleh phát biểu tại Kabul, Afghanistan, hồi tháng 9/2019. Ảnh: Reuters

Tổng thống Ghani hôm 15/8 rời Afghanistan chạy tới Tajikistan cùng Cố vấn An ninh Quốc gia Hamdullah Muhib và Chánh văn phòng Tổng thống Fazel Mahmood Fazli, khi lực lượng Taliban tiến đến cửa ngõ thủ đô Kabul. Một số nghị sĩ Afghanistan, bao gồm Chủ tịch Hạ viện Mir Rahman Rahmani, được cho là cũng đã di tản đến thủ đô Islamabad của Pakistan.

Trong một loạt tweet hôm nay, Phó tổng thống Saleh cho biết việc tranh luận với Tổng thống Mỹ Joe Biden là "vô ích", sau khi ông chủ Nhà Trắng kiên quyết rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan, đồng thời cho rằng Taliban chiếm Afghanistan do các lãnh đạo chính trị nước này tháo chạy và quân đội không có ý chí kháng cự.

Phó tổng thống Afghanistan cho hay khác với Mỹ và NATO, lực lượng của ông "không đánh mất tinh thần và vẫn nhìn thấy những cơ hội to lớn phía trước", đồng thời kêu gọi kháng chiến chống Taliban.

Saleh, người hiện ẩn náu sau khi Taliban tiếp quản thủ đô, tuyên bố sẽ không bao giờ "cúi đầu trước những kẻ khủng bố" và "không bao giờ phản bội" Ahmad Shah Massoud, thủ lĩnh Liên minh phương Bắc đã bị al-Qaeda ám sát. Mỹ hồi năm 2001 đưa quân vào Afghanistan lật đổ chế độ Taliban và đưa Liên minh phương Bắc lên nắm quyền.

Tuyên bố được Saleh đưa ra trong bối cảnh Suhail Shaheen, phát ngôn viên của Taliban, cho biết nhóm này chưa quyết định được người lãnh đạo tại Afghanistan, nói thêm rằng một cuộc tham vấn sẽ được tiến hành với kết quả dự kiến được công bố sau 2-3 ngày. Shaheen còn cho hay Mullah Baradar, một trong những người sáng lập Taliban vào thập niên 1990 và hiện là phó thủ lĩnh, đã đến Afghanistan.

Taliban tiến vào Kabul hôm 15/8 mà không gặp sự kháng cự nào từ lực lượng chính phủ. Nhiều quốc gia đã thông báo đóng cửa đại sứ quán tại Afghanistan và sơ tán nhân viên ngoại giao, trong khi hàng nghìn người dân vây kín sân bay nhằm tìm đường rời đất nước.