Mạng lưới vệ tinh như 'trận địa' của Trung Quốc trên vũ trụ

Vệ tinh Cao Phân-13 được phóng sáng 12/10 bằng tên lửa Trường Chinh-3B (CZ-3B) từ Trung tâm Phóng Vệ tinh Tây Xương, tỉnh Tứ Xuyên, phía tây nam Trung Quốc. Đây là một vệ tinh viễn thám quỹ đạo cao thuộc dòng vệ tinh Cao Phân, sẽ chụp các bức ảnh quang học độ nét cao bề mặt Trái Đất.

Tên lửa mang vệ tinh Cao Phân được phóng từ Trung tâm Phóng Vệ tinh Tây Xương, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, ngày 12/10. Ảnh: Xinhua.

"Cao Phân" là từ viết tắt của "độ phân giải cao" trong tiếng Trung Quốc, dùng để chỉ chương trình Vệ tinh Quan sát Trái Đất Độ phân giải cao. Bắc Kinh bắt đầu dự án từ năm 2010 và đã phóng hơn 20 vệ tinh, 1/2 số đó được phóng trong hai năm qua.

Những vệ tinh này quan sát và chụp ảnh Trái Đất, bao gồm một số hình ảnh tia hồng ngoại, có thể được sử dụng cho nhiều mục đích dân sự, như giám sát ô nhiễm và môi trường, ước tính sản lượng nông nghiệp, dự báo thời tiết và thảm họa hay phát hiện khoáng sản.

Những vệ tinh này của Trung Quốc cũng có thể được ứng dụng trong lĩnh vực quân sự. Tháng trước, Bắc Kinh công bố một video do vệ tinh Cát Lâm-1 Cao Phân-3 ghi lại, cho thấy nó liên tục theo dõi đường bay của một chiến đấu cơ, dường như là F-22, chiến đấu cơ tàng hình hiện đại nhất của Mỹ.

Tiêm kích tàng hình được thiết kế để tránh bị radar phát hiện, nhưng có thể quan sát được bằng ống kính quang học. Nếu được trang bị camera có độ phân giải cao hơn và khả năng nhận dạng, theo dõi tiên tiến dựa trên trí tuệ nhân tạo, những vệ tinh này hoàn toàn có khả năng đóng vai trò hỗ trợ quan trọng đối với các hệ thống radar phòng không.

Tới cuối tháng ba năm sau, các vệ tinh Trung Quốc sẽ được phóng lên gần như mỗi tuần và khoảng cách thời gian phóng ngắn nhất chỉ là 5 ngày, Zhang Xueyu, giám đốc Trung tâm Phóng Vệ tinh Tây Xương, cho hay.

"Tần suất này là chưa từng có và hoạt động sẽ diễn ra liên tục, tiệm cận giới hạn năng lực của chúng tôi", ông nói với báo Science and Technology Daily.

Vụ phóng đáng chú ý nhất là sứ mệnh thăm dò Mặt Trăng của robot Hằng Nga-5, dự kiến diễn ra vào cuối tháng 11 năm nay. Theo kế hoạch, robot sẽ đáp xuống Mặt Trăng rồi trở về Trái Đất với ít nhất 2 kg mẫu vật.

Trung Quốc có các kế hoạch không gian đầy tham vọng và đã thực hiện được một số sứ mệnh quan trọng. Chỉ riêng trong năm nay, họ đã phóng tàu thăm dò Sao Hỏa độc lập đầu tiên, tàu Thiên Vấn và hoàn thành chuỗi 30 vệ tinh cho hệ thống định vị Bắc Đẩu, đối trọng với Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS) của Mỹ. Bắc Kinh đồng thời thử nghiệm một loại tàu vũ trụ có người lái mới và tên lửa đẩy hạng nặng Trường Chinh-5B.

Trung Quốc coi chương trình không gian có tầm quan trọng đặc biệt đối với an ninh quốc gia và phát triển công nghệ. Tuy nhiên, Bắc Kinh lại bị cấm tham gia vào các chương trình không gian do Mỹ dẫn đầu. Điều này buộc Trung Quốc phải tự lực, ví dụ như xây dựng một trạm vũ trụ của riêng mình hay phát triển hệ thống định vị Bắc Đẩu.

Mối quan hệ Mỹ - Trung những năm gần đây ngày càng xấu đi và song hành với đó, cạnh tranh trên không gian đang không ngừng gia tăng, trong đó nổi bật là sứ mệnh đưa người lên Mặt Trăng tiếp theo.

Việc Mỹ thành lập Lực lượng Vũ trụ hồi tháng 12 năm ngoái là một sự kiện mang ý nghĩa biểu tượng. Trung Quốc cũng không chịu để thua kém Mỹ trong cuộc đua không gian và mùa hè vừa qua chứng kiến một cuộc đua quyết liệt lên Sao Hỏa khi mà tàu Thiên Vấn Trung Quốc và tàu Perseverance của NASA chỉ phóng cách nhau 7 ngày.