Liệu có tội lỗi khi lập 'quỹ đen'?

Hồi đó, anh Hoàng Minh Trọng, 42 tuổi, ở Hà Nội được bác sĩ chỉ định phẫu thuật với tiên lượng xấu. Trước khi vào phòng mổ, anh vẫn tỉnh táo nên gọi riêng anh rể đến, nhờ lấy trong ví lấy một thẻ ngân hàng, đọc mật khẩu và dặn ''nếu em có chuyện gì, anh chị dùng khoản này lo cho bố mẹ''.

Cuộc phẫu thuật thành công, anh Minh Trọng giữ được tính mạng. Trong lúc chờ em vợ tỉnh lại, người anh rể đưa thẻ ngân hàng cho vợ anh Trọng, vô tư kể lại lời em dặn. Biết khoản tiền trong thẻ hơn một tỷ đồng, Thu Hòa tức giận, nghĩ chồng lừa dối mình suốt ba năm qua.

"Tôi chưa bao giờ nói dối anh điều gì, vậy mà chồng đối xử với mẹ con tôi như vậy. Cảm giác không khác gì bị phản bội'', chị nói.

Cứ mỗi lần nghĩ đến quỹ đen của chồng, Thu Hòa càng thêm uất ức. Mỗi khi bực tức, chị lại căn vặn anh, tra khảo hoặc âm thầm kiểm tra ví, điện thoại xem chồng còn giấu khoản nào khác không. Anh Trọng bực bội vì vợ suốt ngày dò xét, tuyên bố thẳng ''tôi cất tiền lo cho bố mẹ thì có gì sai".

''Sự khó chịu của chúng tôi cứ ngày một nhân lên. Hai đứa dùng những lời lẽ thậm tệ để mạt sát nhau'', chị Thu Hòa kể. Cuối cùng, họ ly hôn bất chấp đã từng vượt mọi cửa ải khó khăn của cuộc sống và sự phản đối của gia đình mới đến được với nhau.

Ảnh minh họa:Huffpost

Ở Đồng Nai, anh Nguyễn Văn Đức, 32 tuổi, nói cay đắng khi phát hiện trong lúc mình khó khăn vì làm ăn thua lỗ thì vợ có quỹ đen để xây nhà cho ông bà ngoại.

''Tôi nhiều đêm thức trắng vì lo nghĩ nợ nần, thương và áy náy với vợ con vì không chăm lo tốt thì biết vợ vừa chuyển 500 triệu đồng cho nhà ngoại'', anh kể. Điều khiến người đàn ông này đau lòng hơn nữa là vợ còn nói ''chồng đang thua lỗ, phải tẩu tán đi kẻo ông phát hiện lại xài mất".

Đọc xong tin nhắn của vợ với mẹ, anh Đức gần như hóa điên. Gần chục năm kết hôn, vợ anh ở nhà nội trợ và chăm con. Anh đi làm được khoản lớn nhỏ nào đều đưa vợ để cô cảm thấy được trân trọng. Anh đầu tư tiền vào đâu cũng công khai với vợ. Nhưng hóa ra 10 năm qua, vợ âm thầm mở một tài khoản riêng, trích tiền lương của chồng vào đó để làm quỹ đen.

Khảo sát của dịch vụ tài chính CreditCards (Mỹ) năm 2021 cho biết hơn 25% số cặp vợ chồng nghĩ có quỹ đen là hành vi không chung thủy, coi điều này tồi tệ hơn cả phản bội về thể xác.

Chuyên gia tâm lý gia đình Hồng Hương (Hà Nội) cho rằng với những người luôn nghĩ tiền của vợ chồng đều là chung như anh Đức hay chị Thu Hòa, thì khi biết bạn đời có quỹ đen thường cảm thấy rất sốc, tạo ra những phản ứng và hành động tiêu cực.

"Ai hay lấy tiêu chuẩn của mình đo lường đối phương sẽ rất bất mãn vì trong khi họ không giấu giếm, chăm chỉ vun vén thì bạn đời lại có khoản riêng", bà nói. Dưới góc nhìn này quỹ đen chính là "ngoại tình tài chính", là khởi phát của xung đột, dẫn đến đổ vỡ hôn nhân.

Thống kê của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới chỉ ra có đến 13% vụ ly hôn tại Việt Nam là do vấn đề tiền bạc, chỉ xếp sau lý do mâu thuẫn về lối sống và ngoại tình.

Không chỉ Việt Nam, một nghiên cứu của tổ chức National Endowment for Financial Education, Mỹ cho thấy, không trung thực tài chính là lý do của 30% số vụ ly hôn.

Bà Hồng Hương cho rằng cần hiểu quỹ đen không xấu, quan trọng là mục đích sử dụng quỹ này như thế nào. Trong trường hợp gia đình anh Minh Trọng, theo bà, nếu cả hai biết cách cư xử phù hợp khi quỹ đen lộ ra, chưa chắc đã phải dẫn nhau ra tòa.

Đáng ra anh Minh Trọng phải hiểu, về bản chất, giấu giếm bạn đời là hành vi không trung thực, nên nếu bị phát hiện, tốt nhất nên xin lỗi để xoa dịu đối phương. Sau đó giải thích dưới dạng tâm sự để bạn đời hiểu mục đích mình lập quỹ đen là gì, thay cho những lời làm tổn thương nhau.

Vợ anh Minh Trọng cũng cần nhìn nhận lại mục đích chồng xây dựng quỹ đen, thay vì vội vàng suy diễn, nghi ngờ, dẫn đến mất niềm tin. "Nếu xem quỹ đen là một lỗi thì nó cũng chỉ là lỗi trong vô vàn lỗi một người gặp phải trong đời", bà Hồng Hương nói.

Đồng quan điểm với bà Hồng Hương, nhưng luật sư Hồng Thái (đoàn Luật sư Hà Nội), người từng giải quyết rất nhiều vụ ly hôn liên quan đến quỹ đen còn cho rằng cũng có thể quỹ đen làm bộc lộ những vấn đề của mối quan hệ trước đó.

"Người ta thiếu tin tưởng nhau mới giấu giếm khoản riêng. Như vậy, trong một số trường hợp quỹ đen chỉ là ngòi kích nổ, làm rõ thêm vấn đề của mối quan hệ", ông nói.

Anh Đức chỉ biết vấn đề của gia đình mình khi cố thử lòng vợ. Anh vờ không biết đến quỹ đen của cô, nói vợ về ngoại vay mượn để có tiền xoay trả nợ. Anh cũng hỏi mẹ vợ vay tiền, nhưng bị từ chối ngay. ''Anh thấy chưa đủ xấu hổ sao còn làm vậy'', cô vợ trách.

Quá bực bội, anh Đức nói hết sự thật. Không ăn năn, vợ Đức chê chồng bất tài, thu nhập bấp bênh để vợ con sống khổ nên chưa từng tin tưởng anh. ''Tôi sớm biết có ngày nay nên phải lo phòng thân chứ không chết chìm với anh à", cô nói.

Hôn nhân của họ trở nên ngột ngạt. Anh Đức đề nghị ly hôn và được chấp thuận. ''Hóa ra trong mắt vợ tôi chỉ là thằng bỏ đi như vậy'', anh nói.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Thị Tâm, 20 năm trong lĩnh vực tư vấn hôn nhân gia đình (ở TP HCM) cho rằng vì muốn tài chính minh bạch, ngày nay, ngày càng nhiều cặp vợ chồng trẻ lập hợp đồng hôn nhân.

Tuy nhiên, quá rạch ròi về tài chính trong một mối quan hệ đồng nghĩa đang coi trọng tiền bạc hơn cảm xúc dành cho nhau. "Đây không phải giải pháp phù hợp cho tài chính gia đình", bà nhận định.

Các chuyên gia cho rằng vợ chồng nên xây dựng quỹ chung và khoản riêng để tự do trong hôn nhân. Hai người cần bàn thảo các khoản đóng góp một cách linh hoạt, theo từng giai đoạn cho phù hợp với năng lực kiếm tiền của từng người, để đảm bảo tài chính cho gia đình, lại có không gian riêng.

Trong cuộc khảo sát với hơn 500 độc giả, 40% chọn giải pháp vợ chồng nên thỏa thuận góp quỹ chung, còn lại, tiền của ai người đó giữ và 14% cho rằng tài chính gia đình cần tập trung về một mối.

Sau ly hôn, anh Minh Trọng giành quyền nuôi con rồi tái hôn. Rút kinh nghiệm, trong cuộc hôn nhân vừa bắt đầu này, anh và vợ quyết định "tiền ai người đó tiêu", chỉ để một khoản chung để lo cho con cái và tuổi già.

"Suy cho cùng, tôi thấy mình không có lỗi khi lập quỹ đen, nhưng cả hai đã phạm sai lầm trong cách hành xử. Nhưng dù sao, đó cũng đã là quá khứ tôi cần dọn dẹp", anh nói.

Tên nhân vật trong bài đã đổi