Hạt vi nhựa lần đầu tiên được tìm thấy tích tụ trong gan, phổi và thận của con người

Hạt vi nhựa có ở khắp mọi nơi: trong không khí chúng ta thở, thực phẩm chúng ta ăn và nước chúng ta uống. Năm ngoái, một nghiên cứu đáng lo ngại đã tìm thấy hạt vi nhựa trong hơn 90% mẫu nước đóng chai phổ biến trên thị trường.

Một trong số các mẫu nước này có tới 10.000 hạt vi nhựa trong mỗi lít. Nhưng đã bao giờ bạn tự hỏi nếu uống những hạt vi nhựa có kích thước xuống tới 0,001 mm này vào cơ thể thì sẽ ra sao?

Một nghiên cứu mới được trình bày tại Hội thảo Trực tuyến Mùa thu 2020 do Hiệp hội Hóa học Hoa Kỳ (ACS) tổ chức cho biết những hạt vi nhựa có thể lắng đọng trong nội tạng của bạn. Lần đầu tiên các nhà khoa học đã tìm thấy chúng trong mô phổi, gan, lá lách và thận.

"Thật là ngây thơ nếu tin rằng nhựa có mặt ở khắp mọi nơi nhưng lại không có trong cơ thể chúng ta", Tiến sĩ Rolf Halden đến từ Đại học Arizona cho biết.

Các nhà khoa học định nghĩa hạt vi nhựa là những mảnh nhựa có kích thước nhỏ hơn 5mm. Điều đó có nghĩa là vi nhựa đôi khi có thể nhìn thấy được bằng mắt thường, nhưng phần lớn, các hạt này còn có thể nhỏ tới kích thước micromet, cá biệt có những hạt vi nhựa nhỏ tới mức nano với đường kính bé hơn 0,001mm và không thể được nhìn thấy bằng mắt thường.

Sự ảnh hưởng của những hạt vi nhựa có kích thước này tới chúng ta đã được quan tâm nghiên cứu từ lâu. Nhưng phần lớn các nghiên cứu này chỉ mới dừng lại ở mức đi tìm dấu vết các hạt nhựa trong sinh vật biển hoặc trong hải sản mà con người tiêu thụ.

Trong đó, các nhà khoa học đã tìm thấy các hạt vi nhựa cỡ micro có thể trở thành một chất độc thần kinh đối với cá trong môi trường hoang dã, làm tăng tổn thương bắt nguồn từ các phản ứng oxy hóa và về mặt lý thuyết sẽ dẫn đến nguy cơ ung thư cao hơn.

Và nếu như hạt vi nhựa có thể xâm nhập cơ thể các loài động vật, con người chúng ta cũng không phải ngoại lệ. "Có bằng chứng cho thấy nhựa đang xâm nhập vào cơ thể chúng ta, nhưng rất ít nghiên cứu tìm kiếm sự hiện diện của chúng trong đó", Charles Rolsky - đồng tác giả nghiên cứu mới đến từ Viện Thiết kế Sinh học, Đại học Arizona nói.

Con người ăn hạt vi nhựa bị lẫn trong thức ăn và nước uống hàng ngày. Ít nhất, chúng cũng đi qua hệ tiêu hóa của chúng ta. Bằng chứng là hạt vi nhựa đã được tìm thấy trong các mẫu phân của người dân trên khắp thế giới.

Câu hỏi tiếp theo được đặt ra là: Liệu những hạt vi nhựa này có nhỏ tới mức vượt qua được các hàng rào trong ruột, vào máu và lắng đọng lại trong các cơ quan nội tạng của cơ thể người hay không?

Để xem xét điều này, Rolsky và các đồng nghiệp đã hợp tác với một đơn vị bảo quản mô người để nghiên cứu bệnh thoái hóa thần kinh. Anh tìm được 47 mẫu mô nội tạng bao gồm phổi, gan, lá lách và thận của 24 người đã chết hiến tặng.

Sử dụng một phép phân tích tìm kiếm hạt vi nhựa, Rolsky đã sàng lọc qua hơn một chục loại nhựa bao gồm polyethylene terephthalate (PET) được sử dụng làm chai nhựa đựng đồ uống và polyethylene được sử dụng làm túi nhựa để xem chúng có xuất hiện trong các mẫu mô hay không.

Kết quả chỉ ra cả 47 mẫu nội tạng được thu thập đều chứa hạt vi nhựa. Các nhà khoa học cũng tìm thấy sự hiện diện của Bisphenol A (BPA), một hóa chất dùng để sản xuất nhựa và rất độc hại trong cả 47 mẫu.

Đó là một dấu hiệu đáng lo ngại bởi BPA là một chất gây độc cho hệ sinh sản và sự phát triển bình thường đã được chứng minh trên động vật.

Trong nhiều thế kỷ, chúng ta đã coi nhựa là một phát minh tuyệt vời. Nó phục vụ chúng ta trong mọi nhu cầu hàng ngày. Hộp nhựa, đồ nhựa, túi nhựa khiến cuộc sống của chúng ta thuận tiện hơn.

Nhưng bây giờ, chúng ta phải lo lắng về sự hiện diện của chúng. Nhựa có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của con người.

"Chúng tôi lo ngại rằng những vật liệu không phân hủy sinh học này có mặt ở khắp mọi nơi sẽ có thể xâm nhập và tích tụ trong các mô của con người", Varun Kelkar một trong số các đồng tác giả đến từ Đại học Arizona nói.

Hiện tại, chỉ với việc phát hiện ra các hạt vi nhựa trong mô nội tạng con người thì chưa thể kết luận điều đó sẽ ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe. Tuy nhiên, các nhà khoa học đang nỗ lực tiếp tục tìm hiểu điều đó.

Một số nghiên cứu trước đây cho thấy mỗi người trong số chúng ta đang hít thở và ăn vào khoảng 50.000 hạt vi nhựa mỗi năm. Các nghiên cứu khác đã chỉ ra các hạt nano trong không khí ô nhiễm có thể xâm nhập vào tim và não người, thậm chí có liên quan đến ung thư não.

Hiện không rõ các hạt vi nhựa nano có thể xâm nhập não người hay không. Nhưng Kelkar cho biết: "Một khi chúng tôi hiểu rõ hơn về những gì có trong các mô, chúng tôi có thể tiến hành các nghiên cứu dịch tễ học để đánh giá hậu quả của nó tới sức khỏe con người. Bằng cách đó, chúng ta có thể bắt đầu hiểu những rủi ro sức khỏe tiềm ẩn, nếu có của hạt vi nhựa".