Đám đông biểu tình săn lùng người Do Thái ở sân bay Nga

Ngày 29/10, trên mạng xã hội Telegram lan truyền thông điệp kêu gọi người dân tại Cộng hòa Dagestan thuộc Nga kéo tới Sân bay Quốc tế Makhachkala để truy tìm "những người tị nạn tới từ Israel". Hiện chưa rõ thông điệp này có nguồn gốc từ đâu, nhưng hàng trăm người tại Dagestan, khu vực có hơn 80% dân số theo đạo Hồi, đã hưởng ứng lời kêu gọi.

Họ kéo tới sân bay, một số cầm cờ Palestine, hô vang "Allahu Akbar" (Thượng đế vĩ đại) và các khẩu hiệu phản đối Israel. Có người còn cấm biểu ngữ "Những kẻ giết trẻ em không có chỗ ở Dagestan".

Khi chuyến bay của hãng hàng không Red Wings khởi hành từ Tel Aviv hạ cánh xuống sân bay Makhachkala lúc hơn 19h, đám đông chặn lối ra, yêu cầu các tài xế và hành khách đi qua phải xuất trình hộ chiếu để chứng minh họ không phải là người Israel, thậm chí xe của lực lượng đặc nhiệm OMON của Nga cũng bị chặn lại.

Một hành khách trên một chuyến bay cho biết lúc đó hàng trăm người đã xuất hiện bên ngoài sân bay. "Lúc tôi rời khỏi tòa nhà ở sân bay, khoảng 50 người tiến lại gần và hỏi tôi có phải người Do Thái hay không. Khi tôi bảo là không, họ đòi kiểm tra hộ chiếu của tôi", người này nói với kênh Here Is Dagestan.

Người này đưa ra hộ chiếu Nga và được đám đông cho đi qua. Ông cho hay một số người nói rằng họ "sẽ không động đến người không phải Do Thái".

Trong thời gian này, cảnh sát dường như không có động thái nào để ngăn chặn đám đông. Họ liên tục phát loa kêu gọi người biểu tình không chặn đường, đồng thời trấn an đám đông rằng "chúng tôi thấu hiểu và đồng lòng cùng các bạn".

Những người trên máy bay đến từ Tel Aviv không rời khỏi phi cơ. Theo truyền thông địa phương, hành khách trên máy bay chủ yếu là những trẻ em Nga được đưa tới Israel để trị bệnh và đang trên đường trở về nhà.

Máy bay khởi hành để nối chuyến tới Moskva lúc 21h. Bộ Ngoại giao Israel cũng cho biết không công dân nước này hay người Do Thái nào có mặt trên chuyến bay từ Tel Aviv tới Dagestan.

Khoảng 21h, các quan chức cấp cao Cộng hòa Dagestan đến sân bay, tìm cách đàn phám với nhóm biểu tình. Nhưng đám đông bắt đầu lấn át lực lượng an ninh, phá cửa, trèo qua hàng rào tràn vào sân bay.

Người biểu tình truy tìm người Israel tại sân bay Makhachkala, Cộng hòa Dagestan thuộc Nga, tối 29/10. Ảnh: Dpru

Họ xông và nhà ga, "tràn vào mọi phòng", hô vang các khẩu hiệu bài Do Thái. Nhiều nhân viên sân bay hoảng loạn cố gắng tìm chỗ trú ẩn. Lúc sau, một số người chạy xuống đường băng, săn lùng máy bay Red Wings đến từ Tel Aviv.

Chỉ đến lúc này, cảnh sát chống bạo động mới đến hiện trường để trấn áp đám đông có hành vi bạo loạn. Họ phá sóng điện thoại trong khu vực, ngăn các nhóm biểu tình liên lạc với nhau, nhưng không thể nhanh chóng kiểm soát tình hình.

Đám đông đi lại tự do trên sân bay, lục soát từng phi cơ đỗ trên đường băng, vài người quá khích còn trèo lên cánh máy bay của hãng Red Wings để "truy tìm người Do Thái".

Do không thể thuyết phục được đám đông, nhân viên sân bay phải đề nghị cho ba người mang theo camera lên chiếc máy bay này để chứng minh "không có người Do Thái" trên khoang.

Trong video ghi lại cảnh tượng trên một chiếc máy bay, tổ bay phải thông báo với hành khách rằng mở cửa là "không an toàn vì người biểu tình đang đứng ngay phía dưới".

Hành khách trên một chuyến bay khác từ Dubai đã không thể rời phi cơ trong suốt ba giờ. Một số người bị ốm nặng, nhưng vẫn phải ngồi yên trên máy bay trong tình cảnh không có bác sĩ, xe cấp cứu cũng không thể tiếp cận, hãng tin Nga Baza cho biết.

Đến 21h35, Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga thông báo đình chỉ hoạt động sân bay cho đến khi tình hình bình thường trở lại.

Khoảng một tiếng sau, cảnh sát chống bạo động phải bắn chỉ thiên để trấn áp đám đông và bắt những kẻ quá khích. Trực thăng và phương tiện quân sự cũng được triển khai đến hiện trường.

Khoảng 23h, giới chức Cộng hòa Dagestan thông báo đã kiểm soát được tình hình và sẽ đóng cửa sân bay tới ngày 6/11. Cơ quan y tế địa phương cho biết có hơn 20 người bị thương trong sự việc, dường như là do đụng độ giữa đám đông và cảnh sát.

Truyền thông địa phương cho hay cơ sở hạ tầng sân bay "hư hại khá nặng" trong sự cố, với một số nhà kho bị phá hủy, các cửa hàng bị cướp, nhiều thiết bị văn phòng bị đánh cắp. Hành khách trên chuyến bay từ Dubai được sơ tán về một khách sạn.

Ủy ban Điều tra Nga tại Cộng hòa Dagestan đã mở điều tra hình sự về vụ "gây rối trật tự công cộng có tổ chức" tại sân bay Makhachkala, tội danh có mức án có thể lên tới 15 năm tù.

Vị trí Makhachkala, Cộng hòa Dagestan thuộc Nga. Đồ họa: BBC

Hãng tin Nga RIA Novosti ngày 30/10 thông báo 60 người bị bắt trong vụ bạo loạn. Giới chức khu vực cũng tuyên bố sẽ xác định danh tính của tất cả những người biểu tình thông qua camera an ninh, đến nay đã xác định được 150 người.

Khu vực Bắc Kavkaz, nơi có đông đảo người Hồi giáo sinh sống, đã ghi nhận làn sóng bài Do Thái tăng cao kể từ khi xung đột Israel-Hamas bùng phát. Ngày 28/10, cư dân thành phố Khasavyurt, Cộng hòa Dagestan, đã bao vây một khách sạn sau khi có thông tin nơi này "tập trung nhiều người tị nạn Israel".

Cùng ngày, một nhóm người đã tụ tập biểu tình ở thủ đô Cherkessk, Cộng hòa Karachay-Cherkessia thuộc Nga, yêu cầu trục xuất người Do Thái khỏi khu vực. 34 người bị bắt với cáo buộc tham gia biểu tình trái phép.

Sergei Melikov, lãnh đạo Cộng hòa Dagestan, tuyên bố người dân ở đây "cảm thông với nỗi đau" của dân thường ở Dải Gaza và "cầu nguyện cho hòa bình ở Palestine", nhưng sẽ không chấp nhận những hành vi bạo lực như ở sân bay. "Những kẻ bạo loạn sẽ phải nhận hình phạt thích đáng từ cơ quan thực thi pháp luật", ông nói.