Hệ thống hầm tránh bom của Israel

Iran và lực lượng đồng minh cam kết sẽ giáng đòn mạnh mẽ vào Israel sau các vụ ám sát thủ lĩnh Hamas và chỉ huy Hezbollah gần đây. Trước những lời đe dọa, Tel Aviv tuyên bố đã chuẩn bị sẵn sàng cho mọi kịch bản có thể xảy ra.

Lớp phòng thủ chính của Israel trong các cuộc tấn công tiềm tàng của Iran và lực lượng ủy nhiệm là hệ thống phòng không đa tầng hiện đại. Nhưng Israel cũng dựa vào hệ thống hầm trú bom để bảo vệ dân thường. Hệ thống xây dựng từ nhiều thập kỷ trước và không ngừng được cải thiện qua các năm. Nhiều người Israel đặt niềm tin vào hệ thống này.

"Tình hình có thể hỗn loạn, nhưng tôi vẫn cảm thấy rất an toàn", Ofer Shabtay, lập trình viên 39 tuổi ở Tel Aviv, nói.

Người đàn ông kiểm tra hầm trú bom tại Ashdod, miền nam Israel ngày 4/8. Ảnh: AP

Bắt đầu từ những năm 1970, các thành phố ở Israel bắt đầu xây dựng hệ thống trú ẩn công cộng dưới lòng đất để bảo vệ cư dân khỏi các vụ không kích. Năm 1991, Iraq, dưới thời cầm quyền của Saddam Hussein, bắn hàng chục tên lửa Scud vào Israel, đánh trúng và làm hư hại các thành phố như Tel Aviv và Haifa.

Năm sau đó, Israel thông qua luật bắt buộc có hầm trú bom trong mọi tòa nhà mới xây dựng. Ngày nay, khoảng 65% dân số Israel có một phòng tránh bom trong nhà hoặc căn hộ, hoặc có thể tiếp cận hầm trú bom công cộng gần đó, theo quan chức an ninh Israel.

Phòng trú bom trong căn hộ được xây dựng bằng bê tông cốt thép và cửa làm từ kim loại nặng. Ngoài cửa ra vào và cửa sổ kiên cố, chúng gần như trông không khác gì một căn phòng thông thường. Nhiều người Israel thậm chí biến phòng ngủ của con cái thành phòng tránh bom, giúp đảm bảo an toàn khi ngủ.

Kể từ đầu những năm 1990, hầm trú bom chủ yếu bảo vệ người dân Israel khỏi các rocket tầm ngắn phóng từ Gaza hoặc Lebanon. Hiện tại, người Israel đang phải đối mặt nguy cơ bị tấn công bằng tên lửa đạn đạo và hành trình có thể bắn từ nơi cách xa hàng nghìn km.

Quan chức an ninh Israel cho biết hệ thống hầm tránh bom hiện tại có thể bảo vệ người dân Israel trước các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa, vì chúng đã được thiết kế để chống chịu được các vụ nổ và mảnh đạn do tên lửa Scud của Iraq gây ra.

Phòng trú ẩn trong các căn hộ được thiết kế theo cách ngay cả khi tòa nhà sụp đổ, chúng vẫn đứng vững như một tòa tháp kiên cố riêng biệt. Một cú đánh trực tiếp vào phòng trú ẩn có thể khiến mọi người bên trong thiệt mạng, song quan chức Israel thêm rằng tình huống này khó xảy ra vì diện tích bề mặt nhỏ của các nơi trú ẩn trong nhà.

Khoảng 1/3 người Israel không có phòng trú bom trong nhà hoặc sống gần những nơi trú ẩn công cộng. Đây phần lớn là những người dân sống ở khu vực nghèo khó hơn, gồm các vùng nông thôn, cộng đồng thiểu số người Arab hoặc khu dân cư có thu nhập thấp trong thành phố, nơi những tòa nhà được xây dựng rất lâu trước khi có quy định về hầm trú ẩn.

Người Israel ở khu vực đông dân cư Tel Aviv có khoảng 60 giây để vào nơi trú ẩn sau khi nghe thấy tiếng còi báo động. Những người sống gần khu vực biên giới Gaza và Lebanon chỉ có 10 giây để tìm nơi trú ẩn.

Tại Tel Aviv, trung tâm kinh tế của Israel, có khoảng 168 hầm trú bom công cộng và tổng cộng 356 điểm trú ẩn nếu tính cả các cơ sở giáo dục, tòa nhà công quyền. Các vị trí hầm trú ẩn và đường dẫn tới đó được hiển thị rõ trên trang web của thành phố và hệ thống biển báo trên phố.

Một hầm trú ẩn công cộng có diện tích trung bình hơn 80 m2 và có thể tiếp nhận tối đa khoảng 200 người. Mỗi phòng đều được trang bị phòng tắm, phòng bếp, vòi sen và hệ thống lọc khí. Gần đây, thành phố đã bổ sung thêm wifi cho một số hầm trú ẩn. Những người ở trong các phòng trú ẩn trên mặt đất thường có sẵn kết nối mạng. Mọi người được yêu cầu ở trong phòng trú ẩn thêm 10 phút sau khi nghe tiếng còi báo động cuối cùng.

Bất chấp mối đe dọa không kích có thể sắp xảy ra, các hầm trú ẩn công cộng ở Tel Aviv vẫn khóa. Các quan chức thành phố nói chúng sẽ bị đóng cho tới khi quân đội Israel yêu cầu mở. Biển báo trên cửa cho biết hầm sẽ tự động mở khi còi không kích vang lên. Quy định này được đưa ra nhằm ngăn trường hợp nhiều người ngủ hoặc đi vệ sinh trong khu trú ẩn vào những ngày thường.

Nhiều người Israel đã tích trữ nước đóng chai và thực phẩm đóng hộp để đề phòng cuộc tấn công của Iran. Bộ Tư lệnh Mặt trận Nội địa Israel khuyến nghị nên chuẩn bị thực phẩm, nước uống, thuốc men đủ trong vài ngày ở nơi trú ẩn riêng hoặc phòng chung ở các tòa chung cư.

Cư dân tự chịu trách nhiệm chuẩn bị những đồ dự trữ đó. Các nơi trú ẩn công cộng có nguồn nước dùng khẩn cấp, song không có thực phẩm.

Khu vực Trung Đông. Đồ họa: BBC

Shabtay, lập trình viên ở Tel Aviv, cho biết anh không tích trữ nước và thực phẩm, song đã rút nhiều tiền mặt.

Shachar Zivoni, 26 tuổi, cho biết cô không dự trữ nước uống hay hàng thiết yếu. "Mua nước tích trữ khiến tôi thấy lo lắng. Tôi không muốn mua và hy vọng mọi thứ sẽ ổn", cô nói.

Tại thành phố Ramla, miền trung Israel, dịch vụ cứu thương quốc gia Magen David Adom (MDA) đang tích cực thu thập máu hiến tặng trong trung tâm dưới lòng đất, được che chắn bằng những khối bê tông lớn dày, cửa chịu được sức nổ.

"Chúng tôi muốn đảm bảo đã sẵn sàng cho bất kỳ tình huống nào, dù là các cuộc tấn công rocket hay các mối đe dọa lớn hơn đối với Israel", Aryeh Myers, thành viên MDA, nói.