Cơ cực thân phận nô lệ tàu cá ở Thái Lan

Tình cảnh của họ khiến người ta nhớ lại những câu chuyện đen tối từ thế kỷ 18: những người đàn ông thiếu đói bị chủ tàu bắt lao động cật lực nhưng không được nhận lại gì, thậm chí còn bị đánh đập và giết chết nếu trái lời.

Nạn lạm dụng và cưỡng bức lao động đang xảy ra trên nhiều con tàu đánh cá của Thái Lan mỗi ngày. Và các nạn nhân - đặc biệt là những người đàn ông đói nghèo đến từ Myanmar hoặc Campuchia bị lừa bởi những lời hứa hão - tiếp tục phải đi biển nếu không muốn bị tra tấn hoặc nguy hiểm tính mạng.
Trong nhiều năm, các nhà chức trách Mỹ đã thúc giục Thái Lan, một trong những đồng minh châu Á thân cận nhất của Washington, phải loại bỏ nạn lạm dụng lao động trong ngành xuất khẩu thủy sản trị giá 7,3 tỷ USD của quốc gia này. Mặc dù được thực hiện ở các vùng biển hợp pháp, nạn bóc lột lao động đang có nguy cơ gây rắc rối cho nhiều siêu thị ở Mỹ, nơi cứ 6 pound (2,72kg) hải sản thì có 1 pound được nhập khẩu từ Thái Lan.

Đến nay, nạn bóc lột lao động triền miên vẫn diễn ra dù làm tổn hại rất nhiều đến uy tín của Thái Lan. Tuy nhiên, thực tế này có thể sẽ thay đổi: nếu thêm một năm nữa trôi qua mà Bangkok không có những hành động quyết liệt nhằm vào các đường dây buôn người này thì theo luật, Bộ Ngoại giao Mỹ sẽ buộc phải áp dụng các đòn trừng phạt lên đất nước Đông Nam Á này.

Một báo cáo thường niên có tên "Trafficking in Persons" của Bộ Ngoại giao Mỹ đã xếp Thái Lan vào vị trí sát cuối bảng. Và trong vòng 12 tháng tới đây, nếu muốn tránh khỏi các đòn trừng phạt của Mỹ, Thái Lan phải thực hiện các vụ tấn công và bắt giữ đủ để chứng minh sự thành thật của nước này trong nỗ lực giải quyết nạn nô lệ tàu cá.

Đến nay, các nỗ lực của Bangkok chẳng khác nào "một cỗ máy không hiệu quả", đại sứ Luis CdeBaca, người đứng đầu một văn phòng đặc biệt về chống buôn người của Mỹ, nhận xét.

Trong cuộc điều tra năm 2012 có tên "Nô lệ Hải sản" của báo GlobalPost, những người từng là nạn nhân trốn khỏi các tàu cá của Thái Lan đã kể lại khoảng thời gian mà mỗi ngày họ phải làm việc không ngơi nghỉ suốt 18 tiếng mà không được nhận lại gì trên "những con tàu ma" không biển số. Hầu hết đều chứng kiến những người làm cùng bị đánh đập, bị làm cho tàn phế, thậm chí bị quẳng xuống biển.

Những kẻ buôn người còn tiết lộ rằng các nạn nhân - thường là nam thanh niên, có khi chỉ mới 16 tuổi - có thể được mua với giá khoảng 600 USD. Họ bị buộc phải làm việc cực nhọc mà không hề được trả lương.

"Nhiều năm trước, tôi đã chứng kiến một nhóm người nước ngoài bị bắn chết hết. Người chủ không muốn trả công, vì vậy lão ta bắt họ xếp hàng bên cạnh tàu rồi bắn từng người một".

Sự độc ác vẫn tồn tại, bởi vì nó xảy ra ở giữa đại dương, thường ở các vùng biển quốc tế. Hải sản do nô lệ đánh bắt được rút cục lại được chuyển tới những gì mà các thuyền trưởng Thái Lan gọi là "Mae Rua" - tức tàu mẹ - nơi các loại tôm cá từ hàng chục con tàu khác nhau được thu gom và đưa vào các phòng lạnh.

Chuỗi cung cấp càng trở nên phức tạp khi đi qua một hệ thống trung gian từ biển vào đất liền, với tôm cá được thu gom từ các tàu mẹ rồi đưa về các nhà máy chế biến và đóng gói xuất khẩu.

Trong những năm gần đây, chính phủ Thái Lan cũng đã có một số bước đi trong việc giải quyết nạn nô lệ tàu cá: tăng cường huấn luyện cảnh sát, nâng mức phạt dành cho các tội buôn người và xây dựng thêm nơi ở tạm cho các nạn nhân được cứu thoát. Tuy nhiên, lực lượng chống buôn người ở tuyến đầu cho rằng những hành động đó không mang lại nhiều hiệu quả.

"Tôi cảm thấy mọi thứ vẫn như cũ thôi. Chúng tôi vẫn cứ chiến đấu ở những trận chiến như thế", một nguồn tin của Liên Hợp Quốc giấu tên nhận xét. "Đến nay, không có nhiều tác động đến những kẻ trung gian hoặc những doanh nghiệp khai thác đang hưởng lợi từ lực lượng lao động đó".

Authors: My Anh - Tổng Hợp từ Internet