Nghị sĩ Cộng hòa kêu gọi ông Trump ngăn nguy cơ hỗn loạn ở Hạ viện

"Tôi hy vọng Tổng thống Trump sẽ trao đổi với những người còn lưỡng lự và nói với họ rằng 'Chúng ta phải tiến lên, chúng ta không còn thời gian'", nghị sĩ Cộng hòa Carlos Gimenez phát biểu trong cuộc phỏng vấn ngày 23/12 với đài Fox, đề cập đến nguy cơ xảy ra hỗn loạn trong cuộc bầu cử Chủ tịch Hạ viện sắp tới.

Hạ viện Mỹ ngày 3/1/2025 sẽ bầu Chủ tịch khóa mới, người sau đó chủ trì lễ tuyên thệ nhậm chức cho toàn bộ 435 nghị sĩ vừa đắc cử. Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Cộng hòa đang bày tỏ lo ngại về nguy cơ họ không thể nhanh chóng bầu được tân Chủ tịch Hạ viện, khiến các dân biểu khóa mới không thể tuyên thệ.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson phát biểu với giới truyền thông tại Đồi Capitol ở Washington ngày 19/12. Ảnh: AFP

Phe Cộng hòa đang kiểm soát Hạ viện, nhưng các nghị sĩ đảng này lại chia rẽ về tương lai vị trí Chủ tịch Hạ viện của ông Mike Johnson, sau khi ông âm thầm đàm phán với phe Dân chủ về dự luật ngân sách và đẩy Đồi Capitol vào hỗn loạn.

Hạ viện Mỹ ngày 20/12 thông qua dự luật ngân sách vài giờ trước hạn chót, sau hai lần bỏ phiếu phê duyệt bất thành và suýt khiến chính phủ rơi vào tình cảnh đóng cửa lần đầu tiên kể từ năm 2018.

Trong hai năm đảng Cộng hòa giữ thế phe đa số ở Hạ viện, hai cuộc bỏ phiếu chọn Chủ tịch Hạ viện đều diễn ra trong hỗn loạn và kéo dài vì tranh cãi nội bộ đảng.

Nghị sĩ Kevin McCarthy hồi tháng 1/2023 trải qua 15 lần bỏ phiếu mới có thể đắc cử Chủ tịch Quốc hội do sự "nổi loạn" của các nghị sĩ Cộng hòa theo đường lối cực hữu.

Sau khi McCarthy từ chức vào cuối năm 2023, đảng Cộng hòa lại tranh cãi nội bộ suốt ba tuần và khiến Hạ viện vào tình trạng tê liệt, trước khi chọn ông Mike Johnson làm người kế nhiệm.

"Nếu tranh cãi tiếp tục kéo dài tại cuộc bỏ phiếu chọn Chủ tịch Hạ viện khóa mới, chúng tôi sẽ không chọn được tân lãnh đạo và các nghị sĩ sẽ không thể tuyên thệ nhậm chức. Nếu không tuyên thệ nhậm chức, chúng tôi không thể chứng nhận kết quả bầu cử tổng thống Mỹ", nghị sĩ Gimenez bày tỏ lo ngại.

Quốc hội Mỹ ngày 6/1/2025 sẽ tổ chức phiên họp lưỡng viện để kiểm đếm phiếu đại cử tri, chính thức xác nhận ông Trump chiến thắng trong bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024. Nếu Hạ viện Mỹ khóa mới không kịp tuyên thệ trước thời hạn này, ngày chứng nhận chiến thắng của ông Trump sẽ bị trì hoãn.

Ông Donald Trump tại một sự kiện vận động tranh cử ở Michigan hồi tháng 10. Ảnh: AFP

Hạ nghị sĩ Pat Fallon, bang Texas, lo ngại kịch bản đảng Cộng hòa tiếp tục không tìm được tiếng nói chung trong cuộc họp bầu Chủ tịch Hạ viện sắp tới. Ông hy vọng Tổng thống đắc cử Trump công khai ủng hộ Johnson hoặc mời ông ấy đến Mar-a-Lago trong dịp Giáng sinh này, thuyết phục những nghị sĩ còn lưỡng lự nghĩ đến lợi ích chung.

"Để đảm bảo Tổng thống Trump nhậm chức và khởi đầu công việc suôn sẻ vào ngày 20/1/2025, chúng tôi phải đủ tư cách chứng nhận kết quả bầu cử tổng thống vào ngày 6/1/2025. Nhưng nếu chúng tôi không chọn được Chủ tịch Hạ viện, quy trình này không thể hoàn thành", hạ nghị sĩ Claudia Tenney, bang New York, nêu cảnh báo tương tự.

Đảng Cộng hòa nắm 220 ghế tại Hạ viện, trong khi đảng Dân chủ nắm 215 ghế. Để đắc cử, Chủ tịch Hạ viện cần ít nhất 218 phiếu ủng hộ. Nếu toàn bộ nghị sĩ Dân chủ và ba nghị sĩ Cộng hòa phản đối, ông Johnson sẽ không thể tái đắc cử.

Thomas Massie, một trong những nghị sĩ công kích Johnson quyết liệt nhất trong thời gian qua, đã tuyên bố sẽ không bao giờ bỏ phiếu ủng hộ Johnson trong vòng hai năm tới. Andy Harris, lãnh đạo nhóm nghị sĩ bảo thủ của đảng Cộng hòa tại Hạ viện, và nghị sĩ Michael Cloud của bang Texas cũng từ chối cam kết ủng hộ ông Johnson trong cuộc bầu cử sắp tới.