Nga giảm triệt để hoạt động quân sự sau đàm phán với Ukraine

"Nhằm tăng cường tin tưởng lẫn nhau và tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán tiếp theo cũng như đạt mục tiêu cuối cùng là ký kết một thỏa thuận, chúng tôi đã quyết định giảm mạnh hoạt động quân sự ở các khu vực Kiev và Chernihiv", Thứ trưởng Quốc phòng Nga Alexander Fomin nói sau cuộc đàm phán hôm nay tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.

Fomin cho hay Bộ Tổng tham mưu quân đội Nga sẽ công bố thêm thông tin về quyết định này, sau khi phái đoàn đàm phán Nga về tới Moskva.

Trong khi đó, các nhà đàm phán Ukraine cho hay trong cuộc thảo luận hôm nay, họ đã đề xuất Ukraine áp dụng trạng thái trung lập để đổi lấy các đảm bảo an ninh, đồng nghĩa Kiev sẽ không tham gia các liên minh quân sự hay cho phép nước ngoài xây dựng căn cứ trên lãnh thổ.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan phát biểu trước hai phái đoàn Nga và Ukraine trước đàm phán tại Istanbul hôm nay. Ảnh: AFP.

Cuộc đàm phán giữa hai phái đoàn diễn ra trong khoảng một giờ. Trưởng đoàn Nga Vladimir Medinsky nói hai bên đã có "cuộc thảo luận ý nghĩa" và các đề xuất của Ukraine sẽ được trình lên Tổng thống Nga Vladimir Putin.

"Sau cuộc thảo luận hôm nay, chúng tôi đã nhất trí và đề xuất một giải pháp, theo đó cuộc gặp giữa lãnh đạo hai nước có thể diễn ra đồng thời với cuộc đàm phán cấp ngoại trưởng về thỏa thuận", Medinsky nói. "Khi nỗ lực xây dựng thỏa thuận và tìm kiếm thỏa hiệp được thúc đẩy, khả năng đạt được hòa bình sẽ gần hơn nhiều".

Về phía Ukraine, Mykhailo Podolyak, cố vấn Tổng thống Volodymyr Zelensky, chia sẻ hai bên đã có "cuộc tham vấn chuyên sâu" về các đảm bảo an ninh và khả năng ngừng bắn.

"Vấn đề mấu chốt là các thỏa thuận về đảm bảo an ninh quốc tế đối với Ukraine. Chỉ với thỏa thuận này, chúng tôi mới có thể kết thúc cuộc xung đột như Ukraine cần", Podolyak nói, đề cập tới lập trường lâu nay của Kiev rằng Ukraine chỉ áp dụng trạng thái trung lập nếu có các thỏa thuận đảm bảo an ninh mang tính ràng buộc.

Ông Podolyak cho biết cuộc đàm giữa Nga và Ukraine tại Istanbul cũng đã thảo luận về khả năng ngừng bắn "để tất cả các vấn đề nhân đạo có thể được giải quyết". Giới chức Ukraine cho biết đang có một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn ở các thành phố bị Nga pháo kích nặng nề, trong đó có thành phố cảng Mariupol.

Chia sẻ với báo chí sau cuộc thảo luận với Nga, David Arakhamia, thành viên phái đoàn Ukraine, nói Kiev muốn có một "cơ chế quốc tế về các đảm bảo an ninh", trong đó các nước đảm bảo sẽ hành động "tương tự Điều 5 của NATO và thậm chí chắc chắn hơn thế".

Theo Arakhamia, Ukraine muốn các quốc gia đứng ra đảm bảo an ninh gồm Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức, Ba Lan và Israel.

Oleksandr Chaly, một thành viên khác trong đoàn đàm phán Ukraine, cho hay Kiev sẽ không gia nhập "bất cứ liên minh chính trị, quân sự nào", cũng không cho phép quốc gia nào lập căn cứ trên lãnh thổ. Nga từng tuyên bố mối đe dọa từ việc NATO mở rộng tới Ukraine là một trong những lý do để phát động chiến dịch quân sự tại nước này.

Phái đoàn Nga (trái) và Ukraine tại cuộc đàm phán ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm nay. Ảnh: TASS.

Tuy nhiên, Kiev khẳng định một hiệp ước quốc tế về đảm bảo an ninh cho nước này không ngăn cản khả năng Ukraine được kết nạp làm thành viên EU.

Trong cuộc đàm phán, phía Ukraine đề nghị "tạm thời gác lại" vấn đề Crimea và các vùng lãnh thổ ly khai ở Donbass để các biện pháp đảm bảo an ninh có thể nhanh chóng có hiệu lực, theo Arakhamia. Nhà đàm phán Podolyak nói thêm rằng Kiev đề xuất trao đổi trong 15 năm để giải quyết vấn đề Crimea.

Các nhà đàm phán của Ukraine cho biết Tổng thống Zelensky và Tổng thống Putin có thể sẽ gặp nhau sau cuộc đàm phán ở Istanbul, nhưng không nêu thêm chi tiết.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho hay cuộc trao đổi lần này giữa phái đoàn Ukraine và Nga đánh dấu "bước tiến quan trọng nhất" trong các vòng đàm phán cho đến nay.

Ông Cavusoglu nói Thổ Nhĩ Kỳ hoan nghênh việc hai nước đạt được thỏa hiệp và nhận thức chung về một số vấn đề, đồng thời nói xung đột phải kết thúc càng sớm càng tốt.

Ông thêm rằng "các vấn đề khó khăn hơn" dự kiến được ngoại trưởng Nga và Ukraine thảo luận sau, đồng thời cho biết lãnh đạo hai nước sẽ gặp nhau sau đó.

Nga ngày 24/2 phát động chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm "phi vũ trang và phi phát xít hóa Ukraine". Nga cũng yêu cầu Ukraine chính thức tuyên bố là một quốc gia trung lập và không bao giờ tham gia liên minh quân sự NATO do Mỹ dẫn đầu.

Sau hơn một tháng chiến sự, Nga đã kiểm soát được thành phố lớn Kherson và một số mục tiêu nhỏ hơn như Melitopol, đồng thời bao vây các đô thị lớn của Ukraine. Tuy nhiên, tình hình chiến trường được cho là đang rơi vào thế bế tắc, khi các bên không tiến hành những đợt tấn công quy mô lớn, mà chỉ tập trung bảo vệ các phần lãnh thổ đang kiểm soát.