Mỹ nghi ngờ ‘kênh đào Trung Quốc’ ở Nicaragua

Đại sứ quán Mỹ ở Nicaragua bày tỏ sự lo ngại về việc thiếu minh bạch trong dự án kênh đào 50 tỉ USD ở quốc gia Trung Mỹ này của TQ

Trong tuyên bố ra ngày 6/1, đại sứ quán Mỹ ở Managua nói rằng, tất cả các tài liệu liên quan đến dự án cần được công khai, và tiếng nói của tất cả các cổ đông cần được lắng nghe một cách ôn hòa.

“Đại sứ quán lo ngại về việc thiếu thông tin và thiếu sự minh bạch đang tồn tại, và tiếp tục tồn tại, trong nhiều khía cạnh quan trọng của dự án”. Đại sứ quán thúc giục công bố nghiên cứu môi trường, công bố các nhà thầu và các chi tiết khác của dự án.

Công việc liên quan đến kênh đào dài 278km bắt đầu từ cuối tháng 12/2014.Công ty Đầu tư Phát triển Kênh đào Nicaragua HK (HKND) có trụ sở tại Hồng Kông nói rằng kênh đào sẽ đi vào hoạt động trước năm 2020, tuy nhiên, đến nay dự án gây ra sự nghi ngại rất lớn.

Chỉ vài ngày sau lễ động thổ, ít nhất 21 người đã bị thương trong các cuộc đụng độ giữa cảnh sát và những người phản đối xây dựng kênh đào.

Hàng ngàn người, bao gồm những người nông dân và nhà hoạt động bản xứ đã tổ chức cuộc biểu tình lớn ở Nicaragua phản đối gay gắt việc Trung Quốc xây dựng kênh đào Nicaragua (Nicaragua Canal), nối liền Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, được cho là rút ngắn hành trình tàu bè hàng chục ngàn km.

Những nhà hoạt động nước này tổ chức biểu tình vì lo ngại hoạt động xây dựng sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho hồ nước lớn nhất Trung Mỹ, còn những người nông dân Nicaragua cho rằng, công trình sẽ cướp đi đất canh tác của họ.

Tại thủ đô Managua, những người phản đối vẫy cờ Nicaragua và hô vang: "Người Trung Quốc xéo đi!", ám chỉ hành động xua đuổi công ty từ Hồng Kông đã nhận thầu ưu đãi xây con kênh đào, hy vọng thu lợi nhuận trên đất Nicaragua trong vòng 100 năm.

Những người biểu tình cho rằng dự án chỉ "lèn chặt ví tiền người Trung Quốc" và bất lợi cho đất nước ông. Bên lề đường, một số thanh niên quá khích còn dương biểu ngữ: "Ortega (chỉ Tổng thống Nicaragua Daniel Ortega) đang bán quê hương của chúng ta".

Tập đoàn HKND do ông trùm người Trung Quốc Wang Jing kiểm soát.  Wang Jing nói rằng chính phủ Trung Quốc không đứng sau dự án này, song ông này không muốn nêu tên các nhà cung cấp tài chính, và điều đó khiến người ta phỏng đoán ông ta được Bắc Kinh bí mật ủng hộ.

Phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ ngày 7/1, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói rằng chính phủ yêu cầu các công ty Trung Quốc tuân thủ luật lệ sở tại khi hoạt động ở nước ngoài, nhưng bác bỏ việc chính phủ liên quan tới dự án.

Việc Trung Quốc tham gia vào dự án kênh đào Nicaragua sẽ là thách thức trực tiếpvới kênh đào Panama do Mỹ kiểm soát cho tới năm 1999. Kênh đào này cũng sẽ đem lại cho Trung Quốc chỗ đứng quan trọng ở Trung Mỹ, khu vực lâu nay vẫn do Mỹ lấn át.

Ngoài ra, tại dự án này còn có nhiều dấu hiệu chứng tỏ có "bàn tay Nga" nhúng vào. Tháng 6 vừa qua, Đài phát thanh “Tiếng nói nước Nga” đã công bố sự tham gia của các công ty Nga vào dự án liên danh với Trung Quốc. Ngoài ra, chính quyền đã Nicaragua ký kết với Moscow một thỏa thuận đặc biệt, theo đó các tàu chiến của Nga và máy bay sẽ tuần tra vùng lãnh hải đất nước Nicaragua và bảo vệ kênh trước “các hành động khiêu khích” có thể xảy ra.

Trên lãnh thổ Nicaragua sẽ bố trí Trạm bảo dưỡng của Hải quân Nga. Điểm này đã gây ra rất nhiều suy đoán trong giới truyền thông phương Tây. Họ cho rằng nhân dịp này Nga sẽ cố gắng đạt được thỏa thuận về bố trí căn cứ quân sự của mình trong khu vực, trong kế hoạch mở chuỗi căn cứ ở Seychelles, Cuba, Việt Nam, Argentina và Nicaragua.

Việc một kênh đào được xây dựng mà trong đó quyền lợi của Nga và Trung Quốc lấn át quyền lợi Mỹ ở ngay khu vực vốn được cho là sân sau của Mỹ khiến chính quyền Washington không yên tâm là điều dễ hiểu.