Các cuộc đấu đá quyền lực, những bất ổn trên chính trường Ai Cập ngày càng phức tạp và khó lường cho thấy gốc rễ xung đột chưa được giải quyết. Ai Cập rơi vào tình trạng rối ren mới mà không dễ thoát ra được.
ảnh minh họa
Ai Cập những ngày này đang sôi sục bầu không khí chống chính quyền Morsi, nó không khác gì cảnh tượng hai năm trước khi Tổng thống Hosni Mubarak bị lật đổ. Những cuộc biểu tình bạo lực tuần qua đã cướp đi sinh mạng của hơn 60 người. Người Ai Cập đã quá mệt mỏi với các cuộc đấu đá tranh giành quyền lực thời hậu Mubarak thì Tổng thống Morsi lại như “đổ thêm dầu vào lửa” bằng việc ban bố tình trạng khẩn cấp trong thời gian 30 ngày tại thành phố Suez, Port Said và Islami, những nơi diễn ra nhiều cuộc đụng độ đẫm máu và cho phép triển khai lực lượng vũ trang trên đường phố.Các cuộc đọ súng giữa cảnh sát và những người chống đối ở gần cầu Qasr el-Nil tại thủ đô Cairo khiến cho tình hình trở nên khó kiểm soát hơn.
Tình hình bạo lực đã khiến Đại sứ quán Anh, Mỹ, Canada, Bỉ và một số đại sứ quán khác ở Cairo thông báo đóng cửa, dừng các hoạt động và kêu gọi công dân đang sinh sống và làm việc tại Ai Cập "tránh những nơi tụ tập đông người", đồng thời cảnh báo: "Ngay cả các cuộc biểu tình dự kiến là hòa bình có thể biến thành đối đầu và leo thang thành bạo lực".
Nguy cơ sụp đổ đất nước
Ngày 29/1, Bộ trưởng Quốc phòng Ai Cập Abdel Fattah al-Sisi cảnh báo cuộc xung đột chính trị có thể dẫn tới sự sụp đổ của đất nước và bảo vệ Kênh đào Suez là một trong những mục tiêu chính trong việc triển khai quân đội tới các thành phố gần kề khu vực này đang bị rung chuyển bởi tình trạng bạo lực.
Tuyên bố trên của ông al-Sisi được đăng tải trên trang mạng xã hội Facebook của người phát ngôn quân đội Ai Cập. Bộ trưởng al-Sisi khẳng định những thách thức kinh tế, chính trị và xã hội mà Cairô phải đối mặt đã cho thấy "một mối đe dọa thực sự đối với an ninh, sự gắn kết của Nhà nước Ai Cập" và quân đội sẽ duy trì thành "một khối thống nhất, vững chắc" mà đất nước có thể trông cậy.
Ông al-Sisi nói: "Tình trạng tranh giành tiếp diễn giữa các lực lượng chính trị khác nhau về việc điều hành các công việc của đất nước có thể khiến Ai Cập sụp đổ. Việc triển khai quan đội tới các tỉnh Port Said và Suez nhằm bảo vệ các lợi ích chiến lược sống còn của quốc gia, trong đó quan trọng nhất là Kênh đào Suez".
Phe đối lập từ chối đối thoại
Bất chấp lệnh giới nghiêm các cuộc biểu tình bạo lực vẫn tiếp diễn. Trong khi đó, Mặt trận Cứu quốc (NSF), liên minh quy tụ hàng chục chính đảng tự do và cánh tả, đã từ chối lời kêu gọi đối thoại của Tổng thống vì cho rằng ông Morsi không đáp ứng các điều kiện của họ và không mang lại lợi ích cho người dân. Phát biểu tại họp báo ngay sau cuộc họp khẩn cấp của Mặt trận Cứu quốc, lãnh đạo khối này, ông El Baradei cho rằng, lời kêu gọi đàm phán của Tổng thống Morsi là "không nghiêm túc" và "chỉ dẫn đến bế tắc".
Ông El Baradei nói: “Trước mắt chúng tôi sẽ không chấp nhận cuộc đối thoại với ông Morsi, chúng tôi sẽ gửi một thông điệp tới người dân Ai Cập và Tổng thống những gì mà chúng tôi thấy cần thiết phải đối thoại. Nếu Tổng thống đồng ý thì chúng tôi sẵn sàng đối thoại”.
Giới quan sát nhận định, đây là thời điểm khó khăn đối với Tổng thống Mohamed Morsi trong hơn 7 tháng cầm quyền vừa qua. Từ chỗ được người dân ủng hộ, các biện pháp cải cách gần đây của ông Mohamed Morsi dường như phản tác dụng và khiến tên tuổi của ông cùng tổ chức Anh em Hồi giáo trở thành tâm điểm chống đối ở trong nước.
Nhiều nhà phân tích nhận định, việc Tổng thống Morsi tuyên bố tình trạng khẩn cấp ở 3 tỉnh thành đã tạo tâm lý e dè và nỗi sợ của người dân Ai Cập về việc trở lại sự kiện thời hậu chính quyền Tổng thống Hosni Mubarak. Họ cũng cho rằng những gì đang được áp dụng tại Ai Cập hiện nay giống với những gì từng áp dụng trong suốt 30 năm cầm quyền của ông Mubarak.
Heba Marayef thuộc Tổ chức Giám sát nhân quyền ở Cairo nói: “Sự xuất hiện của cảnh sát chống bạo động, quân đội cùng vũ khí hạng nặng trên đường phố khiến tâm lý người dân không được thoải mái. Từ đó họ nghi ngờ những lời kêu gọi vì hòa bình dân chủ của chính quyền đương nhiệm”. Điều đáng nói là với tình hình trong nước bất ổn như vậy, Ai Cập còn phải đối mặt với những e dè đến từ các quốc gia láng giềng và những đồng minh cũ. Mỹ lần này xem ra cũng có vẻ rất thận trọng trước những động thái của Ai Cập. Hôm 28/1, Nhà Trắng ra tuyên bố nói rằng, Ai Cập đang trên một “con đường gồ ghề phức tạp” để tiến tới dân chủ hòa bình.
Và để tránh những nguy cơ mới nhất là trong bối cảnh Tổng thống Barack Obama mới nhậm chức nhiệm kỳ II, Mỹ đã tạm hoãn việc chuyển khoản tiền hỗ trợ trị giá 1 tỷ USD cho Ai Cập cho đến khi nào an ninh nước này ổn định. Rõ ràng, tình trạng đối đầu giữa Tổng thống Mohamed Morsi và phe đối lập chỉ gây bất lợi cho cả hai và có nguy cơ đẩy quốc gia với hơn 90 triệu dân rơi trở lại vòng xoáy phức tạp và nguy hiểm của một cuộc khủng hoảng chính trị xã hội mới
Giảp pháp nào?
Những dấu hiệu căng thẳng đang diễn ra cho thấy, cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay tại Ai Cập chưa thể lắng dịu trong tương lai gần. Theo giới quan sát, cuộc khủng hoảng hiện nay tại Ai Cập được châm ngòi khi phiên tòa tuyên án tử hình đối với 21 bị cáo trong vụ bạo động đẫm máu liên quan tới bóng đá ở nước này hồi tháng 2/2012 tại thành phố Suez, thuộc tỉnh Port Sait.
Thêm vào đó, phiên tòa diễn ra trùng thời điểm kỷ niệm 2 năm nổ ra làn sóng biểu tình lật đổ chính quyền của Tổng thống Hosni Mubarak (25/1), do đó phe đối lập nhân cơ hội đã phát động biểu tình chống lại ban lãnh đạo cầm quyền tại Ai Cập.
Dư luận khu vực lại cho rằng, nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng Ai Cập không chỉ như vậy. Nó bắt nguồn từ những mâu thuẫn âm ỉ lâu nay và càng khó hóa giải khi ông Morsi tuyên bố, cuộc bầu cử Quốc hội của Ai Cập sẽ được tổ chức trong 3,4 tháng nữa và khởi động từ ngày 25/2 với sự tham gia của Phong trào Anh em Hồi giáo (MB) vừa trở lại chính trường sau 84 năm kể từ khi tổ chức này ra đời. Đây được xem là nguyên nhân chính khơi mào cuộc đấu đá quyền lực giữa Phong trào Anh em Hồi giáo mà ông Morsi là đại diện với bên kia là giới quân sự lâu nay nắm quyền tại đất nước Bắc Phi.
Mặc dù ông Morsi cam kết sẽ tổ chức bầu cử quốc hội để thành lập chính phủ mới, tuy nhiên, theo giới phân tích những gì đang diễn ra trên chính trường Ai Cập cho thấy cơn sóng ngầm bất ổn chính trị sẽ không dễ nguôi ngoai khi mà cuộc đấu đá quyền lực tại quốc gia Bắc Phi này được cho là chỉ mới bắt đầu và không dễ có hồi kết
Authors: My Anh - Tổng Hợp từ Internet