Israel - Ai Cập thống nhất thỏa thuận mở cửa khẩu Rafah

Israel và Ai Cập đã thống nhất "về nguyên tắc" thỏa thuận mở cửa khẩu Rafah ở miền nam Dải Gaza và nối lại vận chuyển hàng hóa viện trợ nhân đạo từ Ai Cập vào khu vực. Đổi lại, Israel chấp nhận rút quân khỏi cửa khẩu, hãng Kan dẫn nguồn thạo tin tiết lộ vào ngày 30/5.

Israel sẽ tìm một tổ chức quốc tế nhận trách nhiệm quản lý cửa khẩu Rafah. Trong tương lai gần, Tel Aviv sẽ cân nhắc tạm trao quyền quản lý cửa khẩu Rafah cho đối tác dân sự Palestine tại Dải Gaza, với điều kiện họ không có bất kỳ mối liên hệ nào với Hamas và các nhóm vũ trang địa phương.

Cửa khẩu Rafah ngừng hoạt động từ ngày 7/5, khi xe tăng của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) tiến vào và chiếm quyền kiểm soát. Ai Cập từ chối khôi phục vận chuyển viện trợ nhân đạo qua cửa khẩu cho đến khi quyền kiểm soát cửa khẩu được trao trả cho người Palestine.

Thiết giáp Israel tại khu vực cửa khẩu Rafah, Dải Gaza ngày 7/5. Ảnh: IDF

Truyền thông Israel cho biết các bên đạt thỏa thuận mở lại cửa khẩu Rafah do sức ép ngoại giao từ Mỹ. Trước đó, Axios dẫn nguồn thạo tin thông báo Washington đang thúc đẩy đàm phán ba bên với Cairo và Tel Aviv về nối lại viện trợ vào Dải Gaza từ hướng Ai Cập.

Các quan chức Israel đã gửi cho Ai Cập kế hoạch tái bố trí lực lượng bên ngoài phạm vi cửa khẩu Rafah, rồi bàn giao kiểm soát cho đại diện Liên Hợp Quốc và Palestine. Giới chức Mỹ và Israel muốn Ai Cập cam kết chấm dứt tình trạng buôn lậu vũ khí tại biên giới Dải Gaza.

IDF hôm 29/5 tuyên bố đã kiểm soát toàn bộ hành lang chiến lược Philadelphi trải dài 14 km ở biên giới Gaza - Ai Cập, đồng thời thông báo phát hiện nhiều đường hầm buôn lậu vũ khí.

Cairo luôn phủ nhận sự tồn tại của hệ thống đường hầm ở biên giới Gaza. Quan chức Ai Cập ngày 30/5 trả lời đài truyền hình Al-Qahera rằng Israel đang lan truyền thông tin "để biện hộ cho chiến dịch tại Rafah và kéo dài cuộc chiến phục vụ tính toán chính trị".

Israel - Ai Cập ký hiệp ước hòa bình năm 1979 và từng hợp tác chặt chẽ về các vấn đề an ninh quanh biên giới giữa Israel, bán đảo Sinai của Ai Cập và Dải Gaza. Hai nước này cùng ủng hộ phong tỏa Dải Gaza sau khi Hamas quản lý dải đất vào năm 2007. Tuy nhiên, quan hệ giữa hai nước đã căng thẳng từ khi Israel mở chiến dịch ở Gaza.

Cửa khẩu Rafah giữa Dải Gaza và Ai Cập. Đồ họa: BBC