Nga có thể điều quân vào vùng ly khai Ukraine

"Chúng tôi sẽ quan sát và đánh giá xem Nga thực hiện những hành động nào để có phản ứng tương ứng", một quan chức Mỹ ngày 21/2 cho biết, song từ chối xác nhận liệu lực lượng Nga tiến vào miền đông Ukraine có kích hoạt gói trừng phạt quy mô lớn hay không.

Quan chức này cho biết quân Nga có thể tiến vào Donbass, gồm Donetsk và Lugansk sớm nhất là trong tối 21/2 giờ miền đông Mỹ (sáng 22/2 giờ Hà Nội).

Quân nhân Nga diễn tập tại Belarus ngày 19/2. Ảnh: Reuters.

Trước đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin duyệt sắc lệnh công nhận độc lập Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LNR) tự xưng ở miền đông Ukraine, đồng thời ký thỏa thuận hợp tác với lãnh đạo các khu vực này. Tổng thống Putin ra lệnh Bộ Quốc phòng Nga điều quân tới hai khu vực này để "gìn giữ hòa bình", song chưa rõ quân số và thời điểm triển khai.

Mỹ từ chối xác định liệu lực lượng "gìn giữ hòa bình" Nga điều đến miền đông Ukraine có được coi là "hành vi xâm lược" nhằm vào quốc gia này hay không. Quan chức Mỹ cho rằng "Nga đã điều lực lượng tới vùng Donbass trong 8 năm qua" và "quân đội Nga tiến vào Donbass không phải bước tiến mới".

"Lính Nga đã ở Donbass trong 8 năm qua, song họ phủ nhận điều này. Bây giờ, Nga sẽ hoạt động công khai tại khu vực đó và chúng tôi sẽ đáp trả tương ứng", quan chức Mỹ cho biết và khẳng định nước này sẽ thực hiện các biện pháp bổ sung để đáp trả quyết định công nhận hai vùng ly khai của Nga.

Sau quyết định của Putin, hạ nghị sĩ Mỹ Ted Lieu cáo buộc hành động của Tổng thống Nga cho thấy "mục tiêu và ý định của ông ấy là chiếm toàn bộ Ukraine". "Ông ấy nói rằng Liên Xô không nên sụp đổ và ông ấy muốn xây dựng lại nước Nga như thời Liên Xô. Điều đó rất nguy hiểm", hạ nghị sĩ này cho biết.

"Tùy thuộc vào nơi lực lượng họ tới, chúng ta có thể xác định liệu có xảy ra cuộc chiến tranh rất lớn hay không", Ted Lieu nói. "Nếu Putin đơn thuần điều quân vào các khu vực Donbass, nơi phe ly khai do Nga hậu thuẫn kiểm soát, điều này khác quyết định điều quân tới khu vực quân chính phủ Ukraine kiểm soát, động thái có thể trở nên rất tồi tệ".

Nga công nhận độc lập của LNR và DPR sau nhiều ngày giao tranh leo thang giữa quân chính phủ Ukraine và phe ly khai tại đây. Giao tranh giữa quân chính phủ Ukraine với phe ly khai bùng phát năm 2014, khiến hơn 14.000 người thiệt mạng.

Tổng thống Mỹ Joe Biden, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm nay chỉ trích Nga "vi phạm rõ ràng" thỏa thuận hòa bình Minsk. Mỹ công bố lệnh trừng phạt tài chính đối với DPR và LNR, cảnh báo sẽ ban hành thêm nếu cần.

Bán đảo Crimea và vùng Donbass. Đồ họa: Washington Post.

Căng thẳng Ukraine leo thang từ cuối năm ngoái, sau khi Mỹ và nhiều đồng minh phương Tây cáo buộc Nga tập trung hơn 100.000 quân ở biên giới phía tây để lên kế hoạch tấn công nước láng giềng. Nga nhiều lần khẳng định mọi hoạt động quân sự ở biên giới là vấn đề nội bộ và chỉ nhằm mục tiêu diễn tập trước mối đe dọa từ kịch bản NATO mở rộng sang phía đông, đồng thời chỉ trích Mỹ và đồng minh phóng đại nguy cơ chiến tranh.

Sau khi Nga ngày 15/2 thông báo rút một phần lực lượng gần Ukraine, chính quyền Kiev và nhiều lãnh đạo phương Tây bày tỏ hoài nghi, nói rằng không thấy bằng chứng Moskva rút quân. Tình báo phương Tây vẫn lo ngại Tổng thống Nga Putin có thể ra lệnh tấn công Ukraine bất cứ khi nào.