Ông Putin đề cử tân chỉ huy Wagner

Theo cuộc phỏng vấn của báo Kommersant hôm 14/7, 5 ngày sau khi cuộc nổi loạn của tập đoàn quân sự Wagner bị dập tắt, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã họp với ông trùm Yevgeny Prigozhin cùng các chỉ huy cấp cao thuộc lực lượng này.

Trong cuộc gặp 3 tiếng, ông Putin đề nghị Wagner tiếp tục phục vụ ở Nga và lính Wagner sẽ hoạt động dưới quyền một chỉ huy của họ có biệt danh "Tóc bạc". Tuy nhiên, Prigozhin từ chối đề nghị này.

Andrey Troshev dự một bữa tiệc chiêu đãi tại Điện Kremlin hồi tháng 12/2016. Ảnh: Reuters

Theo các lệnh trừng phạt do Liên minh châu Âu (EU) và Pháp công bố, chỉ huy "Tóc bạc" tên thật là Andrey Troshev, cựu đại tá quân đội Nga kiêm thành viên sáng lập và giám đốc điều hành của Wagner. Các kênh Telegram thân Wagner cũng nhiều lần nói rằng Troshev có biệt danh "Tóc bạc" và giới thiệu ông là một trong những chỉ huy cấp cao nhất của Wagner.

Tài liệu của EU nói rằng ông sinh tháng 4/1953 tại Leningrad nhưng Reuters dẫn các nguồn tin Nga nói rằng ông sinh năm 1962.

Theo EU, Troshev là tham mưu trưởng các hoạt động của Wagner ở Syria, hỗ trợ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad.

"Andrey Troshev trực tiếp tham gia vào các hoạt động quân sự của Wagner ở Syria, đặc biệt tại khu vực Deir ez-Zor", tài liệu có đoạn. "Troshev đã góp sức cho nỗ lực chiến tranh của Tổng thống Bashar al-Assad, do đó hưởng lợi từ chính quyền Syria".

Một trong các cộng sự của ông là Dimitriy Utkin, thành viên sáng lập Wagner kiêm cựu sĩ quan Cơ quan Tình báo Quân đội Nga (GRU). Troshev cũng có mối liên kết chặt chẽ với các chỉ huy Wagner khác là Aleksandr Sergeevich Kuznetsov và Andrey Bogatov.

Trước khi điều hành Wagner, Troshev từng tham gia chiến dịch của Liên Xô tại Afghanistan những năm 1980 và các cuộc chiến ở Chechnya những năm 1990 và 2000.

Với quá trình phục vụ ở Afghanistan, Troshev đã được trao tặng hai Huân chương Sao Đỏ, phần thưởng của Nga dành cho những quân nhân có công lao lớn. Với chiến dịch ở Chechnya, Troshev cũng được trao tặng hai Huân chương Dũng cảm và Huân chương Công trạng cho Tổ quốc hạng 2.

Troshev nằm trong số những vị khách được mời dự tiệc chiêu đãi tại Điện Kremlin vào tháng 12/2016. Một bức ảnh, dường như từ tiệc chiêu đãi năm đó, được đăng tải trên truyền thông Nga vào năm 2017, cho thấy Tổng thống Putin xuất hiện cùng Troshev và Utkin, cả hai đều đeo nhiều huân chương.

Tổng thống Putin (giữa) và Andrey Troshev (thứ hai từ trái sang) cùng Dmitry Utkin (ngoài cùng bên phải) trong bức ảnh được công bố năm 2017. Ảnh: Telegram

Ngoài vai trò giám đốc điều hành Wagner, theo trang web đối lập tại Nga Verstka, Troshev còn là người đứng đầu "cơ quan an ninh nội bộ" của nhóm, chuyên đưa ra các hình phạt.

Theo trang tin này, giống như ông trùm Prigozhin, Troshev cũng không có thiện cảm với Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và giới chức quân sự Nga, phàn nàn về việc Wagner không nhận được đủ đạn dược cần thiết.

Sau khi Wagner được triển khai tới Ukraine vào năm 2022, Troshev đã tham gia chỉ đạo chiến dịch tấn công thành phố miền đông Bakhmut, song ông hiếm khi ra mặt. Các kênh Telegram có liên kết với Wagner chủ yếu đề cập đến Troshev với tư cách chủ tịch "Liên đoàn Bảo vệ Lợi ích của các Cựu chiến binh trong Chiến tranh Cục bộ và Xung đột Quân sự". Ukraine áp đặt lệnh trừng phạt đối với Troshev vào ngày 26/2.

Cũng theo những kênh này, phong cách lãnh đạo và những chiến thuật của Troshev đã giúp Wagner giành chiến thắng và gây ấn tượng với Tổng thống Putin.

Ngày 3/7, một kênh Telegram thân Wagner đăng thông báo Troshev đã bị Wagner sa thải khỏi vị trí chủ tịch "Liên đoàn Bảo vệ Lợi ích của các Cựu chiến binh trong Chiến tranh Cục bộ và Xung đột Quân sự", vài ngày sau cuộc nổi loạn của Wagner.

Một số blogger quân sự Nga chia sẻ tài liệu cho thấy Troshev có thể là người đã thông báo trước cho giới lãnh đạo cấp cao Nga về kế hoạch nổi loạn của Wagner.

WSJ ngày 28/6 dẫn lời các quan chức tình báo phương Tây nói rằng trùm Yevgeny Prigozhin đã định tìm cách bắt Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu và Tổng tham mưu trưởng Valery Gerasimov khi họ tới thăm miền nam Nga. Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) phát hiện âm mưu 2 ngày trước khi nó được lên kế hoạch thực hiện, tướng Shoigu và tướng Gerasimov sau đó thay đổi lịch trình.

Tướng Viktor Zolotov, chỉ huy Lực lượng Vệ binh Quốc gia Nga, xác nhận chính quyền đã biết về ý định của Prigozhin trước khi ông ta thực hiện âm mưu. "Những thông tin về việc chuẩn bị cho một cuộc nổi loạn bắt đầu trong khoảng ngày 22-25/6 đã bị rò rỉ từ doanh trại của Prigozhin", Zolotov nói.

Trong cuộc phỏng vấn với Kommersant, ông Putin nói rằng nếu chấp nhận đề xuất của ông, các tay súng Wagner có thể tiếp tục phục vụ mà "không có gì thay đổi" vì "họ sẽ được dẫn dắt bởi người đã là chỉ huy thực sự của họ trong suốt thời gian qua".

Tổng thống Nga lưu ý rằng nhiều thành viên Wagner trong cuộc họp đã gật đầu khi nghe đề xuất này nhưng ông Prigozhin từ chối, nói rằng: "Các chàng trai sẽ không đồng ý với quyết định như vậy".

"Prigozhin ngồi phía trước họ và đã không nhìn thấy họ gật đầu", ông Putin nói thêm.